Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

Cel – analiza odchyleń w kontroli budżetowej powinna dostarczać m.in. informacje dla potrzeb oceny poziomu realizacji planów przez poszczególne ośrodki. Aby uzyskać takie informacje możliwe jest wykorzystanie klasycznych miar takich jak: odchylenie standardowe, rozstęp, współczynnik zmienności itp. Jednakże do porównań w czasie oraz między centrami odpowiedzialności należy stosować mierniki znormalizowane. Takie właściwości mają współczynniki Giniego, Theila oraz Herfindahla-Hirschmana. Autorzy stawiają tezę, że można za ich pomocą mierzyć poziom zróżnicowania odchyleń budżetowych. Artykuł został poświęcony badaniu możliwości zastosowania tych wskaźników w analizie odchyleń. Metodologia badania – cel artykułu został osiągnięty dzięki zastosowaniu oryginalnej procedury badawczej. Zakłada ona wykorzystanie metody parametrycznej i macierzy korelacji określających pojemność informacyjną badanych wskaźników zróżnicowania odchyleń budżetowych. Wynik – na podstawie oceny zróżnicowania odchyleń budżetowych za lata 2011 i 2012 przedsiębiorstwa produkcyjnego ustalono mierniki o największej pojemności informacyjnej, tj. współczynnik zmienności oraz Theila. Biorąc pod uwagę specyfikę działań podejmowanych w kontroli budżetowej oraz możliwość standaryzacji wartości współczynnika Theila został on wskazany jako najlepszy do oceny wykonani budżetów. Oryginalność/Wartość – artykuł wpisuje się w dorobek autorów, który koncentruje się na wkładzie do badań nad systemami kontroli budżetowej. Przedstawiony w opracowaniu sposób oceny odchyleń budżetowych nie był wczesnej prezentowany. Zastosowanie zestandaryzowanego współczynnika Theila do pomiaru zróżnicowania odchyleń pozwala na dokonywanie porównań poziomu wy-konania budżetów między centrami odpowiedzialności, planowanymi pozycjami oraz między kolejnymi okresami.