Pedagogika Szkoły Wyższej


ISSN: 2083-4381    OAI    DOI: 10.18276/psw.2018.2-09
CC BY-SA   Open Access 

Issue archive / 2/2018 (24)
Autonomia w przestrzeni akademickiej – znaczenia, doświadczenia, ograniczenia
(AUTONOMY IN AN ACADEMIC SPACE – MEANINGS, EXPERIENCES, CONSTRAINTS)

Authors: Elżbieta Wołodźko
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Keywords: autonomy the constraints of autonomy higher education
Data publikacji całości:2019
Page range:16 (89-104)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article presents a research concerning the constraints of autonomy, perceived by students and academic teachers. The reflective inquiry techniques (reflective writing, open in-depth interviews) were applicated. Data proved that both students and teachers located the investigated constraints within the partners of educational process – teachers in a lack of students’ competences; students in a lack of possibility to dialog and a necessity of subordination to teachers. As the barriers of autonomy students also indicated unfavorable to their needs educational process’ organization and dysfunctional, in their opinions, educational system. None of the research participants revealed reflectivity concerning their personal responsibility or readiness to take any actions to overcome the constraints they experienced. In the absence of any teachers’ engagement in autonomy supportive environment’s creation, the students, especially the most active ones, searched for some possibilities of autonomous activities in other areas, like students scientific circles, volunteering and students council. The research – although conducted in a small group of subjects – indicated a need to create a space for autonomous experiences in higher education which favor students’ and teachers’ consciousness of being autonomous subjects in education.
Download file

