ISSN: 1731-0555
eISSN: 2353-2998
OAI
DOI: 10.18276/cto.2018.1-07
Lista wydań /
1/2018
Papieża Franciszka metafory Kościoła
| Autorzy: |
Andrzej
Draguła
Wydział Teologiczny Uniwersytet Szczeciński |
| Słowa kluczowe: | papież Franciszek Kościół metafora owczarnia kobieta szpital polowy |
| Data publikacji całości: | 2018 |
| Liczba stron: | 19 (159-177) |
Abstrakt
Metafora jest środkiem stylistycznym polegającym na takim połączeniu wyrazów, dzięki któremu przynajmniej jeden z nich uzyskuje nowe znaczenie. Skutkiem metafory jest zmiana dotychczasowego, dosłownego znaczenia i uzyskanie znaczenia wtórnego: przenośnego i niedosłownego. Zgodnie z kongitywistyczną koncepcją metafory, nie jest ona jedynie sposobem obrazowania mającym na celu przekonanie odbiorcy, ale spełnia funkcję poznawczą, tzn. umożliwia odbiorcy poznanie (kognicję) przedstawionej w metaforze rzeczywistości. Papież Franciszek bardzo chętnie odwołuje się do przepowiadania obrazowego i stosuje metafory. Jednym ze źródeł teologicznych jest dla Franciszka latynoamerykańska teologia Kościoła jako ludu. Do ulubionych metafor Franciszka, którymi wyraża on prawdę o Kościele, należy metafora kobiety, owczarni i szpitala polowego. Wszystkie te obrazy – choć mają swoje biblijne prototypy i pierwowzory – nabierają u Franciszka nowej treści: koncentrują się na bliskości, bezpośredniości relacji, a nawet na czułości, jaką powinny się charakteryzować relacje wewnątrzeklezjalne. Poszerzając interpretację zastosowanych metafor, Franciszek jednocześnie pogłębia teologię Kościoła, wskazując na te jego cechy, które w dotychczasowej eklezjologii były niezauważalne. W ten sposób metafora staje się nie tylko środkiem dydaktycznym stosownym dla skuteczniejszego przepowiadania prawdy o Kościele, ale także drogą do teologicznego poznania Kościoła
Pobierz plik
Plik artykułu
Bibliografia
| 1. | Arystoteles, Poetyka, 21, 4–7, przeł. z grec. i oprac. H. Podbielski, Wrocław 1989. |
| 2. | Baran G.M., Chrystus lekarzem i lekarstwem z nieba w świetle homilii św. Augustyna do Ewangelii i Pierwszego listu Jana apostoła, „Vox Patrum” 30 (2010), t. 55, s. 43–62. |
| 3. | Bergoglio J.M., Kwiatki papieża Franciszka, Kraków 2013. |
| 4. | Bergoglio J.M., Otwarty umysł, wierzące serce, Kraków 2013. |
| 5. | Czaja A., Traktat o Kościele, t. 2: Dogmatyka, Warszawa 2006, s. 291–543. |
| 6. | Dlaczego runo śmierdzi, 13.08.2013, [blog:] Owca i wełna – historycznie, http://uowki.blogspot.com/2013/08/dlaczego-runo-smierdzi_13.html (dostęp: 2.11.2017). |
| 7. | Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990. |
| 8. | Francisco, Carta a los participantes en la 105 Asamblea Plenaria de la Conferencia Episcopal Argentina, 25.03.2015, https://w2.vatican.va/content/francesco/es/letters/2013/documents/papa-francesco_20130325_lettera-vescovi-argentina.pdf. |
| 9. | Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”. |
| 10. | Franciszek, Duszpasterstwo to realizowanie macierzyństwa Kościoła. Spotkanie z episkopatem Brazylii, 27.07.2013, „L’Osservatore Romano” 10 (2013). |
| 11. | Franciszek, Kościół ma być znakiem miłosierdzia Pana. Przemówienie do uczestników międzynarodowego spotkania nt. „Evangelii gaudium”, 19.09.2014, „L’Osservatore Romano” 10 (2014). |
| 12. | Franciszek, Pasterze słuchający ludu. Audiencja dla biskupów wyświęconych w ciągu ostatniego roku, 19.09.2013, „L’Osservatore Romano” 11 (2013). |
