Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189     eISSN: 2719-4345    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2020.42-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 42, 2020
The Process of Demographic Transition in Lands of the Former Polish-Lithuanian Commonwealth and Other Areas with Polish-Speaking Populations, 1865–1912

Authors: Józef Pociecha ORCID
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Statystyki
Keywords: historical demography vital statistics demographic transition theory taxonomic methods
Data publikacji całości:2020
Page range:24 (123-146)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The aim of the research is to trace the process of demographic transition in the area of the former Polish-Lithuanian Commonwealth, enlarged by areas with a predominantly Polish-speaking population, Upper Silesia and Cieszyn Silesia, as well as Southern Masuria. The time frame of the work covers the years 1865–1912. changes in the basic indicators of the vital statistics of the population were analyzed: the crude death rate (death rate per 1,000 population), the crude birth rate and the crude marriage rate. The source of the data is the work of Adam Krzyżanowski and Kazimierz Kumaniecki, Statystyka Polski [Statistics of Poland], which was in fact the first statistical yearbook of the former Polish-Lithuanian Commonwealth and other predominantly Polish-speaking areas. The analysis was carried out strictly according to the requirements of the demographic transition theory. A comparative analysis of the demographic situation in these lands on the eve of the outbreak of World War I was carried out using Ward’s taxonomic method and the k-means method. The results of the analysis indicate that the process of demographic transition in these lands was varied and was conditioned by their economic development and geographical location.
Download file

Article file

Bibliography

1.Analiza skupień – Internetowy podręcznik statystyki. http://www.statsoft.pl.
2.Błażejczyk-Majka, Lucyna. Zastosowanie wybranych metod taksonomicznych w badaniach historycznych. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2018.
3.Chesnais, Jean-Claude. La Transition Démographique. Étapes, Formes, Implications Économiques. Paris: Presses Universitaires de France, 1986.
4.Cieślak, Maria, ed. Demografia. Metody analizy i prognozowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
5.Coale, Ansley J. The Growth and Structure of Human Populations. Princeton: Princeton University Press, 1972.
6.Domański, Czesław. “Jubileusz Polskiego Towarzystwa Statystycznego.” In: Tradycje a obecne zadania statystyki w Polsce, ed. Alexander Zeliaś. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 2004.
7.Eberhard, Piotr. “Fazy rozwoju demograficznego Polski.” Roczniki Nauk Społecznych 42 (2014), 2: 135–160.
8.Grabiński, Tadeusz, Stanisław Wydymus, Aleksander Zeliaś. Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-ekonomicznych. Warszawa: PWN, 1989.
9.Holzer, Jerzy Z. Demografia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2003.
10.Knodel, John E. The Decline of Fertility in Germany 1871–1939. Princeton: Princeton University Press, 1974.
11.Kolenda, Maria. Taksonomia numeryczna. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 2006.
12.Krzyżanowski, Adam, Kazimierz Kumaniecki. Statystyka Polski. Kraków: Polskie Towarzystwo Statystyczne, 1915.
13.Kurkiewicz, Jolanta. Modele przemian płodności w wybranych krajach europejskich w świetle drugiego przejścia demograficznego. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 1998.
14.Kurkiewicz, Jolanta, ed. Procesy demograficzne i metody ich analizy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2010.
15.Landry, Adolph. La Révolution Démographique. Études et Essais sur les Problèmes de la Population. Paris: Libraire du Recueil Sirey, société anonyme, 1934.
16.Młodak, Andrzej. Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej. Warszawa: Difin, 2006.
17.Notestein, Frank W. “Population. The Long View.” In: Food for the World, ed. T. Schulz. Chicago: University of Chicago Press, 1945.
18.Ogórek, Bartosz. Niezatarte piętno? Wpływ I wojny światowej na ludność miasta Krakowa. Kraków: Universitas, 2018.
19.Okólski, Marek. Demografia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.
20.Okólski, Marek, ed. Teoria przejścia demograficznego. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 1990.
21.Pociecha, Józef. “Demograficzny obraz ziem polskich w przededniu i wojny światowej.” Wiadomości Statystyczne 7 (2019): 56–69.
22.Pociecha, Józef. “Powstanie Polskiego Towarzystwa Statystycznego w Krakowie: J. leo – pierwszy prezes Towarzystwa.” Wiadomości Statystyczne 10 (2011): 1–9.
23.Pociecha, Józef. “Statistics of Poland – The first Yearbook of Polish Lands: Authors and Content.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 5 (2018), 338: 229–245.
24.Pociecha, Józef, Barbara Podolec, Andrzej Sokołowski, Kazimierz Zając. Metody taksonomiczne w badaniach społeczno-ekonomicznych. Warszawa: PWN, 1988.
25.Polskie Towarzystwo Statystyczne 1912–1992. Warszawa: Polskie Towarzystwo Statystyczne, Rada Główna, 1992.
26.Rosset, Edward. Eksplozja demograficzna. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
27.Rószkiewicz, Małgorzata. Model transformacji demograficznej. Teoretyczne uogólnienia oraz praktyczne implikacje. Warszawa: SGPiS, 1987.
28.Thompson, Warren S. “Population.” American Journal of Sociology 34 (1929), 6: 959–975.
29.Zamorski, Krzysztof. “Początki przejścia demograficznego w Polsce.” Studia Demograficzne 2 (1993): 15–22.
30.Zamorski, Krzysztof. “Transformacja demograficzna w Galicji na tle przemian ludnościowych innych obszarów Europy Środkowej w drugiej połowie XIX i na początku XX w. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1991.
31.Zamorski, Krzysztof. “Transformacja demograficzna w Europie Środkowej w XIX w. Wewnętrzne podobieństwa i różnice.” Przeszłość Demograficzna Polski 19 (1994): 27–45.