Article file

Bibliography

1.Aviram, A. (2010). Navigating Through the Storm. Reinventing Education for Postmodern Democracies. Rotterdam:
2.Sense Publishers.
3.Banasiak, B. (2008). I cóż po podmiocie w tak jałowym czasie? Forum Oświatowe, 20, 27–38.
4.Bauman, T. (2008). Uniwersytet jako balast dla ideologii rynkowej. W: B.D. Gołębniak (red.), Pytanie
5.o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo (s. 116–131). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej
6.Szkoły Wyższej.
7.Benson, P. (2008). Teachers’ and learners’ perspective on autonomy. W: T. Lamb, H. Reinders (red.),
8.Learner and Teacher Autonomy. Concepts, realities, responses (s. 15–32). Amsterdam, Philadelphia: John
9.Benjamin Publishing Company. DOI: https://doi.org/10.1075/aals.1.05ben.
10.Benson, P. (2013). Teaching and Researching Autonomy. New York: Routledge.
11.Benson, P., Voller, P. (2014). Autonomy and Independence in Language Learning. London: Routledge.
12.Beyers, W., Goossens, L., Vansant, I., Moors E. (2003). A Structural Model of Autonomy in Middle
13.and Late Adolescence: Connectedness, Separation, Detachment, and Agency. Journal of Youth and
14.Adolescence, 32 (5), 351–365.
15.Boykin McElhaney, K., Allen, J.P. (2001). Autonomy and Adolescent Social Functioning: The Moderating
16.Effect and Risk. Child Development, 72 (1), 220–235. DOI: http://dx.doi.org/10.1111/1467-8624.00275.
17.Bradbury, H. (red.) (2015). The SAGE Handbook of Action Research. Oregon University: Sage Publication.
18.Červinková, H., Gołębniak, B.D. (red.), (2010). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane.
19.Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
20.Červinková, H., Gołębniak, B.D. (red.) (2013). Edukacyjne badania w działaniu. Warszawa: Wydawnictwo
21.Naukowe Scholar.
22.Christman, J., Anderson, J. (2005). Autonomy and the Challenges to Liberalism. Cambridge: Cambridge
23.University Press.
24.Ciechanowska, D. (2015). The contemporary university as a threat to learner autonomy. W: K. Denek,
25.A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.), Education of Tomorrow. Education and Other Forms of Activity of
26.Adults (s. 65–78). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
27.Colombo, M. (2003). Reflexivity and Narratives in Action Research: A Discursive Approach. Forum
28.Qualitative Social Research, 4 (2). Pobrane z: http//www.Qualitative-research.net/fgs-texte/2-03/2-
29.-03colombo-e.htm (12.06.2006).
30.Czerepaniak-Walczak, M. (2001a). Badanie w działaniu – perspektywa akademicka. W: J. Krajewski,
31.T. Lewowicki, J. Nikitorowicz (red.), Problemy współczesnej metodologii (s. 187–203). Olecko:
32.Wszechnica Mazurska.
33.Czerepaniak-Walczak, M. (2001b). Badanie w działaniu akademickim; możliwości zastosowań
34.w procesie podnoszenia jakości pracy uczelni. Rocznik Pedagogiczny, 24, 69–82.
35.Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka.
36.Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
37.Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK. O procedurach
38.i treściach zmiany w edukacji akademickiej. W: M. Czerepaniak-Walczak (red.), Fabryka
39.Autonomia w przestrzeni akademickiej – znaczenia, doświadczenia, ograniczenia 101
40.dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej (s. 29–56). Kraków:
41.Oficyna Wydawnicza Impuls.
42.Dam, L. (1995). Learner Autonomy 3: From Theory to Practice. Dublin: Authentik.
43.Dąbrowski, K. (1988). Pasja rozwoju. Warszawa: Almapress.
44.Dołęga, Z. (2000). Autonomia w okresie dorastania. Czasopismo Psychologiczne, 6 (1/2), 77–86.
45.Dykcik, W. (2009). Problemy autonomii i integracji społecznej osób niepełnosprawnych w środowisku
46.życia. W: W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna (s. 315–336). Poznań: Wydawnictwo UAM.
47.Feldman, A. (2001). Teacher Development and Action Research: Findings from Six Years of Action
48.Research in Schools. Pobrane z: http://www.unix.oit.umass.edu/~afeldman/ActionResearchPapers/
49.Feldmanetall2001.pdf (15.11.2006).
50.Gezerlis, A. (2001). Castoriadis and the Project of Autonomy. A Review of The Imaginary Institution
51.of Society. Democracy and Nature, 7 (3), 469–487. DOI: https://doi.org/10.1080/10855660120092320.
52.Gołębniak, B.D. (red.) (2008a). Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo. Wrocław: Wydawnictwo
53.Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
54.Gołębniak, B.D. (2008b). Wyjść poza scjentystyczne i personalistyczne myślenie o „uczeniu uczenia”.
55.W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (s. 50–58).
56.Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego.
57.Gołębniak, B.D. (2010). Poszukiwanie – refleksyjność – dialektyczne uczenie się. Nowe praktyki
58.edukacyjne w szkole wyższej. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (red.), Innowacje w edukacji
59.akademickiej. Szkolnictwo wyższe w procesie zmiany (s. 255–268). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu
60.Łódzkiego.
61.Haworth, L. (1986). Autonomy. An Essay in Philosophical Psychology and Ethics. New Haven–London:
62.Yale University Press.
63.Hmel, B.A., Pincus, A.L. (2002). The Meaning of Autonomy: On and Beyond the Interpersonal Circumplex.
64.Journal of Personality, 70 (3), 277–310.
65.Holec, H. (1981). Autonomy and Foreign Language Learning. Oxford 1981: Pergamon Press.
66.Huang, J. (2006). Fostering learner autonomy within constraints: Negotiation and mediation in an
67.atmosphere of collegiality. Prospect, 3 (21), 38–57.
68.Jasper, M.A. (2005). Using reflective writing within research. Journal of Research in Nursery, 3 (10),
