Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2015.3-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / z. 3 2015
KULT PRZYWÓDCY W III RZESZY W FILMIE PROPAGANDOWYM TRIUMF WOLI
(THE CULT OF THE LEADER IN THE THIRD REICH IN THE PROPAGANDIST FILM THE TRIUMPH OF THE WILL)

Authors: Wojciech Wichert
dr, Szczecin
Keywords: the Third Reich propaganda German cinema
Data publikacji całości:2015
Page range:28 (79-106)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Propaganda was one of the most important spheres of activity for the national socialists in the Weimar Republic and the Third Reich. The central questions of the Nazi propaganda were racism, anti-Semitism, the ideology of an egalitarian national community, militarism and a pseudo-religious cult of Adolf Hitler. The specific feature of the Nazi indoctrination was its close connection with the new mass media, first of all with the film and the radio. The classical cinematographic productions under the sign of the ‘Hakenkreuz’ were the audio-visual documents from the NSDAP conventions, which took place in Nuremberg. The Triumph of the Will directed by Leni Riefenstahl depicts the party congress in 1934, i.e. when the totalitarian foundations of the Nazi regime were being built. The film – meant to be a propagandist instrument of the new rulers of Germany – presents the cult of Hitler as a charismatic leader and a political saviour of the German nation in a convincing way thanks to an appropriate film editing, the organisation of takes and the symbolism of light. The dictator filmed from below (a worm’s eye view) appeared much bigger, and the mass of the people gathered at the convention gave the impression of their smallness compared to the omnipresent Führer. The director of The Triumph of the Will also sought to show an emotional link between the Führer and his people and to underline the unconditional love for Hitler felt by the Germans. The film is still giving rise to controversy among researchers and historians, who even today are engaged in a discussion on its documentary and aesthetic values and the propagandist message in the spirit of the Nazi messianism.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bordwell D., Thompson K., Film history: An introduction, New York 1994.
2.Brockmann S., A critical history of German film, New York 2010.
3.Dolezel S., Loiperdinger M., Hitler in Parteitagsfilm und Wochenschau, w: Führerbilder. Hitler, Mussolini, Roosevelt, Stalin in Fotographie und Film, München 1995.
4.Drzazga D., ,,Nie jesteśmy pruderyjni”, czyli wizerunki kobiet i mężczyzn w filmach Trzeciej Rzeszy, w: Media, ciało, pamięć. O współczesnych tożsamościach kulturowych, red. A. Gwóźdź, A. Sieracka-Ćwikiel, Warszawa 2006.
5.Evans R., Das Dritte Reich. Diktatur, München 2010.
6.Fest J., Hitler. Eine Biographie, Frankfurt am Main–Berlin–Wien 1973.
7.Gabauer K., Das Bild Leni Riefenstahls in den bundesdeutschen Printmedien (Examarbeit), München 2002.
8.Grundberger R., Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, t. 2, Warszawa 1987.
9.Hake S., Film in Deutschland. Geschichte und Geschichten seit 1895, Hamburg 2004.
10.Hinton D.B., The films of Leni Riefenstahl, London 1991.
11.Kershaw I., Hitler a wyjątkowość nazizmu, w: idem, Hitler, Niemcy i ostateczne rozwiązanie, tłum. R. Bartołd, Poznań 2010.
12.Kershaw I., Niemiecka opinia powszechna a ,,kwestia żydowska”, 1939–1943: kilka dalszych refleksji, w: idem Hitler, Niemcy i ostateczne rozwiązanie, tłum. R. Bartołd, Poznań 2010.
13.Kershaw I., The Nazi dictatorship. Problems and perspectives of interpretation, London 1993.
14.Król E.C., Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919–1945, Warszawa 1999.
15.Loiperdinger M., Der Parteitagfilm ,,Triumph des Willens” von Leni Riefenstahl. Rituale der Mobilmachung, Leverkusen 1987.
16.Longerich P., Nationalsozialistische Propaganda, w: Deutschland 1933–1945. Neue Studien zur nationalsozialistischen Herrschaft, red. K.-D. Bracher, M. Funke, H.-A. Jacobsen, Bonn 1992.
17.Nazizm, Trzecia Rzesza a procesy modernizacji, wybór i oprac. H. Orłowski, Poznań 2000.
18.Protte K., Hitler als Redner in Fotografie und Film, w: Hitler der Redner, red. J. Kopperschmidt, München 2003.
19.Przylipiak M., Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk–Słupsk 2004.
20.Rich R.R., Leni Riefenstahl the deceptive myth, w: Sexual stratagems: the world of women in film, red. P. Erens, New York 1979.
21.Rother R., Führerkult als Film „Triumph des Willens”, w: Ein Volk dankt seinem (Ver)führer. Die Reichserntedankfeste auf dem Bückeberg 1933–1937. Vorträge zur Ausstellung, red. G. Biegel, W. Otte, Braunschweig 2002.
22.Rother R., Leni Riefenstahl. The seduction of genius, New York 2002.
