ISSN: 1731-0555
eISSN: 2353-2998
OAI
DOI: 10.18276/cto.2017.1-06
Lista wydań /
1/2017
RZYMSKA EDYCJA HYMNÓW O ŚW. KAZIMIERZU Z ROKU 1525 I JEJ STAROPOLSKIE TŁO
| Autorzy: |
Jan
Okoń
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie |
| Słowa kluczowe: | Wilno Mateusz Chryzostom Wołodkiewicz Grzegorz Święcicki hymny kościelne papież Leon X Zaccaria Ferreri św. Kazimierz Jagiellończyk |
| Data publikacji całości: | 2017 |
| Liczba stron: | 20 (91-110) |
Abstrakt
Przedmiotem uwagi są hymny o św. Kazimierzu wydane przez biskupa humanistę Zachariasza Ferreriego (Zaccaria Ferreri) w zbiorze Hymni novi ecclesiastici (Rzym 1525). Spisał je Ferreri cztery lata wcześniej w Wilnie, gdy jako nuncjusz papieża Leona X prowadził proces kanonizacyjny królewicza Kazimierza Jagiellończyka. Autor omawia w związku z tym żywot królewicza, a następnie poświęcone mu hymny Ferreriego jako wczesną promocję św. Kazimierza w całym Kościele. Podobnie jak cały zbiór, hymny te są przykładem odchodzenia od tradycji hymnów średniowiecznych. Tym bardziej godna uwagi jest ich recepcja w XVII wieku: zostały one ponownie wydane w Wilnie w roku 1604 z okazji kanonizacji, a w 1606 roku przełożono je na język polski. Autor analizuje przekład i jego stosunek do oryginału.
Pobierz plik
Plik artykułu
Bibliografia
| 1. | Acta Sanctorum Martii, a Ioanne Bollando S.I. colligi feliciter coepta, a Godefrido Henschenio et Daniele Papebrochio eiusdem Societatis Iesu aucta, digesta et illustrata, t. 1, Antverpiae 1668, s. 337–357. |
| 2. | Ankstyvieji šv. Kazimiero „Gyvenimai”, sudaré, ivadą ir paaiškinimus paraše M. Čiurinskas, Vilnius 2004, s. 46–117 [oryginał i przekład litewski]. |
| 3. | Ferreri(us) Z., Hymni novi ecclesiastici (Rzym 1525), Biblioteka Jagiellońska, sygn. Cim. 6313. |
| 4. | Ferreri(us) Z., Vita beati Casimiri Confessoris [Kraków, po 7.04.1521], Biblioteka Jagiellońska, sygn. Cim. 4153. |
| 5. | [Święcicki G.], Theatrum S. Casimiri, Wilno 1604, Biblioteka Jagiellońska, sygn. 585574 I Mag.St. Dr. |
| 6. | Żywot przechwalebnego wyznawce świętego Kazimierza, krolewica polskiego i książęcia litewskiego, w Wilnie Roku 1606 przez Mateusza Chryzostoma Wołodkiewicza przełożony. Przydane są modlitwy nabozne i hymny do św. Kazimierza, oprac. J. Okoń, przy współpracy K. Gary i J. Rzegockiej, Warszawa 2016. |
| 7. | Błaszczyk G., Litwa na przełomie średniowiecza i nowożytności 1482–1569, Poznań 2002. |
| 8. | Borkowska U., Kazimierz Jagiellończyk (1458–1484), królewicz, święty, w: Nasi święci. Polski słownik hagiograficzny, red. A. Witkowska, Poznań 19992, s. 366–379. |
| 9. | Borkowska U., Królewskie modlitewniki. Studium z kultury religijnej epoki Jagiellonów (XV i początek XVI wieku), Lublin 1999. |
| 10. | Borkowska U., Życie religijne polskich Jagiellonów. Zarys problematyki, w: Chrzest Litwy. Geneza, przebieg, konsekwencje, red. M.T. Zahajkiewicz, Lublin, 1990, s. 149–180. |
| 11. | Buszewicz E., Sarmacki Horacy i jego liryka. Imitacja – gatunek – styl. Rzecz o poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Kraków 2006. |
| 12. | Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, kol. 1275–1279. |
| 13. | Estreicher K., Bibliografia polska, t. 16, Kraków 1898. |
| 14. | Górski K., Kazimierz Jagiellończyk (1458–1484), święty, królewicz, w: Polski słownik biograficzny, t. 12, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–1967, s. 286–288. |
| 15. | Drzymała K. SJ, Święty Kazimierz, Kraków 1984. |
| 16. | Fijałek J., Cześć św. Kazimierza i cerkwie ruskie w Wilnie, „Ateneum Wileńskie” 2 (1924), s. 131–158. |
| 17. | Hagiografia polska. Słownik bio-bibliograficzny, t. 1, red. R. Gustaw, Poznań–Warszawa–Lublin 1966, s. 738–747. |
| 18. | Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1, red. M. Malicki, E. Zwinogrodzka, Kraków 1992. |
| 19. | Kowalczyk M., Kazania żałobne z kodeksu BJ 2367, „Acta Mediaevalia” XV (2003), s. 381–383, 392–396. |
| 20. | Mancone A., Ferreri, Zaccaria, w: Enciclopedia cattolica, t. 5, Roma 1950, kol. 1199. |
| 21. | Misiurek J., Duchowość św. Kazimierza Królewicza, w: Parafia pod wezwaniem św. Kazimierza Królewicza w Radzięcinie. Patron – dzieje – najcenniejsze zabytki, red. K. Kłos, A. Szykuła-Żygawska, J. Kaliszuk, Radzięcin 2012, s. 11–23. |
| 22. | Moss A., Joannes Dantiscus (1485–1548): Hymns in Context, w: Pietas Humanistica. Neo-Latin Religious Poetry in Poland in European Context, red. P. Urbański, Frankfurt am Main 2006, s. 71–82. |
| 23. | Przybyszewski B., Spotkanie ze św. Kazimierzem, „Analecta Cracoviensia”, 16 (1984), s. 95–112. |
| 24. | Rabikauskas P., Święty Kazimierz, patron Litwy, przekł. D. Brodowska, Kraków 1997 [oryg. Lietuvos globėjas šv. Kazimieras, Vilnius–Kaunas 1993). |
| 25. | Stöve E., Zaccaria Ferreri, w: Dizionario Biografico degli Italiani 1996, t. 46, s. 808–811. |
| 26. | Tiraboschi G., Storia della letteratura italiana, t. 7, Modena 1779. |
| 27. | Ulewicz T., Iter Romano-italicum Polonorum, czyli o związkach umysłowo-kulturalnych Polski z Włochami w wiekach średnich i w renesansie, Kraków 1999, s. 172. |
| 28. | Wojtyska H.D., Początki kultu i procesy kanonizacyjne św. Kazimierza, „Analecta Cracoviensia” 16 (1984), s. 187–230. |