Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2017.2-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / z. 2 2017
Jeden z dziesięciu. Pomorskie kontyngenty dla Krzywoustego według relacji Herborda
(One in Ten. Pomeranian Contingents for Bolesław Iii Krzywousty (Wrymouth) According to Herbord’s Account)

Authors: Paweł Babij
Uniwersytet Wrocławski
Keywords: early medieval Pomerania military organization select levy expeditionary levy hagiography
Data publikacji całości:2017
Page range:24 (43-66)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

This article covers the interpretation of Herbord’s account, in which the author describes the size of the military contingents which the Pomeranians were supposed to provide to Bolesław III. There are three main interpretations of this source. The first one relies on understanding “patres familias” as the upper class or magnates. The second interprets the same phrase as a group of slave warriors specialised in raids. According to the author of this article, the literary interpretation is the most appropriate one. The size of the Pomeranian contingents was most commonly compared to the reality of Carolingian and Ottonian monarchy. One may also use comparable sources from Denmark and Polabia. The Danish military organisation included maritime expeditionary levy. The Polabian Slavs mobilised their troops based on territorial rules but it is not certain whether they were select levy as in Pomerania. The one in ten ratio seems to be probable but it should be noted that Herbord was a hagiographer and wanted to emphasize the symbolic meaning of the numbers rather than their accuracy.
Download file

