Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2018.40-12
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 40, 2018
Żydzi w Białymstoku po II wojnie światowej jako przykład społeczności zanikającej
(Jews in Bialystok after World War II as an Example of a Vanishing Community)

Authors: Joanna Sadowska
Keywords: Jews Bialystok Holocaust People’s Poland repatriation emigration
Data publikacji całości:2018
Page range:28 (273-300)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article concerns the Jewish community living in Bialystok, northeastern Poland’s largest city, who, in the post-war period, lived through processes which led to its complete disappearance. As a consequence of World War II, the population of the community decreased from over 40,000 to a maximum of 1,500. The research revealed further changes, mainly caused by migratory movements and the process of acculturation. Further subjects of study were the structure of the sex and age of this population, very much altered due to the Holocaust, and the professional structure, shaped by attempts to return to pre-war occupations, but undergoing changes due to political reforms in Poland. The condition of the Białystok Jews is a clear example of the situation in which this minority found itself in post-war Poland. For this reason, this issue may be interesting not only for local and regional researchers, but also for those interested in the fate of Jews in Central and Eastern Europe, the demographic consequences of World War II as well the nationalist policy of communist governments and the effects of the forced socio-economic changes resulting from them.
Download file

Article file

Bibliography

1.Aleksiun, Natalia. Dokąd dalej? Ruch syjonistyczny w Polsce (1944–1950). Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2002.
2.Aleksiun-Majchrzak, Natalia. „Sytuacja Żydów w Europie Wschodniej w latach 1945– 1947 w świetle raportów przedstawicieli dyplomatycznych Wielkiej Brytanii”. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1 (1997): 65–75.
3.Barwijuk, Andrzej. „Zmiany struktury społeczno-gospodarczej miasta Białegostoku w latach 1944–1964”. W: Studia i materiały do dziejów miasta Białegostoku, red. Jerzy Antoniewicz, Jerzy Joka, 193–220. T. 2. Białystok: Białostockie Towarzystwo Naukowe, 1970.
4.Canin, Mordechaj. Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2018.
5.Cichopek-Gajraj, Anna. Beyond Violence: Jewish Survivors in Poland and Slovakia, 1944–1948. New York: Cambridge University Press, 2014.
6.Cytron, Tobiasz. „Konsekwencje”. W: Białostoccy Żydzi, red. Adam Dobroński, 52. T. 3. Białystok: Instytut Historii Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, 2000.
7.Czerniakiewicz, Jan. Przemieszczenia Polaków i Żydów na kresach wschodnich II Rzeczypospolitej i w ZSRR 1939–1959. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Centrum Badań Radzieckich, 1991.
8.Datner-Śpiewak, Helena. „Instytucje opieki nad dzieckiem i szkoły powszechne Centralnego Komitetu Żydów polskich w latach 1945–1946. Zakres działania i założenia wychowawcze”. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce 3 (1981): 37–40.
9.Cała, Alina, Hanna Datner-Śpiewak, red. Dzieje Żydów w Polsce 1944–1968. Teksty źródłowe. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 1997.
10.Engel, David. „Patterns of Anti-Jewish Violence in Poland, 1944–1946”. Yad Vashem Studies 26 (1998): 43–85.
11.Grabski, August, Andrzej Rykała. „Żydzi w Polsce 1944–2010”. W: Atlas historii Żydów polskich, red. Witold Sienkiewicz, 393–421. Warszawa: Demart, 2010.
12.Grajek, Stefan. Po wojnie i co dalej. Żydzi w Polsce w latach 1945–1949. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2003.
13.Hurwic-Nowakowska, Irena. Żydzi polscy 1947–1950. Analiza więzi społecznej ludności żydowskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 1996.
