Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189     eISSN: 2719-4345    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2020.42-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 42, 2020
The Process of Demographic Transition in Lands of the Former Polish-Lithuanian Commonwealth and Other Areas with Polish-Speaking Populations, 1865–1912
(Przebieg procesu przejścia demograficznego na ziemiach dawnego państwa polsko-litewskiego oraz na innych obszarach z polskojęzyczną ludnością w latach 1865–1912)

Autorzy: Józef Pociecha ORCID
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Statystyki
Słowa kluczowe: demografia historyczna statystyka ruchu naturalnego teoria przejścia demograficznego metody taksonomiczne
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:24 (123-146)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem pracy jest prześledzenie procesu przejścia demograficznego na ziemiach byłego państwa polsko-litewskiego, poszerzonych o obszary zamieszkane głównie przez ludność polskojęzyczną, tj. Górny Śląsk i Śląsk Cieszyński oraz Mazury Południowe. Zakres czasowy pracy obejmuje lata 1865–1912. Przeanalizowano zmiany podstawowych wskaźników ruchu naturalnego ludności, czyli: surowego wskaźnika zgonów (natężenie zgonów na tys. ludności), surowego wskaźnika urodzeń oraz surowego wskaźnika zawierania małżeństw. Źródłem danych jest praca Adama Krzyżanowskiego i Kazimierza Kumanieckiego Statystyka Polski, będąca w istocie pierwszym rocznikiem statystycznym ziem polskich. Analizę przeprowadzono ściśle według wymogów teorii przejścia demograficznego. Analizę porównawczą sytuacji demograficznej na ziemiach polskich w przededniu wybuchu I wojny światowej przeprowadzono przy zastosowaniu taksonomicznej metody Warda oraz metody k-średnich. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że proces przejścia demograficznego na ziemiach polskich przebiegał w sposób zróżnicowany i był uwarunkowany rozwojem gospodarczym oraz położeniem geograficznym tych ziem.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Analiza skupień – Internetowy podręcznik statystyki. http://www.statsoft.pl.
2.Błażejczyk-Majka, Lucyna. Zastosowanie wybranych metod taksonomicznych w badaniach historycznych. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2018.
3.Chesnais, Jean-Claude. La Transition Démographique. Étapes, Formes, Implications Économiques. Paris: Presses Universitaires de France, 1986.
4.Cieślak, Maria, ed. Demografia. Metody analizy i prognozowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
5.Coale, Ansley J. The Growth and Structure of Human Populations. Princeton: Princeton University Press, 1972.
6.Domański, Czesław. “Jubileusz Polskiego Towarzystwa Statystycznego.” In: Tradycje a obecne zadania statystyki w Polsce, ed. Alexander Zeliaś. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 2004.
7.Eberhard, Piotr. “Fazy rozwoju demograficznego Polski.” Roczniki Nauk Społecznych 42 (2014), 2: 135–160.
8.Grabiński, Tadeusz, Stanisław Wydymus, Aleksander Zeliaś. Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-ekonomicznych. Warszawa: PWN, 1989.
9.Holzer, Jerzy Z. Demografia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2003.
10.Knodel, John E. The Decline of Fertility in Germany 1871–1939. Princeton: Princeton University Press, 1974.
11.Kolenda, Maria. Taksonomia numeryczna. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 2006.
12.Krzyżanowski, Adam, Kazimierz Kumaniecki. Statystyka Polski. Kraków: Polskie Towarzystwo Statystyczne, 1915.
13.Kurkiewicz, Jolanta. Modele przemian płodności w wybranych krajach europejskich w świetle drugiego przejścia demograficznego. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 1998.
14.Kurkiewicz, Jolanta, ed. Procesy demograficzne i metody ich analizy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2010.
15.Landry, Adolph. La Révolution Démographique. Études et Essais sur les Problèmes de la Population. Paris: Libraire du Recueil Sirey, société anonyme, 1934.
16.Młodak, Andrzej. Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej. Warszawa: Difin, 2006.
17.Notestein, Frank W. “Population. The Long View.” In: Food for the World, ed. T. Schulz. Chicago: University of Chicago Press, 1945.
18.Ogórek, Bartosz. Niezatarte piętno? Wpływ I wojny światowej na ludność miasta Krakowa. Kraków: Universitas, 2018.
19.Okólski, Marek. Demografia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.
20.Okólski, Marek, ed. Teoria przejścia demograficznego. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 1990.
21.Pociecha, Józef. “Demograficzny obraz ziem polskich w przededniu i wojny światowej.” Wiadomości Statystyczne 7 (2019): 56–69.
22.Pociecha, Józef. “Powstanie Polskiego Towarzystwa Statystycznego w Krakowie: J. leo – pierwszy prezes Towarzystwa.” Wiadomości Statystyczne 10 (2011): 1–9.
23.Pociecha, Józef. “Statistics of Poland – The first Yearbook of Polish Lands: Authors and Content.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 5 (2018), 338: 229–245.
24.Pociecha, Józef, Barbara Podolec, Andrzej Sokołowski, Kazimierz Zając. Metody taksonomiczne w badaniach społeczno-ekonomicznych. Warszawa: PWN, 1988.
25.Polskie Towarzystwo Statystyczne 1912–1992. Warszawa: Polskie Towarzystwo Statystyczne, Rada Główna, 1992.
26.Rosset, Edward. Eksplozja demograficzna. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
27.Rószkiewicz, Małgorzata. Model transformacji demograficznej. Teoretyczne uogólnienia oraz praktyczne implikacje. Warszawa: SGPiS, 1987.
28.Thompson, Warren S. “Population.” American Journal of Sociology 34 (1929), 6: 959–975.
29.Zamorski, Krzysztof. “Początki przejścia demograficznego w Polsce.” Studia Demograficzne 2 (1993): 15–22.
30.Zamorski, Krzysztof. “Transformacja demograficzna w Galicji na tle przemian ludnościowych innych obszarów Europy Środkowej w drugiej połowie XIX i na początku XX w. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1991.
31.Zamorski, Krzysztof. “Transformacja demograficzna w Europie Środkowej w XIX w. Wewnętrzne podobieństwa i różnice.” Przeszłość Demograficzna Polski 19 (1994): 27–45.