Article file

Bibliography

1.Annales Corbeienses, red. G.H. Pertz, w: Monumenta Germaniae Historica SS, t. 3, 1839.
2.Anonima tzw. Galla Kronika, czyli dzieje książąt i władców polskich, wyd. K. Maleczyń¬ski, Monumenta Poloniae Historica Series Nova, t. 2, Kraków 1952.
3.Gall Anonim, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, wstęp i oprac. M. Plezia, Wrocław.
4.Helmolda Kronika Słowian, tłum. J. Matuszewski, wstęp i komentarz J. Strzelczyk, War¬szawa 1974.
5.Helmoldi presbyteri bozoviensis Chronica Slavorum, red. B. Schmeidler, Monumenta Germaniae Historica Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum 1937, t. 32.
6.Herbord, Dialog o życiu św. Ottona biskupa bamberskiego, Monumenta Poloniae Histo¬rica Series Nova, t. 7, cz. 3, wyd. Jan Wikarjak, wstęp i oprac. K. Liman, Warszawa 1969.
7.Relacja Ibrahima ibn Jakuba z podróży do krajów słowiańskich w przekładzie Al-Bekrie¬go, wyd. T. Kowalski, Monumenta Poloniae Historica, Pomniki Dziejowe Polski, t. 1, Kraków 1946.
8.[Thietmar] Kronika Thietmara, tłum. M.Z. Jedlicki, na podst. wydania z 1953, Kraków 2005.
9.Widukindi monachi Corbeiensis Rerum gestarum Saxonicarum libri tres, red. G. Waitz, recognovit P. Hirsch, Monumenta Germaniae Historica Scriptores rerum Germani¬carum in usum scholarum 60 (1935).
10.Literatura
11.Bachrach B., Early Carolingian Warfare. Prelude to Empire, Philadelphia 2001.
12.Bachrach B., Merovingian Military Organization, Minneapolis 1972.
13.Bachrach D.S., Warfare in Tenth-Century Germany, Woodbridge 2012.
14.Bogacki M., Przemiany w wojskowości polskiej od połowy X wieku do 1138 roku. Kształt i organizacja armii, Toruń 2007.
15.Fleckenstein J., Zum Problem der agrarii milites bei Widukind von Corvey, w: Ordnun¬gen und formende Kräfte des Mittelalters. Ausgewählte Beiträge, Göttingen 1989, s. 315–332.
16.Foote P.G., Wilson D.M., Wikingowie, Warszawa 1975.
17.Ginter K., Problem drużyny wczesnośredniowiecznej w Polsce, w: Kopijnicy, szyprowie, tenutariusze, red. B. Śliwiński, Gdańsk 2002 (= „Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza”, nr 8), s. 51–74.
18.Grabski A.F., Polska sztuka wojenna w okresie wczesnofeudalnym, Warszawa 1959.
19.Labuda G., Przeobrażenia w organizacji polskich sil zbrojnych w XI wieku, w: Pax et bellum, red. K. Olejnik, Poznań 1993, s. 87–110.
20.Lund N., Danish Military Organisation, w: The Battle of Maldon: Fiction and Fact, red. J. Cooper, London 1993, s. 109–126.
21.Lund N., The armies of Swein Forkbeard and Cnut. Leding or lið, „Anglo-Saxon England”, t. 15, Cambridge 1986, s. 105–118.
22.Łowmiański H., Początki Polski, t. III, Warszawa 1967.
23.Łowmiański H., Podstawy gospodarcze kształtowania się państw słowiańskich, Warsza¬wa 1953.
24.Malmros R., Leiðangr in Old Norse court poetry, w: Maritime Warfare in Northern Eu¬rope. Technology, organisation, logistics and administration 500 BC – 1500 AD, red. A. Nørgård Jørgensen, J. Pind, L. Jørgensen, B. Clausen, Copenhagen 2002, s. 277–286.
25.Michałowska T., Literatura polskiego średniowiecza. Leksykon, Warszawa 2011.
26.Nadolski A., Polskie siły zbrojne w czasach Bolesława Chrobrego: zarys strategii i tak¬tyki, Łódź–Wrocław 1956.
27.Nadolski A., Polskie siły zbrojne i sztuka wojenna w początkach państwa polskiego, w: Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, red. K. Tymieniecki, Poznań 1962, t. I, s. 187–212.
28.Nadolski A., Siły zbrojne i sztuka wojenna, w: Słownik Starożytności Słowiańskich, t. V: S–Ś, red. G. Labuda, Z. Stieber, Wrocław 1975, s. 182–184.
29.Polska Technika Wojskowa do 1500 r., red. A. Nadolski, Warszawa 1994.
30.Reuter T., The recruitment of armies in the Early Middle Ages: what can we know?, w: Military Aspects of Scandinavian Society in a European Perspective, AD 1–1300, Copenhagen 1997, s. 25–31.
31.Rosik S., Conversio gentis Pomeranorum: studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek), Wrocław 2010.
32.Schlesinger W., Burgen und Burgbezirke. Beobachtungen im mitteldeutschen Osten, w: Von Land und Kultur: Beiträge zur Geschichte des mitteldeutschen Ostens, zum 70. Geburtstag R. Kötzschkes, red. W. Emmerich, Leipzig 1937, s. 77–105.
33.Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna: antologia tekstów źródłowych, red. G. Labuda, Poznań 2003.
34.Springer M., Agrarii milites, „Historische Kommission für Niedersachsen und Bremen: Niedersächsisches Jahrbuch für Landesgeschichte. Organ des Historischen Vereins für Niedersachsen in Hannover”, cz. 66, Hannover 1994, s. 129–166.
35.Strzelczyk J., Witeź, w: Słownik Starożytności Słowiańskich, t. VI: T–W, red. G. Labuda, Z. Stieber, Wrocław 1977, 1980, s. 503–504.
36.Tworkowski P., Drużyna konna – charakterystyczny element sztuki wojennej Słowian czy mit historiograficzny, w: „Migracje. Podróże w dziejach”. Starożytność i średnio¬wiecze. Mare Integrans. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego, t. VII, red. M. Franz, K. Kościelniak, Z. Pilarczyk, Toruń 2014, s. 284–300.
37.Tymieniecki K., Kształtowanie się społeczeństwa średniowiecznego (Polska na tle Sło¬wiańszczyzny zachodniej). Tom II. Społeczeństwo Słowian lechickich (Ród i ple¬mię), Poznań 1996 [pierwsze wyd., Poznań 1928].
38.Wasilewski T., O służbie wojskowej ludności wiejskiej i składzie społecznym wojsk kon¬nych i pieszych we wczesnym średniowieczu polskim, „Przegląd Historyczny” 1960, t. 51, z. 1, s. 1–21.
39.Werner K.F., Heeresorganisation und Kriegführung im deutschen Königreich des 10. Und 11. Jahrhunderts, w: Ordinamenti militari in occidente nell‘alto medioevo. 30 marzo – 5 aprile 1967, t. II, Spoleto 1968, s. 791–843.
40.Wojciechowski L., Wyprawy łupieskie w Słowiańszczyźnie Zachodniej w X–XII w., „Roczniki Humanistyczne” 1983, t. XXXI, z. 2, s. 19–83.
41.Wybranowski D., Geneza i podstawy gospodarcze rycerstwa Pomorza Zachodniego do początku XIII wieku, w: Pomorze militarne XII–XXI wiek. Część II. Materiały z se¬sji naukowej zorganizowanej 14 marca 2005 w Zamku Książąt Pomorskich, red. K. Kozłowski, W. Wróblewski, Szczecin 2006, s. 163–185.
42.Wybranowski D., Organizacja wojskowa księstwa pomorskiego od XII do połowy XIII wieku, w: Pomorze militarne XII–XXI wiek. Materiały z sesji naukowej zorganizo¬wanej 27 listopada 2003 w Zamku Książąt Pomorskich, red. K. Kozłowski, E. Ry¬mar, Szczecin 2004, s. 201–228.
43.Zaborski A., Bilans i przyszłość badań nad tekstem Ibrahima ibn Jakuba, w: Ibrahim ibn Jakub i Tadeusz Kowalski w sześćdziesiątą rocznicę edycji. Materiały z konferencji naukowej Kraków, 10 maja 2006 r., red. A. Zaborski, Kraków 2008, s. 25–73.
44.Zientara B., Polityczne i kościelne związki Pomorza Zachodniego z Polską za Bolesława Krzywoustego, „Przegląd Historyczny” 1970, t. 61, z. 2, s. 192–232.