Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189     eISSN: 2719-4345    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2020.42-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 42, 2020
The Register of the Dead from Cholera in Vilnius Pohulanka Hospital in 1831 as a Source for Demographic and Social Studies
(Rejestr zgonów cholerycznych w wileńskim szpitalu Pohulanka z 1831 roku jako źródło do badań demograficznych i społecznych)

Autorzy: Iwona Janicka ORCID
Uniwersytet Gdański, Wydział Historyczny
Słowa kluczowe: księga metryczna epidemie cholery szpital Wilno Pohulanka zmarli demografia
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:20 (75-94)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W czasie pierwszej epidemii cholery w Wilnie w 1831 roku, w dzielnicy Pohulanka powstał szpital dla chorych na cholerę. Leczyło się w nim ponad tysiąc pacjentów, z czego około połowa z nich zmarła. Choć docelowo przeznaczono go dla ludności rzymsko-katolickiej, przyjmowano tu osoby różnych wyznań. Artykuł jest próbą analizy demograficznej i społecznej zmarłych w czasie epidemii chorych, a źródłem do badań była księga metryczna zmarłych na cholerę sporządzona i prowadzona w okresie od 10 kwietnia 1831 roku do 3 stycznia 1832 roku przez ks. Kazimierza Kontryma. Dzięki zachowanym danym odtworzono strukturę wiekową 553 mężczyzn i kobiet, określono ich wyznanie, stan społeczny, a także uzyskano informacje na temat przyjęcia sakramentów oraz miejsca pochówku.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Baliński, Michał. Opisanie statystyczne miasta Wilna. Wilno: Józef Zawadzki własnym nakładem, 1835.
2.Kirkor, Adam Honory. “Ludność miasta Wilna.” Teka Wileńska 3 (1858): 184–201.
3.Medycyna do powszechnego użytku zastosowana przez dra Kazimierza Świderskiego. Part 1. Wilno: A.H. Kirkor, 1863.
4.Popov’, I.V., Ob’ aziatskoj holere i merah’ predohraneniâ ot’ neâ. Dlâ selskih’ žitelej. Izd. 2. Moskva: Tipografiâ D.I. Inozemceva, 1893.
5.Svod zakonov Rossijskoj Imperii. Vol. XIII : Ustavy o narodnom prodovol’stvi i obŝestvennom prizrenii. S. Peterburg 1857.
6.Tygodnik Petersburski 41, part 2 (October 15, 1830): 336.
7.Barabanova, Kseniâ Sergeevna. Èpidemiâ holery v Sankt-Peterburge v 1831 g.: vlast’ i graždane v usloviâh črezvyčajnoj situacii. Dissertaciâ na soiskanie učenoj stepeni kandidata istoričeskih nauk (na pravah rukopisi), Sankt-Peterburg: FG BUN Sankt-Peterburgskij Institut Istorii Rossijskoj Akademii Nauk, 2017. Accessed on February 1, 2020. https://www.dissercat.com/content/epidemiya-kholery-v-sankt-peterburge- v-1831-g-vlast-i-gorozhane-v-usloviyakh-chrezvychainoi.
8.Clemow, Frank G. “A Contribution to the Epidemiology of Cholera in Russia.” Transactions. Epidemiological Society of London, 13 (1894): 60–82. Accessed February 5, 2020. https://europepmc.org/article/med/29419217.
9.Czapliński, Marek Paweł. Epidemie cholery w rejencji opolskiej w latach 1831–1894. Rybnik: Stowarzyszenie Humanistyczne Europa, Śląsk, Świat Najmniejszy, 2012.
10.Dudrewicz, Leon. “Cholera w Kałuszynie w 1867 roku – karta z dziejów epidemii w Królestwie Polskim.” Rocznik Mińsko-Mazowiecki 20 (2012): 219–224.
11.Echenberg, Myron. Africa in the Time of Cholera. A History of Pandemics from 1815 to the Present. New York: Cambridge University Press, 2011.
