Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2020.3-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / z. 3 2020
Wyobcowanie terytorialne na Pomorzu Zachodnim. O Homunculusie z tryptyku Britty Wuttke
(Territorial Alienation in Western Pomerania: About Britta Wuttke’s Homunculus z tryptyku in a Comparative Perspective)

Authors: Adrianna Jakóbczyk
Keywords: Wuttke Lachmann German Międzyzdroje displacement Other space palimpsestness
Data publikacji całości:2020
Page range:18 (49-66)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article is based on the novel Homunculus z tryptyku by Britta Wuttke, a writer hailing from Międzyzdroje, while the comparative piece is Piotr Lachmann’s essay “Wypędzenie” po polsku. The main purpose of the paper is pointing to and describing an experience, presented in both literary works, which is named territorial alienation. It is a situation occurring when an individual lives in the same place, often in the same house or apartment, walks the same streets, visits the same buildings, but in their surroundings everything had changed - administration, population, the dominant nationality and religion, official language, names of streets and objects of architecture, culture, and customs. The most significant phenomena experienced by a territorially alienated character are: functioning with reference to two languages and cultures, a position of a stranger in relation to a dominant group, and the palimpsestness of space. The article analyses in detail the third of these phenomena, exemplified by Międzyzdroje, which becomes a metaphoric battlefield between the arrived Poles and the Germans who remained in the town, as well as between two generations of a family depicted in Homunculus z tryptyku.
Download file

Article file

Bibliography

1.Bagłajewski, Arkadiusz. „Miasto-palimpsest”. W: Miejsce rzeczywiste, miejsce wyobrażone. Studia nad kategorią miejsca w przestrzeni kultury, red. Małgorzata Kitowska-Łysiak, Elżbieta Wolicka, 317–337. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1999.
2.Chwin, Stefan. Hanemann. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 1997.
3.Czerska, Tatiana. „Granice w pamięci. Pisarstwo autobiograficzne kobiet jako forma dyskursu neokolonialnego”. W: Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, red. Hanna Gosk, Dorota Kołodziejczyk, 423–436. Kraków: Universitas, 2014.
4.Duć-Fajfer, Helena. „»Jestem u siebie« – tekstualna opozycja przeciw symbolicznemu wykorzenieniu wpisana w dyskurs mniejszościowy w Polsce”. W: Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, red. Hanna Gosk, Dorota Kołodziejczyk, 449–476. Kraków: Universitas, 2014.
5.Fiut, Aleksander. „Pusta tożsamość”. W: Na pograniczach literatury, red. Jarosław Fazan, Krzysztof Zajas, 377–384. Kraków: Universitas, 2012.
6.Gwiazdowska, Małgorzata. „Historyczna zabudowa międzyzdrojskiego kurortu. Dawniej i dzisiaj…”. W: Słoneczne Międzyzdroje. Historia i przyroda, red. Kazimierz Kozłowski, Bogdan Jakuczun, 53–72. Cz. 1. Międzyzdroje: Oficyna Wydawnicza Archiwum Państwowego „Dokument”, 2015.
7.Heimat. Duden.de. Dostęp 5.09.2019. https://www.duden.de/rechtschreibung/Heimat.
8.Kołakowski, Leszek. „O tożsamości zbiorowej”. Tłum. Stefan Amsterdamski. W: Tożsamość w czasach zmiany: rozmowy w Castel Gandolfo, oprac. Krzysztof Michalski, 44–55. Kraków: Znak, 1995.
9.Kozłowski, Kazimierz. „Dlaczego Międzyzdroje, a nie Misdroy. Geneza i istota przemian politycznych i ludnościowych po drugiej wojnie światowej”. W: Słoneczne Międzyzdroje. Historia i przyroda, red. Kazimierz Kozłowski, Bogdan Jakuczun, 11–23. Cz. 1. Międzyzdroje: Oficyna Wydawnicza A rchiwum Państwowego „Dokument”, 2015.
10.Krajcewicz, Krystyna. Dwie ojczyzny Britty Wuttke. PolskieRadio.pl. Dostęp 16.07.2019. http://www.polskieradio.pl/80/4198/Artykul/1322288,Dwie-ojczyzny-Britty-Wuttke.
11.Lachmann, Piotr. „»Wypędzenie« po polsku”. W: tegoż, Wywołane z pamięci, 27–46. Olsztyn: Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 1999.
12.Rokicka, Agata. Moje „w domu” jest tutaj. RadioSzczecin.pl. Dostęp 16.07.2019. http://radioszczecin.pl/245,496,27122015-moje-w-domu-jest-tutaj.
13.Ruchniewicz, Małgorzata. „Niemcy”. W: Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939–1959.
14.Atlas ziem Polski, red. Witold Sienkiewicz, Grzegorz Hryciuk, 155–210. Warszawa: Demart, 2008.
15.Rybicka, Elżbieta. „Pamięć i miasto. Palimpsest vs. pole walki”. Teksty Drugie 5 (2011): 201–211.
16.Twardochleb, Bogdan. Nastały czasy zupełnie genialne… Opowieść o Międzyzdrojach z Brittą Wuttke w roli głównej. TransodraOnline.net. Dostęp 25.07.2019. http://www.transodra-online.net/pl/node/8095.
17.Wuttke, Britta. Homunculus z tryptyku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1980.
18.Wysocka, Ewa. „»My« i »oni« – dlaczego tak trudno być razem? Odpowiedź pedagoga, psychologa i socjologa”. W: Migracja, uchodźstwo, wielokulturowość. Zderzenie kultur we współczesnym świecie, red. Danuta Lalak, 42–62. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2007.