Opuscula Sociologica

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Sociologica


ISSN: 2299-9000     eISSN: 2353-2882    OAI    DOI: 10.18276/os.2017.1-02
CC BY-SA   Open Access 

Lista wydań / nr 1/2017
Stanowiska teoretyczne w socjologii regionu

Autorzy: Jacek Poniedziałek
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Słowa kluczowe: postmodernizm ojczyzna prywatna instytucjonalizm studia regionalne socjologia regionu teoria socjologiczna
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:18 (15-32)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że socjologia regionu jako wyodrębniona subdyscyplina wypracowała wiele perspektyw teoretycznych. Ich mnogość i doniosłość heurystyczna, o czym świadczy liczba badań empirycznych realizowanych z ich użyciem, stanowią o relatywnej ich dojrzałości. W związku z powyższym dokonano w prezentowanym tekście krytycznej analizy najważniejszych stanowisk teoretycznych. Zaprezentowano sekcjonistyczną koncepcję regionu, humanistyczne ujęcie regionu jako ojczyzny prywatnej, perspektywę regional science, koncepcje postmodernistyczne i instytucjonalistyczne. Krytyczna analiza dominujących w ramach socjologii regionu koncepcji z jednej strony stanowi próbę podsumowania dotychczasowych dokonań teoretycznych badaczy zainteresowanych tą problematyką, z drugiej zaś może stanowić asumpt do dalszego namysłu nad teoriami funkcjonującymi w ramach socjologii regionu i w ten sposób przyczynić się do dalszego jej rozwoju.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Appadurai, A. (2005). Nowoczesność bez granic. Kraków: Universitas.
2.Augé, M. (2010). Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3.Berger, P., Luckmann, T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.Bertrand, A.L. (1952). Regional sociology as a special discipline. Social Forces, 31 (2), 132–136.
5.Braudel, F. (2006). Gramatyka cywilizacji. Warszawa: Ofcyna Naukowa.
6.Bukowski, A. (2006). Władza, terytorium, tożsamość. Społeczne konstruowanie regionu.
7.W: A. Bukowski, M. Lubaś, J. Nowak, Zarządzanie przestrzenią (s. 73–114). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
8.Bukowski, A. (2011). Region tradycyjny w unitarnym państwie w dobie globalizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
9.Burszta, W., Kuligowski, W. (2005). Sequel. Dalsze przygody kultury w globalnym świecie. Warszawa: Muza SA.
10.Castells, M. (2008). Siła tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
11.Ciechocińska, M. (1976). Socjologia regionalna w Polsce na tle światowym. Studia Socjologiczne, 4, 197–226.
12.Ciechocińska, M. (1978). Problematyka warunków życia w ujęciach socjologii regionalnej. Studia Socjologiczne, 4, 178–201.
13.Ciechocińska, M. (1983). Region jako teren badań socjologicznych. Studia Socjologiczne, 3, 61–76.
14.Fitjar, R.D. (2009). The Rise of Regionalism: Causes of Regional Mobilization in Western Europe. London: Routledge.
15.Fawn, R. (2009). Regions and their study: wherefrom, what for and whereto? Review of International Studies, 35, 5–34.
16.Friedman, J., Alonso, W. (1964). Regional Development and Planning. Cambridge: MIT Press.
17.Giddens, A. (1996). Affluence, Poverty and the Idea of Post-scarity Society. Development and Change, 27, 365–377.
18.Harvey, D. (1989). The Condition of Postmodernity. Oxford: Blackwell.
19.Hechter, M. (1975). Internal Colonialism. The Celtic Fringe in British National Development. London: Routledge.
20.Jałowiecki, B., Szczepański, S.M. (2006). Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
21.Jasińska-Kania, A. (2006). Neoinstytucjonalizm. W: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne (s. 549–552). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
22.Jaskułowski, K. (2009). Nacjonalizm bez narodów. Nacjonalizm w koncepcjach anglosaskich nauk społecznych. Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.
