Opuscula Sociologica

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Sociologica

ISSN: 2299-9000     eISSN: 2353-2882    OAI    DOI: 10.18276/os.2017.4-07
CC BY-SA   Open Access 

Lista wydań / nr 4/2017
(Nie)obecne granice. Ramy konceptualizacji badań granic i pograniczy

Autorzy: Marcin Dębicki
Uniwersytet Wrocławski

Kamilla Dolińska
Uniwersytet Wrocławski

Justyna Kajta
Uniwersytet Wrocławski

Julita Makaro
Uniwersytet Wrocławski

Natalia Niedźwiecka-Iwańczak
Uniwersytet Wrocławski

Elżbieta Opiłowska
Uniwersytet Wrocławski
Słowa kluczowe: granice pogranicza Ziemie Zachodnie i Północne współpraca transgraniczna studia porównawcze
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:8 (97-104)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Od wielu lat studia nad granicami i pograniczami rozwijają się intensywnie w wielu dyscyplinach, czego wynikiem są liczne publikacje i projekty badawcze, a także bogactwo pojęć i stosowanych metod. Granice nie są już postrzegane jedynie jako geograficzne linie oddzielające państwa i społeczności, lecz również jako polisemiczne przestrzenie konstruowane w dyskursach, narracjach wokół „swoich” i „obcych” oraz codziennych praktykach. Tradycje polskiej socjologii pogranicza sięgają okresu międzywojnia (Znaniecki, Chałasiński), a badania nad granicami prowadzone były także w okresie PRL-u, mimo że był to temat drażliwy politycznie. Ostatnie wydarzenia społeczno-polityczne – kryzys migracyjny, brexit, wzrost znaczenia ugrupowań prawicowo-konserwatywnych – wywołały na nowo dyskusję na temat granic i ich funkcji. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie wyników debaty naukowej nad problematyką badania granic i pograniczy oraz wypracowanie nowej agendy badawczej w kontekście współczesnych zmian społeczno-politycznych i kulturowych.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archiwum Ziem Zachodnich i Pólnocnych Instytutu Zachodniego, http://www.iz.poznan.pl/azzip/ (15.11.2017).
2.Babiński, G. (2001). Pogranicza stare i nowe. W: K. Krzysztofek, A. Sadowski (red.), Pogranicza etniczne w Europie. Harmonia i konflikty (s. 69–92). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
3.Bojar, H., Kurczewska, J. (red.). (2005). Granice na pograniczach. Z badań społeczności lokalnych wschodniego pogranicza Polski. Warszawa: Instytut Filozofi i Socjologii PAN.
4.Brambilla, C. (2015). Exploring the Critical Potential of the Borderscapes Concept. Geopolitics 1 (20), 14–34. DOI: 10.1080/14650045.2014.884561.
5.Chałasiński, J. (1935). Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie fabrycznej „Kopalnia” na Górnym Śląsku. Studium socjologiczne. Warszawa: Dom Książki Polskiej.
6.Dolińska K., Makaro J., Niedźwiecka-Iwańczak, N. (2017). Divided Towns in the Polish-German Borderland in the Perspective of the Transborder Processes (Transnational/ Horizontal Europeanisation?) – Opportunities and Threats. W: E. Opiłowska, Z. Kurcz, J. Roose (red.), Advances in European Borderlands Studies (s. 211–237). Baden-Baden: Nomos.
7.Dolińska, K., Makaro, J., Niedźwiecka-Iwańczak, N. (w druku). Cud pogranicza? Zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych. Kraków: Nomos.
8.Donnan H., Wilson T.M. (2007). Granice tożsamości, narodu, państwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
9.Haselsberger, B. (2014). Decoding Borders. Appreciating Border Impacts on Space and People. Planning Theory & Practice, 4 (15), 505–526. DOI: 10.1080/14649357.2014.963652.
10.Kurcz, Z., Opiłowska, E. (2009). Deutsch-polnische Fragen in der Soziologie. Versuch einer Bilanz. Inter Finitimos. Jahrbuch zur deutsch-polnischen Beziehungsgeschichte, 7, 33–56.
11.Kwilecki, A. (1973a). Badania socjologiczne na pograniczu Polski i NRD. Sprawy Międzynarodowe, 7–8, 145–146.
12.Kwilecki, A. (1973b). Na pograniczu Polski i NRD. Nadodrze, 26–27, 314–315.
13.Kwilecki, A. (1973c). Some Notes on Research in the Border Areas of Poland and the GDR. Polish Sociological Bulletin, 1 (2), 119–120.
14.Newman, D., Paasi, A. (2013). Podziały i sąsiedztwa w ponowoczesnym świecie. Narracje granic w geografi politycznej. Pogranicze. Polish Borderlands Studies, 1, 12–34.
15.Opiłowska, E. (2014). Transnarodowość jako paradygmat badawczy w studiach nad pograniczem. Przyczynek do debaty. W: Z. Kurcz (red.), Polskie pogranicza w procesie przemian (t. 3, s. 23–36). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
16.Opiłowska, E. (2017). Od linii granicznych do krajobrazów przygraniczych. Konceptualizacje i badania granic i pograniczy. W: Z. Kurcz (red.), Polskie pogranicza w procesie przemian (t. 4, s. 25–47). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
17.Opiłowska, E., Kurcz, Z., Roose, J. (red.). (2017). Advances in European Borderlands Studies. Baden-Baden: Nomos.
18.Wastl-Walter, D. (red.). (2011). The Ashgate Research Companion to Border Studies. Farnham: Ashgate.
19.Znaniecki, F. (1930). Studium nad antagonizmem do obcych. Przegląd Socjologiczny, 1, 158–209.
20.Znaniecki, F. (1935). Socjologia walki o Pomorze. Toruń: Instytut Bałtycki.