69.247–260.
70.Kemmis, S., McTaggart, R. (2005). Participatory Action Research. Communicative Action and the
71.Public Sphere. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), The SAGE Handbook of Qualitative Research
72.(s. 559–603). London–New Delhi: Sage Publications Inc., Thousand Oaks.
73.Koczanowicz, L. (2005). Wspólnota i emancypacje. Spór o społeczeństwo postkonwencjonalne. Wrocław:
74.Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
75.Kopka, J. (2008). Jednostka wobec moralności – subiektywna wizja przyszłości. W: J. Mariański,
76.L. Smyczek (red.), Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie (s. 57–75). Kraków:
77.Wydawnictwo WAM.
78.Kozielecki, J. (2001). Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
79.Żak.
80.Kruszelnicki, M. (2008). Po humanizmie. Miraże podmiotowości (zarys problematyki). Forum
81.Oświatowe, 20, 15–26.
82.Kwieciński, Z. (2014). Edukacja demokratyczna i humanistyczna jako ruch i dzieło społeczne. Toruń–Wrocław:
83.sumptem autora.
84.Labouvie-Vief, G. (1982). Dynamic Development and Mature Autonomy, A Theoretical Prologue. Human
85.Development, 25, 161–191.
86.Little, D. (1991). Learner Autonomy 1: Definitions, Issues and Problems. Dublin: Authentik.
87.Little, D., Ridley, J., Ushioda, E. (red.) (2003). Learner Autonomy in the Foreign Language Classroom: Teacher,
88.Learner, Curriculum and Assessment. Dublin: Authentik.
89.Lynch, M.F., Vansteenkiste, M., Deci, E.L., Ryan, R.M. (2011). Autonomy as Process and Outcome:
90.Revisiting Cultural and Practical Issues in Motivation for Counselling. The Counseling Psychologist,
91.39 (2), 286–302. DOI: 10.1177/0011000010388424.
92.Łapiński, B. (1988). Rola rodziny w osiąganiu autonomii przez dziecko w okresie dorastania. Psychologia
93.Wychowawcza, 31 (5), 499–507.
94.Melosik, Z. (2008). Uniwersytet i komercjalizacja. Rekonstrukcja debaty. W: B.D. Gołębniak (red.),
95.Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo (s. 105–115). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe
96.Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
97.Melosik, Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Impuls.
98.Męczkowska, A. (2006). Podmiot i pedagogika: Od oświeceniowej utopii ku pokrytycznej dekonstrukcji. Wrocław:
99.Mill, J.S. (1959). O wolności. W: J.S. Mill, Utylitaryzm. O wolności (s. 91–228). Warszawa: PWN.
100.Nussbaum, M.C. (2008a). Kształcenie dla zysku, kształcenie dla wolności. W: B.D. Gołębniak (red.),
101.Pytanie o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo (s. 65–89). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej
102.Nussbaum, M.C. (2008b). W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego.
103.Obuchowski, K. (2000). Człowiek intencjonalny, czyli o tym jak być sobą. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
104.Obuchowski, K. (2006). The Revolutions of the Subjects. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-
105.Ekonomicznej.
106.Palfreyman, D., Smith, R.C. (red.) (2003). Learner Autonomy Across Cultures. Language Education Perspectives.
107.New York: Palgrave Macmillan.
108.Perkowski, M. (2001). Samostanowienie narodów w prawie międzynarodowym. Warszawa: Wydawnictwa
109.Prawnicze PWN.
110.Pestalozzi, J.H. (1972). Pisma pedagogiczne. Wrocław: Ossolineum.
111.Pieniążek, P. (2008). Podmiot (w) nowoczesności. Forum Oświatowe, 20, 39–50.
112.Potulicka, E., Rutkowiak, J. (2012). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
113.Reason, P., Bradbury, H. (2005). Introduction: Inquiry and Participation in Search of a World Worthy
114.of Human Aspiration. W: P. Reason, H. Bradbury (red.), Handbook of Action Research: Participative
115.Inquiry and Practice (s. 1–14). London: Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.
116.Reason, P., Torbet, W.R. (2010). Zwrot działaniowy. Ku transformacyjnej nauce społecznej.
117.W: H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane
118.(s. 136–150). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
119.Rogers, C. (2002). O stawaniu się osobą. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
120.Ryan, R.M., Deci, E.L. (2006). Self-Regulation and the Problem of Human Autonomy: Does Psychology
121.Need Choice, Self-Determination, and Will? Journal of Personality, 74 (6), 1557–1585.
122.Smith, R.C. (2003). Teacher education for teacher – learner autonomy. Pobrane z: http:// www.Warwick.
123.ac.uk/~elsdr/Teacher_autonomy.pdf (10.01. 2006).
124.Speck, O. (2005). Być nauczycielem. Trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych.
125.Susman, G.I., Evered, R.E. (2010). Ocena naukowych walorów badań w działaniu. W: H. Červinková,
126.B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane (s. 89–115).
127.Szostek, A. (2017). Autonomia uczelni a odpowiedzialność wobec społeczeństwa. W: Autonomia
128.uczelni i środowiska akademickiego ‒ odpowiedzialność i etos akademicki (s. 21–27). Warszawa: Instytut
129.Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha.
130.Sztompka, P. (2017). Autonomia – fundament kultury akademickiej. W: Autonomia uczelni i środowiska
131.akademickiego ‒ odpowiedzialność i etos akademicki (s. 29–34). Warszawa: Instytut Problemów
132.Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha.
133.Thanasoulas, D. (2006). What is Learner Autonomy and How Can It Be Fostered. Pobrane z: http://iteslj.
134.org/Articles?Thanasoulas.html (15.10.2006).
135.Wołodźko, E. (2013). Ku autonomii studiowania. Procesy, znaczenia, kontekst, zmiana. Olsztyn: Wydawnictwo
136.Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.