14.Jagodzińska, Agnieszka. „Asymilacja, czyli bezradność historyka. O krytyce terminu i pojęcia”. W: Wokół akulturacji i asymilacji Żydów na ziemiach polskich, red. Konrad Zieliński, 15–31. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010.
15.Kobrin, Rebecca. Żydowski Białystok i jego diaspora. Sejny: Pogranicze, 2014.
16.Kracowski, Ewa. „Świadectwo”. Dostęp: 1.08.2018. http://bialystok.jewish.org.pl/page4. html. Krzyżanowski, Łukasz. Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojennego miasta. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
17.Lechowski, Andrzej. „Białystok w latach 1919–1939”. W: Historia Białegostoku, red. Adam Dobroński, 281–401. Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2012.
18.Małek, Ariusz. „Białostocki rynek pracy w latach 1944–1956 – rys sytuacyjny”. W: Historia. Archiwistyka. Informacja naukowa. Prace dedykowane Profesorowi Bohdanowi Ryszewskiemu, 163–176. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2009.
19.Meyer, Peter, Bernard D. Weinryb, Eugene Dutchinsky, Nicolas Sylvain. The Jews in the Soviet Satellites. Westport: Greenwood Press, 1971.
20.Olejnik, Leszek. Polityka narodowościowa Polski w latach 1944–1960. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2003.
21.Pyżewska, Anna. „Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Białymstoku (1950– 1970)”. Biuletyn Historii Pogranicza 11 (2011): 83–94.
22.Redlich, Shimon. Life in Transit. Jews in Postwar Lodz, 1945–1950. Boston: Academic Studies Press, 2010.
23.Rosner, Anna M. Obraz społeczności ocalałych w Centralnej Kartotece Wydziału Ewidencji i Statystyki CKŻP. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2018.
24.Rybal-Rybalowski, Izaak. „My Visit to Bialystok in 1977”. W: The Bialystoker Memorial Book. New York: The Bialystoker Center, 1982.
25.Sadowska, Joanna. „Białystok za Gomułki i Gierka (1956–1980)”. W: Historia Białegostoku, red. Adam Dobroński, 507–555. Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2012.
26.Sadowska, Joanna. „Żydowska społeczność Białegostoku u schyłku swego istnienia (1950–1970)”. Białostockie Teki Historyczne 14 (2016): 221–243.
27.Semczyszyn, Magdalena. „Nielegalna emigracja Żydów z Polski 1944–1947. Kontekst międzynarodowy”. Dzieje Najnowsze 1 (2018): 95–121.
28.Sienkiewicz, Witold, red. Atlas historii Żydów polskich. Warszawa: Demart, 2010.
29.Stankowski, Albert. „Nowe spojrzenie na statystyki dotyczące emigracji Żydów z Polski po 1944 roku”. W: Grzegorz. Berendt, August Grabski, Albert Stankowski, Studia z historii Żydów w Polsce po 1945 roku, 103–151. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2000.
30.Stankowski, Albert, Piotr Weiser. „Demograficzne skutki Holokaustu”. W: Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944–2010, red. Feliks Tych, Monika Adamczyk-Garbowska, 15–38. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2011.
31.Stola, Dariusz. Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989. Warszawa: PAN Instytut Studiów Politycznych, 2010.
32.Szaynok, Bożena. Z historią i Moskwą w tle. Polska a Izrael 1944–1968. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2007.
33.Sztop-Rutkowska, Katarzyna, Rebeka Kobrin. „Żydzi w międzywojennym Białymstoku. Między lokalnością a diasporą”. W: Białystok – mayn heym, red. Daniel Boćkowski, 151–179. Białystok: Muzeum Wojska w Białymstoku, 2013.
34.Szukalski, Piotr. Małżeństwo. Początek i koniec. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013. „Szymon Bartnowski”. Dostęp: 20.06.2018. http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,1161946,20000706WA-DLO,Szymon_Bartnowski,.html.
35.Urban, Kazimierz. Cmentarze żydowskie, synagogi i domy modlitwy w Polsce w latach 1944–1966 (wybór materiałów). Kraków: Nomos, 2006.
36.Wróbel, Piotr. „Na równi pochyłej. Żydzi Białegostoku w latach 1918–1939: demografia, ekonomika, dezintegracja, konflikty z Polakami”. Studia Podlaskie 2 (1989): 167–168.
37.Zarys działalności Centralnego Komitetu Żydów w Polsce za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 1946 r. Warszawa: Centralny Komitet Żydów w Polsce, 1947.