Europa Regionum

Zasada państwa pochodzenia ma w swej genezie zbliżanie prawa państw członkowskich UE. Jej symbioza z zasadą wzajemnego uznawania przepisów prawnych za ekwiwalentne legła u podstaw rynku wewnętrznego. Jego formalne powstanie nie byłoby możliwe, gdyby termin jego utworzenia nie został zaprogramowany w Jednolitym Akcie Europejskim jako efekt procesów harmonizacji prawa państw członkowskich. Zaistniała ona w związku z rynkiem usług, a więc z tym zadaniem, które wzbogaciło integrację europejską w ramach rynku wewnętrznego. Referat dotyczy tej symbiozy, składa się z rozważań o jej „blaskach i cieniach” oraz samej zasady państwa pochodzenia jako reguły przewodniej rynku wewnętrznego. „Blaski” to sposób jej ujęcia w dyrektywie e-commerce, jak też w projekcie dyrektywy o usługach z 5 marca 2004 r. oraz w orzecznictwie ETS. Natomiast cieniem jest to, co ostatecznie znalazło się w tej dyrektywie oraz podejście do niej w Rzymie I i Rzymie II. Zasada państwa pochodzenia jest uzupełniającą konstrukcją wobec kolizyjnej normy prawa prywatnego międzynarodowego dla określania prawa właściwego, wykształconą przez orzecznictwo ETS i unijne prawo pochodne na potrzeby rynku wewnętrznego głównie w dziedzinie usług. Jest to zasada priorytetowa i przyszłościowa. Jej pominięcie w dyrektywie o usługach nie oznacza jej „upadku”. Jeżeli ten rynek ma się realizować nieunikniony jest jej rozwój w prawie UE. Koncepcja „obszarów skoordynowanych” służy bowiem wzbogacaniu tego prawa, bez potrzeby reformowania prawa pierwotnego, zwłaszcza w dziedzinach, wobec których brak jest unijnych kompetencji prawotwórczych.