23.Keating, M. (1997). The Invention of Regions: Political Restructuring and Territorial Government in Western Europe. Environment and Planning C, 15, 383–398.
24.Keating, M. (2003). The New Regionalism in Western Europe. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
25.Keating, M. (2004). The Political Economy of Regionalism. W: M. Keating, J. Loughlin (red.), The Political Economy of Regionalism (s. 17–41). London: Routledge.
26.Keating, M., Loughlin, J., Deschouwer, K. (2003). Culture, Institutions and Economic Development: A Study of Eight European Regions. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
27.Konarski, W. (2004). Autonomia czy secesja? Ruchy regionalistyczne jako forma nacjonalizmu we współczesnej Europie i ich możliwy wpływ na ideę zjednoczonej Europy. W: W. Łukowski
28.(red.), Tożsamość regionów w Polsce w przestrzeni europejskiej (s. 24–36). Katowice: Ruch Autonomii Śląska.
29.Kwaśniewski, K. (1993). Elementy teorii regionalizmu. W: K. Handke (red.), Region, regionalizm – pojęcia i rzeczywistość (s. 75–86). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
30.Kubiak, H. (2007). U progu ery postwestfalskiej. Kraków: Universitas.
31.Lyotard, F.-J. (1997). Kondycja ponowoczesna. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
32.MacIver, R.M., Page, Ch.H. (1949). Society: An Introductory Analysis. Rinehart: Michigan University.
33.McMichael, Ph. (1998). Globalizacja: mity i realia. W: K. Gorlach (red.), Socjologia wsi w Ameryce Północnej (s. 285–310). Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
34.Miazga, M. (2010). Z zagadnień socjologii regionu. Lublin: Wyższa Szkoła Administracji Publicznej.
35.Neumann, I. (2001). Regionalism and Democratisation. W: J. Zielonka, A. Prawda (red.), Democratic Consolidation in Eastern Europe (s. 58–75). Oxford: University Press.
36.North, C.D. (1991). Institutions. The Journal of Economic Perspectives, 5 (1), 97–112.
37.O’Brien, R. (1992). Global Financial Integration. The End of Geography. London: Pinter.
38.Obracht-Prondzyński, C. (2002). Kaszubi – między dyskryminacją a regionalną podmiotowością. Gdańsk: Instytut Kaszubski.
39.Odum, H.W., Moore, H.E. (1938). American Regionalism. A Cultural-historical Approach to National Integration. New York: Harry Molt and Company.
40.Ossowski, S. (1967). Zagadnienie więzi regionalnej i więzi narodowej na Śląsku Opolskim. W: S. Ossowski, Dzieła, t. 3, (s. 251–300). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
41.Ossowski, S. (1983). O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
42.Ossowski, S. (1984). Wzory terytorialne ojczyzny w ideologii narodowej. W: S. Ossowski, O ojczyźnie i narodzie (s. 58–79). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
43.Paasi, A. (1991). Deconstructing Regions: Notes on the Scales of Spatial Life. Environment and Planning A, 23 (2), 239–256.
44.Paasi, A. (2000). Territorial Identities as Social Constructs. Hagar – International Social Science Review, 2 (1), 91–113.
45.Paasi, A. (2001). Europe as a Social Process and Discourse: Considerations of Place, Boundaries and Identity. European Urban and Regional Studies, 8 (1), 7–28.
46.Paasi, A. (2002). Place and Region: Regional Worlds and Works. Progress in Human Geography, 26 (6), 802–811.31
47.Paasi, A. (2013). Regional Planning and Mobilization of ‘Regional Identity’: From Bounded Spaces to Relational Complexity. Regional Studies, 47, 1206–1219.
48.Poniedziałek, J. (2011). Postmigracyjne tworzenie tożsamości regionalnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
49.Poniedziałek, J., (2015). Wybrane koncepcje regionu w socjologii polskiej. Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 46, 85–106.
