Colloquia Theologica Ottoniana


ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2018.1-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 1/2018
Historia i teologia czwartej ewangelii w świetle "Żydów" Janowych

Autorzy: Stanisław Wróbel
Wydział Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Słowa kluczowe: Żydzi Ewangelia Janowa historia teologia polemika
Data publikacji całości:2018
Liczba stron:39 (107-145)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W niniejszym artykule termin „Żydzi” zostaje ukazany jako klucz interpretacyjny do głębszego zrozumienia historii i teologii Ewangelii Janowej. Najpierw autor dokonuje analizy terminu „Żydzi” w szerszym kontekście źródeł żydowskich (Stary Testament, teksty qumrańskie, literatura rabiniczna, Józef Flawiusz, Filon z Aleksandrii) i chrześcijańskich (Nowy Testament, literatura patrystyczna). Następnie zostaje ukazana specyfika terminu „Żydzi”, występującego 72 razy na kartach czwartej Ewangelii. Autor wyodrębnia różne znaczenia tego terminu (regionalne, ogólne, etniczne i religijne), a szczególnie zainteresowany jest negatywnym użyciem terminu „Żydzi” w 37 tekstach Janowych. Łącząc metody diachroniczne i synchroniczne w podejściu do tego terminu, autor stara się odpowiedzieć na pytania, kim są „Żydzi” Janowi oraz jaką funkcję spełniają oni w narracji Janowej. Analizowany termin jest interpretowany w aspekcie historycznym, socjologicznym, symbolicznym, narratywnym i psychologicznym. Na podstawie przeprowadzonej analizy tego terminu autor ukazuje jego znaczenie dla lepszego zrozumienia kontekstu historycznego i teologicznego Ewangelii Janowej.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Ashton J., The Identity and Function of the Ioudaioi in the Fourth Gospel, „Novum Testamentum” 27 (1985), s. 40–75.
2.Caron G., Qui sont les ‘Juifs’ de l’évangile de Jean?, Ottawa 1997.
3.Cebulj C., Ich bin es. Studien zur Identitätsbildung im Johannesevangelium, Stuttgart 2000.
4.Charlesworth J.H., The Priority of John? Reflections on the Essens and the First Edition of John, w: Für und wider die Priorität des Johannesevangelium, red. P.L. Hofrichter, Hildesheim–New York 2002, s. 73–114.
5.Chrostowski W., Jesus Christ in the Eyes of Jews and Judaism, „Collectanea Theologica” 71 (2001), s. 101–113.
6.Chrostowski W., Trzecia świątynia w Jerozolimie i inne studia, Warszawa 2012.
7.Chrześcijaństwo a judaizm rabiniczny. Historia początków oraz wczesnego rozwoju, red. H. Schanks, tłum. W. Chrostowski, Warszawa 2013.
8.Devillers L., La fête de l’Envoyé. La section johannique de la fête des Tentes (Jean 7,1–10, 21) et la christologie, Paris 2002.
9.Katz S.T., Issues in the Separation of Judaism and Christianity after 70 C.E., „Journal of Biblical Literature” 103 (1984), s. 43–76.
10.Kuśmirek A., Żydzi w Ewangelii Jana, „Studia Theologica Varsaviensia” 30 (1992), nr 2, s. 121–135.
11.Langkammer H., Żydzi w Nowym Testamencie, „Ateneum Kapłańskie” 486 (1990), s. 183–191.
12.Marcus J., Birkat ha-Minim Revisited, „New Testament Studies” 55 (2009), s. 523–555.
13.Martyn J.L., History and Theology in the Fourth Gospel, New York 1968.
14.Mędala S., Funkcja chrystologiczno-eklezjologiczna dialogów Jezusa z Żydami w czwartej Ewangelii, Warszawa 1984.
15.Mędala S., Funkcja „«Żydów” w Ewangelii św. Jana, „Collectanea Theologica” 64 (1994), nr 2, s. 79–101.
16.Mędala S., Ewangelia według św. Jana 1–12. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, (Nowy Komentarz Biblijny, t. 4.1), Częstochowa 2010.
17.Mędala S., Ewangelia według św. Jana 13–21. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, (Nowy Komentarz Biblijny, t. 4.2), Częstochowa 2010.
18.Nodet É., Taylor J., Essai sur les origins du christianisme, Paris 1998
19.Rosik M., Zarzewie konfliktu między Kościołem a Synagogą (do 135 roku), w: Jezus i chrześcijanie w źródłach rabinicznych: Perspektywa historyczna, społeczna, religijna i dialogowa, red. K. Pilarczyk, A. Mrozek, „Estetyka i Krytyka” 3 (2012), nr 27, s. 69–103.
20.Rosik M., Kościół a Synagoga (30–313 po Chr.). Na rozdrożu, Wrocław 2016.
21.Studies in Rabbinic Judaism and Early Christianity. Text and Context, red. D. Jaffé, Leiden 2010.
22.Szefler P., Żydzi, w: Egzegeza Ewangelii św. Jana, red. F. Gryglewicz, Lublin 1992.
23.Teppler Y.Y., Birkat ha-Minim, Tübingen 2007.
24.Vana L., La birkat ha-minim è una preghiera contro i giudeo-cristiani?, w: Verus Israel. Nuove prospettive sul giudeocristianesimo, red. N. Belayche, Brescia 2001, s. 147–189.
25.Wróbel M.S., Synagoga a rodzący się Kościół, Kielce 2002.
26.Wróbel M.S., Kim jest avnqrwpokto,noj w J 8,44?, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne KUL” 49 (2002), s. 77–92.
27.Wróbel M.S., Antyjudaizm a Ewangelia według św. Jana. Nowe spojrzenie na relację czwartej Ewangelii do judaizmu, Lublin 2005.
28.Wróbel M.S., Who are the father and his children in Jn 8:44? The literary, historical and theological analysis of Jn 8:44 and its context, Paris 2005.
29.Wróbel M.S., Jezus i Jego wyznawcy w Talmudzie. Analiza tekstologiczna, historyczna i socjologiczna, Lublin 2013.
30.Wróbel M.S., Motywy i formy żydowskich prześladowań pierwotnego Kościoła (I–II w. po Chr.), „The Biblical Annals” 3 (2013), z. 2, s. 421–438.