Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2018.40-07
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 40, 2018
Piśmienność mieszkańców Krakowa w pierwszej połowie XIX wieku. Uwarunkowania demograficzne i społeczno-gospodarcze
(Literacy among Cracow inhabitants in the first half of the 19th century. Demographic and socio-economic determinants)

Authors: Bartosz Ogórek
Keywords: literacy Cracow 19th century human capital standard of living
Data publikacji całości:2018
Page range:30 (141-170)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

This study aims at finding the level of literacy among people marrying in two parishes of the city of Cracow in the first half of the 19th century. The ability to sign the marriage contract is then analyzed within the context of the demographic and socio-economic characteristics of the individuals. Thus far, scant attention has been paid to this issue in the Polish historiography. Hence, this paper is an attempt to at least partially fill this gap. This research was based on the civil marriage registers from two city parishes – St. Florian and Holy Cross (1810–1846). The database contains information on 2790 individuals. The data was analyzed with the use of traditional methods (descriptive statistics, Maggiolo methods) and logistic regression models. The results show the links between literacy and independent variables (age, civil status, occupation, geographic origin, parents’ vital status etc.) in the form of odds ratios.
Download file

Article file

Bibliography

1.Adamska, Anna. „From Memory to Written Record? in the Periphery of Medieval Latinitas: The Case of Poland in the Eleventh and Twelfth Centuries”. W: Charters and the Use of the Written Word in Medieval Society, red. Karl Heidecker, 83–100. Turnhout: Brepols Publishers, 2000. https://doi.org/10.1484/M.USML-EB.3.4301.
2.Allen, Robert C. Consumer Price Indices, Nominal / Real Wages and Welfare Ratios of Building Craftsmen and Labourers, 1260–1913. Dostęp: 3.09.2018 http://www.iisg. nl/hpw/data.php#europe.
3.Allen, Robert C. „Progress and Poverty in Early Modern Europe”. The Economic History Review 56 (2003), 3: 403–443.
4.Álvarez, Begoña, Fernando Ramos Palencia. „Human Capital and Earnings in Eighteenth-century Castile”. Explorations in Economic History 67 (2018): 105–133.
5.Barro, Robert J. Determinants of Economic Growth: A Cross-Country Empirical Study. NBER Working Paper 5698. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research, 1996.
6.Bartoszewicz, Agnieszka. „Mieszczanie »litterati« w polskim mieście późnego średniowiecza”. Kwartalnik Historyczny 106 (1999), 4: 3–19.
7.Bartoszewicz, Agnieszka. Piśmienność mieszczańska w późnośredniowiecznej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.
8.Bartoszewicz, Agnieszka. „Testament jako źródło do badań nad piśmiennością mieszczańską w późnym średniowieczu”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 59 (2011), 3: 293–303.
9.Bartoszewicz, Agnieszka. „Urban Literacy in Small Polish Towns and the Process of »Modernisation« in the Later Middle Ages”. W: Writing and the Administration of Medieval Towns, red. Anna Adamska, Marco Mostert, 149–82. Turnhout: Brepols Publishers, 2014. https://doi.org/10.1484/M.USML-EB.1.101932.
10.Baten, Joerg, Jan Luiten Van Zanden. „Book Production and the Onset of Modern Economic Growth”. Journal of Economic Growth 13 (2008), 3: 217–235.
11.Bąkowski, Klemens. Kościół ś. Krzyża w Krakowie. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa, 1904.
12.Breschi, Marco, Matteo Manfredini. „Parental Loss and Kin Networks: Demographic Repercussions in a Rural Italian Village”. When Dad Died: Individuals and Families Coping with Distress in Past Societies, red. Renzo Derosas, Michel Oris, 369–387. Peter Lang, 2002.