| 13. | Franciszek, Z ludem na ramionach. Msza św. Krzyżma w Wielki Czwartek, 28.03.2013, „L’Osservatore Romano” 5 (2013). |
| 14. | Franciszek, Żyjemy w epoce miłosierdzia. Spotkanie z kapłanami z diecezji rzymskiej, 6.03.2014, „L’Osservatore Romano” 3–4 (2014). |
| 15. | Jan XXIII, Homilia w dniu koronacji, 4.11.1958, „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie” 1960, nr 50, s. 260–263; „Acta Apostolicae Sedis” 50 (1958), s. 884–888. |
| 16. | Jäkel O., Metafory w abstrakcyjnych domenach dyskursu. Kognitywno-lingwistyczna analiza metaforycznych modeli aktywności umysłowej, gospodarki i nauki, Kraków 2003. |
| 17. | Josi E., La chiesa nei testi patristici e nei monumenti paleocristiani, w: Enciclopedia Cattolica, Firenze 1949, kol. 1466–1469. |
| 18. | Jüngel E., Gott als Geheimnis der Welt. Zur Begründung der Theologie des Gekreuzigten im Streit zwischen Theismus und Atheismus, Tübingen 1977. |
| 19. | Kasper W., Papież Franciszek. Rewolucja czułości i miłości. Korzenie teologiczne i perspektywy duszpasterskie, Warszawa 2015. |
| 20. | Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994. |
| 21. | Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990. |
| 22. | Krzyżanowski J., Nauka o literaturze, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966. |
| 23. | Kusz E., Zapach owiec, „Tygodnik Powszechny” 9.12.2013. |
| 24. | Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa 1988. |
| 25. | Liszka P., Metafora w Objawieniu i w teologii, w: Ad Imaginem Tuam. Księga jubileuszowa dla uczczenia Arcybiskupa Gołębiewskiego, red. W. Irek, t. 2, Wrocław 2012, s. 151–165. |
| 26. | Paroń K., Rzeczywistość to metafora – próba kognitywnej analizy metafor w felietonach Jerzego Urbana, „Acta Universitatis Lodzienis Folia Litteraria Polonica” 14 (2011), nr 1, s. 43–53. |
| 27. | Podlawska D., Płóciennik I., Leksykon nauki o języku, Bielsko-Biała 2002. |
| 28. | Rahner H., Mater Ecclesia: Lobpreis der Kirche aus dem ersten Jahrtausend christlicher Literatur, Einsiedeln–Köln 1944. |
| 29. | Rahner K., Vorgrimler H., Mały słownik teologiczny, Warszawa 1987, kol. 28. |
| 30. | Rowland T., Wiara Ratzingera. Teologia Benedykta XVI, Kraków 2010. |
| 31. | Sawicki K., Nie przychodnia, a szpital polowy, 10.03.2014, https://www.deon.pl/141/art,1561,nie-przychodnia-a-szpital-polowy.html (dostęp: 2.11.2017). |
| 32. | Shakespeare W., Jak wam się podoba, tłum. L. Ulrich, http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/jak-wam-sie-podoba.html. |
| 33. | Słownik teologii biblijnej, red. X. Léon-Dufour, Poznań 1990, s. 65. |
| 34. | Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium”. |
| 35. | Spadaro A., Leczmy rany [wywiad], „Tygodnik Powszechny” 39 (2013). |
| 36. | Strzelczyk G., Problem metafor w teologii albo teologia jako metafora, „Studia Theologiae Fundamentalis” 3 (2012), s. 187–199. |
| 37. | Szpital polowy wg Franciszka – sympozjum w Stadnikach, 7.05.2016 [audio], http://radioprofeto.pl/archiwum,1484.html (dostęp: 2.11.2017). |
| 38. | Szymik J., Benedykt XVI był prorokiem [wywiad], „Rzeczpospolita”. Plus Minus, 24.07.2015. |
| 39. | Szymik J., Theologia Benedicta, t. 3, Katowice 2016. |
| 40. | Węcławski T., Funkcja sakralna wypowiedzi religijnej. Aspekt teologiczny, w: Funkcje wypowiedzi religijnych, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów 2014, s. 7–20 |