Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2020.4-01
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / z. 4 2020
Greek Catholic Church and its Clergy in the Western and Northern Territories of Poland Between 1947 and 1957 – аn Outline of a Collective Portrait

Authors: Igor Hałagida
Keywords: Ukrainian Greek Catholic Church Ukrainian minority in Poland western and northern Polish lands Ukraiński Kościół greckokatolicki mniejszość ukraińska w Polsce zachodnie i północne ziemie Polski
Data publikacji całości:2020
Page range:22 (5-26)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The text is an attempt to show a group portrait of Greek-Catholic clergy and consecrated persons who, after 1947, (after the “Vistula” action) found themselves in the western and northern parts of Poland. The analysis was carried out based on 142 people (diocesan priests, monks and nuns), who had to function in extremely unfavourable conditions, which in practice resulted in an actual ban on the functioning of the Greek Catholic pastoral ministry and on any religious performance by consecrated persons of the ministry among – also resettled – believers. On the basis of archival materials from state and – above all – ecclesiastical (Greek-Catholic and Roman-Catholic) archives, as well as the literature on the subject, the aforementioned group was analysed in terms of age, date of ordination, entry into the monastery or congregation, or the exercise of ministry – in the absence of an alternative – in the Latin rite. The question of a return to the native spiritual habit (when it was possible) and of the involvement in structures loyal to the authorities (the state “Caritas” or “Patriotic Priests”) was also examined. This publication is the first attempt to address the issue on such a nationwide scale.
Download file

Article file

Bibliography

1.Borkowska, Małgorzata. „Prozopografia polskich zakonów żeńskich”. Nasza Przeszłość 73 (1990): 315–324.
2.Bortnik, Krzysztof. „Akcja „Wisła” w polskiej historiografii krajowej”. Historica 1 (2007): 101–123.
3.Drozd, Roman. Polityka władz wobec ludności ukraińskiej w Polsce w latach 1944–1989. Warszawa: Wydawnictwo „Tyrsa”, 2001.
4.Drozd, Roman. „Życie religijne ludności ukraińskiej w Polsce w latach 1944–1956”. Przegląd Zachodniopomorski 1 (2004): 77–93.
5.Drozd, Roman, Igor Hałagida. Ukraińcy w Polsce 1944–1989. W walce o tożsamość (dokumenty). Warszawa: Burchard Edition, 1999.
6.Hałagida, Igor, ed. Duchowni greckokatoliccy i prawosławni w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie (1947–1949). Dokumenty i materiały. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, Związek Ukraińców w Polsce, 2012.
7.Gerent, Piotr. „Prawosławni i grekokatolicy na Dolnym Śląsku w latach 1945–1956”. Sobótka 4 (2002): 433−454.
8.Hajdukevych, Oksana. Spomyny pro zhyttia ta dushpastyrsku pratsiu ottsia shambelna Volodymyra Haidukevycha ta ioho rodynu. Horlytsi: Chyn Sester Vasyliia Velykoho, 2005.
9.Hałagida, Igor. „ Greckokatolicki k apłan k s. W łodzimierz B oziuk ( 1913–1969) i jego skomplikowane losy w PRL”. Komunikaty Warmińsko-Mazurskie 3 (2009): 325–350.
10.Hałagida, Igor, ed. Odnowienie duszpasterstwa greckokatolickiego w Polsce 1956–1957 (dokumenty). Warszawa: Wydawnictwo „Bazyliada”, 2011.
11.Hałagida, Igor. „Sytuacja wyznaniowa Ukraińców na zachodnich i północnych ziemiach Polski”. In: Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski (1918–1989), ed. Roman Drozd, 159–184. Słupsk–Warszawa: Wydawnictwo „Tyrsa”, 2000.
12.Hałagida, Igor. „Szpieg Watykanu”. Kapłan greckokatolicki ks. B azyli H rynyk ( 1896–1977). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2008.
13.Hałagida, Igor. „Ukraińskie duchowieństwo greckokatolickie przed stalinowskimi sądami w Polsce w latach 1944–1956 (podsumowanie dotychczasowych badań)”. Peremyśki Archijeparchalni Widomosti 11 (2011): 257–294.
14.Iwaneczko, Dariusz. „Przysięgi wierności dochowam. Wysiedlenia Ukraińców a Kościół greckokatolicki w Polsce 1944–1947”. Więź 6 (2002): 91–105.
15.Kabaczij, Roman. Wygnani na stepy. Przesiedlenia ludności ukraińskiej z Polski na południe Ukrainy w latach 1944–1946. Warszawa: Związek Ukraińców w Polsce, 2012.
16.Kopiczko, Andrzej. „Duchowieństwo greckokatolickie w diecezji warmińskiej 1947–1960 − między akomodacją a odrębnością”. In: Kościół greckokatolicki na Warmii i Mazurach. Wobec doświadczeń przeszłości i przemian społeczno-politycznych w Polsce, ed. Marek Melnyk, 53–62. Olsztyn, 2006.
17.Korzeniewska, Anna. „Kościół greckokatolicki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej”. Studia Warmińskie 43 (2006): 69−89.
18.Marecki, Józef. Represje wobec osób duchownych i zakonnych na terenie woj. krakowskiego 1944–1975. Leksykon biograficzny. Vol. 1–2. Kraków: Instytut Pamięci Narodowej, 2014–2016.
19.Martyniuk, Mykola et al., ed. Nadbuzhanshchyna, Sokalshchyna, Belzhchyna, Radekhivshchyna, Kamianechchyna, Kholmshchyna i Pidlashia. Vol. 1. New York–Sydney–Toronto: Naukove Tovarystvo im. Shevchenka, 1986.
20.Mironowicz, Eugeniusz. Polityka narodowościowa. Białystok: Belarusian Historical Society, 2000.
21.Olejnik, Leszek. Polityka narodowa Polski w latach 1944–1960. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2003.
22.Pavlyk, Ivan. „Khshanivska Lehenda”. Kalendar “Blahovista” (1996): 111–117.
23.Pisuliński, Jan. Przesiedlenie ludności ukraińskiej z Polski do USRR w latach 1944–1947. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009.
24.Polanskyi, Ivan. „Otec mitrat Myroslav Ripetskyi”. Bohoslovia 38 (1974): 227–234.
25.Prach, Bohdan. Dukhovenstvo peremyskoi ieparkhii ta apostolskoi administrastii Lemkivshvchyny. Vol. 1–2. Lviv: Ukrainskyi Katolytskyi Universytet, 2014.
26.Sowa, Andrzej Leon, „Akcja „Wisła” w polskiej historiografii – aktualne problemy badawcze”. In: Akcja „Wisła”, ed. Jan Pisuliński, 12–25. Rzeszów: Instytut Pamięci Narodowej, 2003.
27.Syrnyk, Jarosław. „Kwestia wyznaniowa wśród ludności ukraińskiej na Dolnym Śląsku w latach 1945–1989”. Ridna mowa 4 (2004): 52−69.
28.Tsependa, Ihor. „Operatsiia „Visla” v polskii istoriohrafii”. Ukrainskyi istorychnyi zhurnal 3 (2002): 84–93.