13.Cercha, Stanisław. Kleparz, przedmieście Krakowa przed 50 laty: studyum etnograficzne. Kraków: Akademia Umiejętności, 1914.
14.Cipolla, Carlo M. Literacy and Development in the West. Harmondsworth: Penguin, 1969.
15.Craig, John E. „Chapter 4: The Expansion of Education”. Review of Research in Education 9 (1981), 1: 151–213.
16.Dennison, Tracy, Sheilagh Ogilvie. „Does the European Marriage Pattern Explain Economic Growth?” The Journal of Economic History 74 (2014), 3: 651–693.
17.Dul, Aleksandra. „Życie towarzyskie dziewiętnastowiecznej wiejskiej parafii. Analiza sieci społecznych”. Przeszłość Demograficzna Polski 39 (2017): 167–208.
18.EFA Global Monitoring Report 2006: Literacy for Life. Paris: Unesco, 2005. http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001416/141639e.pdf.
19.Fransman, Jude. „Understanding Literacy: A Concept Paper”. Paper commissioned for the EFA Global Monitoring Report 2006: Literacy for Life. Galor, Oded. Unified Growth Theory. Princeton: Princeton University Press, 2011.
20.Gerschenkron, A. Economic Backwardness in Historical Perspective: A Book of Essay. Cambridge: Belknap Press, 1979.
21.Graff, Harvey J. The Legacies of Literacy: Continuities and Contradictions in Western Culture and Society. Bloomington: Indiana University Press, 1987.
22.Graff, Harvey J. The Literacy Myth: Cultural Integration and Social Structure in the Nineteenth Century. London–New Brunswick, NJ: Transaction, 1991.
23.Historia ustroju i prawa polskiego (1772–1918). Warszawa–Kraków: Wolters Kluwer Polska, 2009.
24.Houdaille, Jacques. „Les signatures au mariage de 1740 à 1829”. Population (1977): 65– 90.
25.Houston, Rab. „Literacy and Society in the West, 1500–1850”. Social History 8 (1983), 3: 269–293.
26.Houston, Robert Allan. Literacy in Early Modern Europe. London–New York: Routledge, 2014.
27.Jędrzejewski, Przemysław. „Szkolnictwo parafialne województwa krakowskiego w dobie Sejmu Wielkiego (1788–1792)”. W: Komisja Edukacji Narodowej: kontekst historyczno-pedagogiczny, red. Katarzyna Dormusz, Bożena Popiołek, Agnieszka Chłosta-Sikorska, Ryszard Ślęczka, 251–278. Kraków: Wydawnictwo Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, 2014.
28.Kaźmierczyk, Ewa. „Spisy Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego jako źródło do badań demograficznych–przykład powiatu proszowickiego”. Przeszłość Demograficzna Polski 38 (2016), 2: 73–101.
29.Kot, Stanisław. Szkolnictwo parafialne w Małopolsce XVI–XVIII w. Lwów: Nakładem Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego, 1912.
30.Kracik, Jan. Ludzie z przedmieścia historii: kleparzanie czasów staropolskich. Kraków: Secesja, 1993.
31.Krukowski, Jan. „Szkolnictwo parafialne Krakowa w dobie Komisji Edukacji Narodowej (1777–1794)”. Rozprawy z Dziejów Oświaty 16 (1973): 23–40.
32.Leeuwen, Bas van, Péter Földvári. „How Much Human Capital Does Eastern Europe Have? Measurement Methods and Results”. Post-Communist Economies 20 (2008), 2: 189–201.
33.Malaga, Krzystof. Jednolita teoria wzrostu gospodarczego – stan obecny i nowe wyzwania. Referat na IX Kongres Ekonomistów Polskich PTE. Warszawa, 2013.
34.McClelland, David C. „Does Education Accelerate Economic Growth?” Economic Development and Cultural Change 14 (1966), 3: 257–278.
35.Mitch, David. „The Role of Education and Skill in the British Industrial Revolution”. W: The British Industrial Revolution: An Economic Perspective, red. Joel Mokyr, 241–279. New York–Abingdon: Routledge, 2018.
36.Mizia, Tadeusz. „Komisje porządkowe cywilno-wojskowe a szkolnictwo parafialne w okresie Sejmu Czteroletniego”. Rozprawy z Dziejów Oświaty 6 (1963): 40–92.
37.Mokyr, Joel. „Human Capital, Useful Knowledge, and Long-term Economic Growth”. Economia Politica 30 (2013), 3: 251–272.
38.Pęksa, Władysław. „Ustrój Wolnego Miasta Krakowa”. W: Wolne Miasto Kraków 1815– 1846. Ludzie – wydarzenia – tradycja, red. Piotr Hapanowicz, Mariusz Jabłoński, 36–46. Kraków: MEC, 2015.