50.Poniedziałek, J. (2016a). Wybrane koncepcje regionu w socjologii i etnografi wypracowane w okresie II Rzeczpospolitej. Studia Regionalne i Lokalne, 56 (3), 5–30.
51.Poniedziałek, J. (2016b). Wielofazowy proces instytucjonalizacji regionu. Kultura i Edukacja, 111 (1), 11–33.
52.Posern-Zieliński, A. (1995). Problematyka etniczna w badaniach etnologicznych i antropologicznych. Lud, 78, 293–316.
53.Rokkan, S. (1975). Dimensions of State Formation and Nation Building: A Possible Paradigm for Research on Variations within Europe. W: Ch. Tilly (red.), The Formation of National States in Western Europe (s. 50–72). New York: Princeton University Press.
54.Rykiel, Z. (2008). Koncepcja przestrzeni i teorie regionu a wzorce uprawiania socjologii. W: Z. Rykiel (red.), Nowa przestrzeń społeczna w badaniach socjologicznych (s. 13–39). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
55.Rykiel, Z. (2011). Teorie regionu społecznego. W: M.S. Szczepański, A. Śliz, R. Geisler, B. Cymbrowski (red.), Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia (s. 67–110). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
56.Sagan, I. (2011). Współczesne studia regionalne – teoria i metodologia a także praktyka. W: M.S. Szczepański, A. Śliz, R. Geisler, B. Cymbrowski (red.), Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia (s. 35–48). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
57.Sakson, A. (2006). Tożsamość lokalna i regionalna współczesnych mieszkańców byłych Prus Wschodnich. Przegląd Zachodni, 1, 201–224.
58.Sandel, M., (1996). Democracy’s Discontent. America in Search of a Public Philosophy. Cambridge, MA: Harvard University Press.
59.Schrijver, F. (2006). Regionalism after Regionalization: Spain, France and the United Kingdom. Amsterdam: University Press.
60.Sekuła, A.E. (2009). Po co Ślązakom potrzebny jest naród? Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
61.Sołdra-Gwiżdż, T. (2014). Stosunki etniczne w badaniach Instytutu Śląskiego z perspektywy jego 80-lecia. Studia Humanistyczne AGH, 13 (3), 101–113.
62.Starosta, P. (1999). Tożsamość regionalna w perspektywie socjologicznej. W: A. Matczak (red.), Badania nad tożsamością regionalna (s. 40–53). Łódź–Ciechanów: Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury.
63.Strecker, I. (1994). Soft and Hard Regionalism. Sociology and Ethnology Bulletin, 3 (1), 47–52.
64.Szczepański, S.M., Śliz, A., Geisler, R., Cymbrowski, B. (red.) (2011). Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
65.Tatur, M. (red.) (2004). The Making of Regions in Post-Socialist Europe: the Impact of Culture, Economic Structure, and Institutions. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenshaften.
66.Taylor, J.P. (1991). A Theory and Practise of Regions: The Case of Europe. Environment and Planning D, 9, 183–195.
67.Tomaszewski, K. (2007). Regiony w procesie integracji europejskiej. Warszawa: Wolters Kluwer.
68.Traba, R., Sakson, A. (2007). Przeszłość zapamiętana. Narracje z pogranicza. T. 1. Olsztyn: Borussia.
69.Tuan, Y.-F. (1987). Przestrzeń i miejsce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
70.Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
71.Wallerstein, I. (2004). World-Systems Analysis: An Introduction. Durham: Duke University Press.
72.Wnuk-Lipiński, E. (2004). Świat międzyepoki. Kraków: Wydawnictwo Znak.
73.Zarycki, T. (2000). O niektórych dylematach współczesnych badań nad przestrzenią społeczną. Studia Regionalne i Lokalne, 4 (4), 5–22.
74.Znaniecki, F. (1990). Współczesne narody. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.