Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

Cel – Celem artykułu jest ocena wpływu dotacji otrzymywanych przez jednostki samorządu terytorialnego z funduszy europejskich na poziom oraz strukturę ich zadłużenia. W przeprowadzonych analizach wykorzystano dane finansowe pięciu najbardziej zadłużonych w 2015 roku miast na prawach powiatu, tj. Wałbrzycha, Torunia, Łodzi, Lublina oraz Wrocławia. Przyjęty do analiz okres badawczy obejmował lata 2005–2015. W opracowaniu postawiono następujące hipotezy: 1) Wykorzystanie funduszy europejskich było istotną przyczyną wzrostu zadłużenia najbardziej zadłużonych samorządów. 2) Do sfinansowania wkładu własnego projektów współfinansowanych przez fundusze europejskie samorządy wykorzystują przede wszystkim kredyty i pożyczki. Metodologia badania – Opracowanie powstało w oparciu o analizę sprawozdań z wykonania budżetu poszczególnych miast, analizę sprawozdań z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego, a także studia literaturowe. Wynik – Na podstawie przeprowadzonych badań należy pozytywnie zweryfikować przyjęte hipotezy badawcze. Chęć skorzystania przez samorządy z możliwości dofinansowania projektów inwestycyjnych, czy związanych z rozwojem kapitału ludzkiego istotnie wpłynęła na zwiększenie zadłużenia analizowanych miast na prawach powiatu. Dotacje z funduszy europejskich w większości przypadków nie pokrywają całkowitych kosztów inwestycji, mają charakter uzupełniający do wkładu własnego podmiotu realizującego dany projekt. W przypadku samorządów borykających się z niewystarczającym poziomem dochodów i deficytem budżetowym, pokrycie wkładu własnego oznacza konieczność pozyskania finansowania zwrotnego, w postaci kredytów i pożyczek lub emisji obligacji komunalnych, przy czym w strukturze przychodów oraz zobowiązań dominują kredyty i pożyczki. Oryginalność/wartość – Opracowanie porusza ważny i aktualny problem zadłużenia samorządów w kontekście możliwości wykorzystania dofinansowania z funduszy europejskich na projekty przyczyniające się do rozwoju regionalnego, ważne również dla danej społeczności lokalnej. Dotacje unijne z jednej strony są ważnym źródłem finansowania inwestycji, z drugiej jednak mogą przyczyniać się do nadmiernego zadłużania samorządów, na skutek konieczności pokrycia wkładu własnego i kosztów niekwalifikowalnych, a w późniejszym okresie także utrzymania niektórych inwestycji.