39.Potkowski, Edward. „Ecriture et société en Pologne du bas Moyen Age (XIVe–XVe siècles)”. Acta Poloniae Historica 39 (1979): 47–100.
40.Poussou, Jean-Pierre. „La »méthode Maggiolo« et la mesure de l’alphabétisation du Sud- -Ouest de la France à la fin du XVIIIe siècle”. Annales du Midi 105 (1993): 209–223.
41.Reis, Jaime. „Economic Growth, Human Capital Formation and Consumption in Western Europe before 1800”. W: Living Standards in the Past, red. Robert C. Allen, Tommy Bengtsson, Martin Dribe, 195–225. Oxford: Oxford University Press, 2005.
42.Sandberg, Lars G. „The Case of the Impoverished Sophisticate: Human Capital and Swedish Economic Growth before World War I”. The Journal of Economic History 39 (1979), 1: 225–241.
43.Schofield, Roger. „Dimensions of Illiteracy, 1750–1850”. Explorations in Economic History 10 (1973), 4: 437–454.
44.Soubeyroux, Jacques. „L’alphabétisation à Madrid aux XVIIIe et XIXe siècles”. Bulletin hispanique 89 (1987), 1: 227–265.
45.Spiechowicz, Wincenty. „Kleparz w XIX wieku”. W: Z dziejów Kleparza: w 600 rocznicę nadania praw miejskich przez króla Kazimierza Wielkiego. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968.
46.Trzcińska, Ludwika. Szkolnictwo ludowe w Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1846). Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności, 1907.
47.Urban, Wacław. „»Społeczeństwo staropolskie. Studia i szkice t. 1«, pod red. Andrzeja Wyczańskiego, Warszawa 1976 [recenzja]”. Przegląd Historyczny 68 (1977), 2: 386–92.
48.Urban, Wacław. „Umiejętność pisania w Małopolsce w drugiej połowie XVI wieku”. Przegląd Historyczny 68 (1977), 2: 231–257.
49.Van Leeuwen, Marco H.D., Ineke Maas, Andrew Miles. HISCO: Historical International Standard Classification of Occupations. Leuven: Leuven University Press, 2002.
50.Van Zanden, Jan Luiten, Joerg Baten, Marco Mira d’Ercole, Auke Rijpma, Conal Smith, Marcel Timmer. How Was Life? Global Well-being since 1820. OECD Publishing, 2014.
51.Wasowicz, Michał. Kontrakty lwowskie w latach 1676–1686. W dodatku: Stanisław Siegel. Kontrakty lwowskie w latach 1717–1724. Lwów–Warszawa: Skł. gł. Kasa im Mianowskiego, Instytut Popierania Polskiej Twórczości Naukowej, Warszawa, 1935.
52.Wierzbowski, Teodor. Raporty szkół niższych i o szkołach parafialnych, 1776–1793. Warszawa: Druk K. Kowalewskiego, 1908.
53.Willführ, Kai P., Alain Gagnon. „Are Stepparents Always Evil? Parental Death, Remarriage, and Child Survival in Demographically Saturated Krummhörn (1720–1859) and Expanding Québec (1670–1750)”. Biodemography and Social Biology 59 (2013), 2: 191–211. https://doi.org/10.1080/19485565.2013.833803.
54.Wiśniowski, Eugeniusz, Stanisław Litak. „L’enseignement paroissial en Pologne jusqu’au XVIIIe siècle à la lumière des plus récentes recherches”. Miscellanea Historiae Ecclesiasticae 5 (1974): 320–23.
55.Wróblewski, Stanisław. Powszechny austryacki kodeks cywilny z uzupełniającemi ustawami i rozporządzeniami objaśniony orzeczeniami sądu najwyższego. Cz. 1. Kraków: L. Frommer, 1914.
56.Wyczański, Andrzej. „Alphabétisation et structure sociale en Pologne au XVIe siècle”. Annales. Histoire, Sciences Sociales 29 (1974), 3: 705–713. https://doi.org/10.3406/ ahess.1974.293504.
57.Wyczański, Andrzej. „Oświata a pozycja społeczna w Polsce XVI stulecia: próba oceny umiejętności pisania szlachty województwa krakowskiego w drugiej połowie XVI w”. W: Społeczeństwo staropolskie: Studia i szkice, red. Andrzej Wyczański, 27–55. Warszawa: PWN, 1976.
58.Zamorski, Krzysztof. „Rozwój demograficzny Krakowa w ciągu wieków”. W: Kraków: nowe studia nad rozwojem miasta, red. Jerzy Wyrozumski, 841–85. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007.
59.Zyblikiewicz, Lidia A. Ludność Krakowa w drugiej połowie XIX wieku: struktura demograficzna, zawodowa i społeczna. Kraków: Historia Iagiellonica, 2014.