Opuscula Sociologica

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Sociologica

ISSN: 2299-9000     eISSN: 2353-2882    OAI    DOI: 10.18276/os.2016.4-05
CC BY-SA   Open Access 

Lista wydań / nr 4/2016
Ja bym chciała, żeby moje dzieci mieli szczęśliwe dzieciństwo, nie tak, jak ja... Dzieciństwo własne a dzieciństwo własnych dzieci w narracjach wielodzietnych ubogich kobiet

Autorzy: Izabela Kaźmierczak-Kałużna
Uniwersytet Zielonogórski
Słowa kluczowe: dzieciństwo wielodzietność ubóstwo międzygeneracyjna transmisja biedy
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:17 (63-79)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Wielodzietność i ubóstwo są w polskiej socjologii percypowane jako zjawiska wzajemnie skorelowane, dodatkowo wzmacniane przez rozległe deficyty kulturowe, samotne rodzicielstwo, częste zmiany partnerów, uzależnienie od świadczeń socjalnych, poważne niedostatki mieszkaniowe i/lub całe spektrum innych problemów – od zaburzonych relacji w rodzinie, problemów wychowawczych, zdrowotnych i bezrobocia począwszy, na alkoholizmie i przemocy skończywszy. Takiej sytuacji towarzyszy brak dzieciństwa, rozumianego jako szczególnie chroniony okres w życiu jednostki, będący jednym z wyznaczników kultury ubóstwa. Dzieci z ubogich (wielodzietnych) rodzin nierzadko dorastają w środowisku wychowawczo niewydolnym, w warunkach wielowymiarowej deprywacji i podejmują aktywności w innych środowiskach zarezerwowane dla dorosłych (wczesne zarobkowanie, angażowanie się w próby rozwiązywania rodzinnych konfliktów, obciążenie domowymi obowiązkami, wczesne rodzicielstwo itp.). Ich udziałem staje się obiektywnie trudne, czasem traumatyczne, „zaniedbane” dzieciństwo. Autorka ukazuje problematykę dzieciństwa z perspektywy wielodzietnych, ubogich kobiet. W analizach wykorzystuje zarówno retrospektywną część narracji badanych, odnoszącą się do doświadczeń z okresu dzieciństwa, jak i wypowiedzi odnoszące się do sytuacji obecnej, w której dorastają ich dzieci. Formułowane konkluzje stanowią próbę odpowiedzi na pytanie, na ile i w jakich zakresach doświadczenia matek różnią się od dzieciństwa ich dzieci, na ile zaś są zbliżone. W szerszym kontekście wnioskowanie dotyczy problematyki międzygeneracyjnej transmisji upośledzonego statusu społecznego i ubóstwa oraz jego uwarunkowań.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Appelt, K. (2016). Pełnienie ról rodzicielskich a jakość rozwoju małych dzieci w Polsce. W: I. Przybył, A. Żurek (red.), Role rodzinne – między przystosowaniem a kreacją (s. 213–226). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
2.Borowicz, R. (2007). Powszechny dostęp do wykształcenia vs wczesne społeczne wykluczanie. W: L. Gołdyka, I. Machaj (red.), Enklawy życia społecznego (s. 405–418). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
3.Karwacki, A. (2006). Błędne koło. Reprodukcja kultury podklasy społecznej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
4.Kawczyńska-Butrym, Z. (2004). Role rodzinne biednych kobiet. W: Z. Kawczyńska-Butrym (red.), Kobiety i ich rodziny w osiedlach byłych pegeerów. Raport. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
5.Kaźmierczak-Kałużna, I. (2016). Na krętych ścieżkach edukacji. Edukacyjne szanse i ograniczenia dzieci z rodzin wspieranych przez instytucjonalną pomoc społeczną. W: E. Czerka-Fortuna, K. Kmita-Zaniewska, A. Zbierzchowska (red.), Zasoby rodziny. Wychowanie, poradnictwo, praca socjalna (s. 288–318). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
6.Kaźmierczak-Kałużna, I. (w druku). Domowe menedżerki. Praca w opiniach wielodzietnych matek z ubogich rodzin. W: E. Kolasińska, J. Róg-Ilnicka, A. Mrozowicki (red.), Praca w XXI wieku. Wymiary formalne i nieformalne. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
7.Kowalczewska-Grabowska, K. (2003). Skrzywdzone dzieciństwo. W: W. Tulibacki (red.), Krzywda. Zagadnienia teoretyczne problemy praktyki (s. 233–246). Olsztyn: Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego.
8.Lewis, O. (1976). Nagie życie. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
9.Oliwa-Ciesielska, M. (2013). W poszukiwaniu kultury ubóstwa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
10.Palska, H. (2002). Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
11.Poławski, P. (1999). Marginalność społeczna i wychowanie. Polityka Społeczna, 11–12, 21–25.
12.Tarkowska, E. (2006). Młode pokolenie z byłych PGR-ów: dziedziczenie biedy czy wychodzenie z biedy. Polityka Społeczna, 11–12, 13–16.
13.Tarkowska, E., Górniak, K., Kalbarczyk, A. (2006). System edukacji, ubóstwo, wykluczenie społeczne. Polityka Społeczna, 11–12, 29–33.