Pedagogika Szkoły Wyższej

W artykule analizuję zagadnienie autonomii uniwersytetu, naświetlając je z perspektywy filozoficznej oraz wskazując na jego wieloznaczność na poziomie idei, która pociąga za sobą nieuchronnie trudności i komplikacje na poziomie praktyki. Wykazuję, że w obecnej dobie, w czasach transformowania nauki w technonaukę, panpolityzacji domeny publicznej bodaj we wszystkich jej dziedzinach i obszarach oraz korporatyzacji uczelni ulegających bezwolnie, a często nader chętnie presji ekonomyślenia, autonomia uczelni znajduje swoje realne odzwierciedlenie zasadniczo w sferze idei, pobożnych życzeń, odświętnych deklaracji – miłych dla ucha, bodaj jednak już tylko humanistyczno-społecznego i to też nie każdego. Radykalizacja tej tezy uprawnia, jak sądzę, do wniosku, że pełna autonomia uniwersytetu możliwa jest w zasadzie wyłącznie jako idea. Całkowita autonomia uniwersytetu – niezależnie od epoki – jest nierealizowalna, ewentualnie można by ją było realizować, gdyby uczelnie stanowiły względnie zamknięte układy izolowane wobec otoczenia, infrastruktury oraz wpływów, oddziaływań i zależności o charakterze społecznym, politycznym, ekonomicznym, kulturowym, filozoficznym, etycznym, a także religijnym – tak w wymiarze lokalnym, regionalnym, krajowym, jak i globalnym.