23.Ruck M., Führerabsolutismus und polykratisches Herrschaftsgefüge – Verfassungsstrukturen des NS-Staates, w: Deutschland 1933–1945. Neue Studien zur nationalsozialistischen Herrschaft, red. K.-D. Bracher, M. Funke, H.-A. Jacobsen, Bonn 1992.
24.Saryusz-Wolska M., Film – propaganda – ideologia. „Triumf woli” Leni Riefenstahl, w: Sztuki wizualne jako nośniki ideologii, red. M. Lisiecki, Toruń 2009.
25.Schmölders C., Twarz Hitlera. Biografia fizjonomiczna, tłum. M. Chojnacki, Gdańsk 2010.
26.Spindler D., Der nationale Mythos am Beispiel Leni Riefenstahls Film Triumph des Willens (Studienarbeit), München 2002.
27.Taylor R., Film propaganda: Soviet Russia and Nazi Germany, New York 1998.
28.Thamer H.-U., Das Dritte Reich. Interpretationen, Kontroversen und Probleme des aktuellen Forschungsstandes, w: Deutschland 1933–1945. Neue Studien zur nationalsozialistischen Herrschaft, red. K.-D. Bracher, M. Funke, H.-A. Jacobsen, Bonn 1992.
29.Toeplitz J., Historia sztuki filmowej, t. IV 1934–1939, Warszawa 1969.
30.Tomasulo F.T., The mass psychology of fascist cinema. Leni Riefenstahl’s ,,Triumph of the will”, w: Documenting the documentary. Close readings of documentary film and video, Detroit (Michigan) 2009.
31.Trimborn J., Riefenstahl. Niemiecka kariera, tłum. A. Kowaluk, K. Kuszyk, Warszawa 2008.
32.Urban M., Die Konsensfabrik. Funktion und Wahrnehmung der NS-Reichsparteitage 1933–1941, Göttingen 2007.
33.Welch D., Propaganda and the German cinema 1933–1945, Oxford 1983.
34.Wichert W., Film jako instrument propagandy w III Rzeszy, w: Konstelacja Szczecin. Aktorzy szczecińscy i kino okresu międzywojennego, red. R. Skrycki, Szczecin 2011.
35.Wichert W., Zasada wodzostwa w III Rzeszy w latach 1933–1939. Teoria i praktyka ustrojowa, praca magisterska w zbiorach Zakładu Badań Niemcoznawczych IHiSM Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
36.Wieland K., Dietrich & Riefenstahl. Der Traum von der neuen Frau, München 2011.
37.Zelnhefer S., Die Reichsparteitage der NSDAP, Nürnberg 1991.
38.Kracauer S., Od Caligariego do Hitlera. Z psychologii filmu niemieckiego, tłum. E. Skrzywanowa, W. Wertenstein, Gdańsk 2009.
39.Machcewicz P., Spory o historię 2000–2011, Kraków 2012.
40.Schreckenberg H., Ideologie und Alltag im Dritten Reich, Frankfurt am Main 2003.
41.Vat van der D., Albert Speer. Życie i kłamstwa, tłum. M. Przeczek, Warszawa 1997.
42.Benz W., Vom Freiwilligen Arbeitsdienst zur Arbeitsdienstpflicht, ,,Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte” 1968, z. 4.
43.Król E.C., Leni Riefenstahl – życie i twórczość, ,,Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2001.
44.Przylipiak M., Triumf woli, ,,Studia Filmoznawcze” 2002, t. 23.
45.Sonntag S., Fascynujący faszyzm, ,,Magazyn Sztuki” 1996, nr 12.
46.Zentner Ch., Bedürftig F., Blutfahne, w: Das grosse Lexikon des Dritten Reiches, red. Ch. Zentner, F. Bedürftig, München 1985.
47.Dreßen W., Politische Leiter, w: Enzyklopädie des Nationalsozialismus, red. W. Benz, Stuttgart 2007.
48.Riefenstahl L., Memoiren, t. 1, Frankfurt am Main–Berlin 1987.
49.,,Da bleibt Schuld, so kann man das nennen”: Gespräch mit Leni Riefenstahl, ,,Die Welt”, 8.05.2000.
50.Bronfen E., Triumph der Verführung, ,,Die Zeit”, 19.10.2000.
51.Kurek K., Propaganda w służbie totalitaryzmów, w: II wojna światowa. Nazistowskie rządy, t. 20 (dodatek do ,,Rzeczpospolitej”), red. A. Dąbrowska, Warszawa 2009.
52.Rothers R., Hitler-eine Liebesgeschichte, ,,Die Welt”, 2.09.2000.
53.Nowak K., Ideologia zamknięta w kadrze. ,,Triumf woli” Leni Riefenstahl, ,,Histmag. Pierwszy polski portal historyczny”, http://histmag.org/?id=3959.
54.Thamer H.-U., Wirtschaft und Gesellschaft unterm Hakenkreuz, w: Nationalsozialismus II, ,,Informationen zur politischen Bildung” 2002, z. 266, www.bpb.de/ publikationen/01158073712671365731706452990874,0,0,Wirtschaft_und_Gesellschaft_unterm_Hakenkreuz.htm