12.Evans, Richard J. “Epidemics and Revolutions: Cholera in Nineteenth-century Europe.” In: Epidemics and Ideas. Essays on the Historical Perception of Pestilence, eds. Terence Ranger, Paul Slac. Cambridge: Cambridge University Press, 1992.
13.Evans, Richard J. Death in Hamburg. Society and Politics in the Cholera Years 1830–1910. New York: Penguin Groups, 1987.
14.Hamlin, Christopher. Cholera. The Biography. New York: Oxford University Press, 2009.
15.Hardy, Anne. “Cholera, Quarantine and the English Preventive System, 1850–1895.” Medical History 37 (1993), 3: 250–69.
16.Janicka, Iwona. “Kwestia pochówku zmarłych na cholerę w północno-zachodnich guberniach Cesarstwa Rosyjskiego w XIX wieku.” In: Dżuma, ospa, cholera. W trzechsetną rocznicę epidemii w Gdańsku i na ziemiach Rzeczypospolitej w latach 1708–1711.
17.Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Instytut Historii PAN w dniach 21–22 maja 2009 roku, ed. Edmund Kizik, 212–223. Gdańsk: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, 2012.
18.Janicka, Iwona. Kultura higieniczna miasta Wilna. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2009.
19.Janicka, Iwona. “Walka wileńskich lekarzy z pierwszą epidemią cholery.” Forum Bibliotek Medycznych, 8 (2015), 2: 304–312.
20.Jensz, Henryk. Wodociągi i kanalizacja miasta Wilna. Wilno: Wydawnictwo Magistratu m. Wilna, 1932.
21.Johnson, James. The Influence of Tropical Climates on European Constitutions. Portsmouth: Mottley and Harrison, 1818. https://wellcomelibrary.org/item/b21061129.
22.Kaczorowski, Włodzimierz, ed. Zapobieganie epidemii cholery w rejencji opolskiej w latach 1831–1832 w świetle przepisów sanitarno-medycznych. Opole: Archiwum Państwowe, 1996.
23.Karpyza, Witold. Ziemia wołkowyska IV. Lębork: Przemysław Stanisław Mikusiński, 2009. Accessed on February 5, 2020. https://docplayer.pl/6496654-Witold-karpyzaziemia- wolkowyska-iv.html.
24.Kotar, S.L., J.E. Gessler. Cholera. A Worldwide History. Jefferson, NC : McFarland & C o., 2014.
25.Osterhammel, Jürgen. Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2013.
26.Semaško, Nikoláj A., ed. “Medicnskaâ literature.” In: Bol’šaâ Medicinskaâ Ènciklopediâ. Vol. 27, 550. Moskva, Sovetskaâ ènciklopediâ, 1936. Stowarzyszenie Rodów Grodzieńskich (Association of Grodno Families). “Był sobie szlachcic niegodny pochówku…”. Accessed on February 5, 2020. https://www.rodygrodzienskie. pl/byl-sobie-szlachcic-niegodny-pochowku/.
27.Szarszewski, Adam. “Epidemie cholery w Gdańsku w XIX wieku.” In: Dżuma, ospa, cholera. W trzechsetną rocznicę wielkiej epidemii w Gdańsku i na ziemiach Rzeczypospolitej w latach 1708–1711. Materiały z konferencji naukowej, ed. Edmund Kizik, 195–211. Gdańsk: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, 2012.
28.Uspenskij, A. “Vračebnyj Ustav.” In: Bolʹšaâ Medicinskaâ Ènciklopediâ. Accessed on February, 2, 2020. http://medencped.ru/vrachebnyj-ustav/.
29.Winkle, Stefan. Kulturgeschichte der Seuchen. Düsseldorf–Zürich: Komet, 1997.
30.Wnęk, Konrad. “Epidemia cholery w Krakowie w 1866 roku. Analiza demograficzna i przestrzenna.” Przeszłość Demograficzna Polski 37 (2015), 3: 93–117.