Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2017.4-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / z. 4 2017
Praca przymusowa Polakowi w III Rzeszy w świetle najnowszej polsko-niemieckiej publikacji o „Utraconej młodości”
(The forced labour of Poles in the Third Reich in the light of the latest Polish-German publication on Lost youth)

Authors: Włodzimierz Stępiński

Tomasz Ślepowroński

Wojciech Wichert
Keywords: contemporary history Polish-German relations forced labour in the Second World War period West Pomerania the history of historiography
Data publikacji całości:2017
Page range:22 (131-152)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The phenomenon of forced labour of Poles in the period of the Second World War in the area of West Pomerania already has some historiography. The authors attempt to present a new publication created in Polish and German cooperation, Miejsca pracy przymusowej Polaków w Stralsrundzie i Stargardzie (The areas of forced labour of Poles in Stralsrund and Stargard) in the context of the existing literature on the subject. The paper discusses the contents of the publication, and accentuates on its ground-breaking character through, hitherto unknown to the Polish historiography, a topographically precise image of the micro-world of forced labour, combining like never before the topics of history, sociology, psychology and cultural anthropology. The book is characterised by its powerful imagery and equally suggestive narration which, along with the apt choice of iconography, allows the reader to follow the authors along the path of foreigners subjected to forced labour.
Download file

Article file

Bibliography

1.Archiwum Państwowe w Szczecinie: Zbiór wywiadów z robotnikami przymusowymi z obszaru Pomorza.
2.Berlin. Wspomnienia Polaków z robót przymusowych w stolicy III Rzeszy w latach 1939–1945, red. E. Kubaczyk, Warszawa 2012.
3.Czarnik A., Moje powroty do przeszłości, cz. I: Dzieciństwo i młodość, Słupsk 2005.
4.Mijal P., Mijal W., Akta osobowe robotników cudzoziemskich przymusowych (1939–1945) z zespołu prezydium policji w Szczecinie (Polizeipräsidium Stettin), Szczecin 2003, t. 1 (A-K), t. 2 (L-Z).
5.Pospieszalski K.M., Hitlerowskie „prawo” okupacyjne w Polsce. Wybór dokumentów i próba syntezy. Część I: Ziemie „wcielone”, Część 2, Generalna Gubernia, Poznań 1952.
6.Rybicki H., Utracona młodość. Wspomnienia i refleksje z wojny i okupacji 1939–1945, Słupsk 2006.
7.Rybicki H., Utracona młodość. Wspomnienia i refleksje z wojny i okupacji 1939–1945, Słupsk 2013.
8.Z nadodrzańskiej ziemi. Wspomnienia Szczecinian, wybór, opracowanie i wstęp T. Białecki, posłowie P. Zaremba, Poznań 1974.
9.Zbrodnie niemieckie na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej popełnione w latach 1939–1945 w świetle śledztw prowadzonych przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu w Szczecinie. Wybór źródeł, oprac. M. Maciejowski, przy współpracy M. Dźwigał, Szczecin 2013.
10.Aly G., Hitlers Volksstaat. Raub, Rassenkrieg und nationaler Sozialismus, Frankfurt am Main 2005.
11.Aniszewska J., Bierca A., Clemens P., Miejsca pracy przymusowej Polaków w Stralsundzie i Stargardzie (1939–1945) / Orte der Zwangsarbeit von Polen in Stralsund und Stargard (1939–1945), Prora-Zentrum, Bergen 2011.
12.Budrass L., Zur Heinkel-Ausstellung, Zeitgeschichteregional. Mitteilungen aus Mecklenburg und Pommern, 6. Jg., H. 2, Dezember 2012.
13.Europa und der Reichseinsatz. Ausländische Zivilarbeiter, Kriegsgefangene und KZ-Häftlinge in Deutschland 1938–1945, red. U. Herbert, Essen 1991.
14.Frankiewicz B., Praca przymusowa na Pomorzu Zachodnim w okresie II wojny światowej, Poznań 1969.
15.Gasztold T., Polacy na robotach przymusowych w rolnictwie Pomorza Zachodniego 1939–1945, Gdańsk 1971.
16.Gmitruk J., Pawłoś D., Przedmowa, w: Berlin. Wspomnienia Polaków z robót przymusowych w stolicy III Rzeszy w latach 1939–1945, red. E. Kubaczyk, Warszawa 2012.
17.Golczewski K., Pomorze Zachodnie na przełomie dwu epok, 1944–1946, Poznań 1964.
18.Götz A., Herbert U., Fremdarbeiter. Politik und Praxis des Ausländereinsatzes in der Kriegswirtschaft des Dritten Reiches, Berlin–Bonn 1986.
19.I Konferencja Naukowa Dzieje wsi pomorskiej, Włościbórz, gmina Dygowo, 27–28 czerwca 2002, red. A. Chludziński, przy współpracy R. Gazińskiego, Pruszcz
20.Gdański–Szczecin 2003.
21.Kroczyński H., Sytuacja jeńców i robotników przymusowych na ziemi kołobrzeskiej w okresie II wojny światowej, w: I Konferencja Naukowa Dzieje wsi pomorskiej, Włościbórz, gmina Dygowo, 27–28 czerwca 2002, red. A. Chludziński, przy współpracy R. Gazińskiego, Pruszcz Gdański–Szczecin 2003.
22.Ludobójstwo hitlerowskie przed sądem ludzkości i historii, red. C. Pilichowski, Warszawa 1980.
23.Łuczak Cz., Polnische Arbeiter im nationalsozialistischen Deutschland während des Zweiten Weltkriegs, w: Europa und der Reichseinsatz. Ausländische Zivilarbeiter, Kriegsgefangene und KZ-Häftlinge in Deutschland 1938–1945, red. U. Herbert, Essen 1991.
24.„Moje Niemcy” i nasi Niemcy”. Odpominania polskie, red. H. Orłowski, Poznań 2009.
25.Ostrop F., Siedburger G., Zwangsarbeit im Landandkreis Gottingen 1939–1945, Duderstadt 2005.
26.Piskorski J.M., Przesiedlenia i uchodźcy w dwudziestowiecznej Europie, Warszawa 2010.
27.Piskorski J.M., Verjagten. Flucht und Vertreibung im Europa des 20. Jh., Stuttgart 2013.
28.Rzepczak R., Łazowski A., Złodzieje wiary i nadziei / Gestohlener Glaube, gestohlene Hoffnung, Szczecin 2011.
29.Stępiński W., „Nasi” Niemcy a długa pamięć historyczna polskiej młodzieży niemcoznawczej. Kilka uwag do spojrzenia pokolenia wnuków na zachodniego sąsiada 65 lat po zakończeniu okupacji niemieckiej, w: „Moje Niemcy” i nasi Niemcy”. Odpominania polskie, red. H. Orłowski, Poznań 2009.
30.Ślepowroński T., Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945–1970). Instytucje – koncepcje – badania, Szczecin 2008.
31.Wolff-Powęska A., Pamięć – brzemię i uwolnienie. Niemcy wobec nazistowskiej przeszłości (1945–2010), Poznań 2011.
32.Zientarski A., Represje gestapo wobec polskich robotników przymusowych na Pomorzu Zachodnim w latach 1939–1945, Słupsk 1988.