Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2016.2-13
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 2/2016
Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i północnym do 1945 roku. Zarys problemu

Autorzy: Grzegorz Wejman
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Słowa kluczowe: organizacja kościelna duszpasterstwo biskupstwa Pomorze Kościół katolicki
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:22 (217-238)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i północnym przechodziły zmienne koleje losu. Biskupstwo poznańskie, a potem metropolia gnieźnieńska zapewniały przestrzeń do coraz prężniejszego rozwoju Kościoła katolickiego. W tę przestrzeń należy wpisać także biskupstwa pruskie oraz diecezję chełmińską z metropolii ryskiej. Niestety, protestantyzm, który w XVI wieku zaistniał w Niemczech, dosięgnął wiele krajów europejskich, w tym również Księstwo Pomorskie, a z nim pomorski Kościół oraz Prusy i tamtejszy Kościół katolicki. Następne 400 lat charakteryzuje się ciągłym zmaganiem się o utrzymanie i odbudowę struktur organizacji Kościoła katolickiego i granic Polski, niestety, straconych w kolejnych rozbiorach. Rok 1945 przyniósł nową rzeczywistość polityczną, a zarazem kościelną. Odradzanie się Kościoła katolickiego w czasach reformacji umożliwiło jego pełny rozkwit po 1945 roku – ziemie te stały się polskie i katolickie.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archiwum Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, Kronika 10-lecia parafi i ordynariatu gorzowskiego, t. V, nr 144, Historia pierwszego dziesięciolecia parafi i Międzyrzecz Wlkp.
2.Archiwum Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego, Odpis Bulli papieża Kaliksta III, Rzym, 29 maja 1456 roku.
3.Bullarium Poloniae, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, t. I, Rzym 1982, nr 11 i 29.
4.Codex Pomeraniae Diplomaticus, wyd. K.F.W. Hasselbach, J.G.L. Kosegarten, t. I, Greifswald 1843–1852.
5.Ebonis, Vita Sancti Ottonis Episcopi Babenbergensis, wyd. J. Wikarjak, MPH, seria 2, t. VII, cz. 2, Warszawa 1969.
6.Herbordi, Dialogus de Vita Ottonis Episcopi Babenbergensis, wyd. J. Wikarjak, MPH, seria 2, t. VIII, cz. 3, Warszawa 1974.
7.Pommersches Urkundenbuch, t. I, Szczecin 1868.
8.Sancti Ottonis Episcopi Babenbergensis Vita Priefl igensis, wyd. J. Wikarjak, MPH, seria 2, t. VII, cz. 1, Warszawa 1966.
9.Thietmar, Kronika, z łac. przetłumaczył, wstępem poprzedził i komentarzem opatrzył M.Z. Jedlicki, Poznań 1953.
10.Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, Poznań 1962.
11.Baciński A., Polskie duchowieństwo katolickie w Wolnym Mieście Gdańsku 1919–1939, „Studia Gdańskie” 1 (1973), s. 7–117.
12.Banaszak M., Historia Kościoła katolickiego, t. II: Średniowiecze, Warszawa 2009.
13.Banaszak M., O początkach biskupstwa poznańskiego dyskusyjnie, Poznań 2002.
14.Biskup M., Labuda G., Dzieje Zakonu krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1986.
15.Boockmann H., Zakon krzyżacki, Warszawa 1998.
16.Boras Z., Uniwersytet w Gryfi i (Greifswaldzie) i jego znaczenie dla Pomorza Zachodniego, w: J. Kochanowska (red.), Trzebiatów – spotkania pomorskie – 2006 r., Szczecin 2007, s. 21–29.
17.Chojnacki G., Ewangelia nadziei. Jan Paweł II i Benedykt XVI o Europie, „Przegląd Zachodni” 2005, nr 4, s. 193–204.
18.Chorzępa M., Krótki rys historyczny biskupstwa lubuskiego, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1961, nr 9, s. 308–319.
19.Dratwa B., Zakony na przestrzeni wieków w granicach obecnej diecezji gorzowskiej, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1976, nr 1, s. 32–39.
20.Frankiewicz B., Średniowieczne pielgrzymki na Pomorzu Zachodnim, „Kościół nad Odrą i Bałtykiem” 1996, nr 8, s. 20.
21.Gall Anonim, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk– Łódź 1989.
22.Holzapfel H., Kościół między Odrą a Bałtykiem, Olsztyn 1990.
23.Holzapfel H., Reinbern, pierwszy biskup Pomorza, w: I. Jeż (red.), W 1000-lecie powstania biskupstwa w Kołobrzegu, Koszalin 2000, s. 13–46.
24.Kumor B., Chełmińska diecezja, [hasło w:] Encyklopedia katolicka, t. III, Lublin 1985, kol. 113–123.
25.Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (966–1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1969, t. XVIII, s. 289–352.
26.Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968–1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1969, t. XIX, s. 271–351.
27.Kumor B., Historia Kościoła w Polsce, t. I, Poznań 1974.
28.Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła katolickiego w okresie niewoli narodowej 1772– 1918, Kraków 1980.
29.Labuda G., Początki diecezjalnej organizacji kościelnej na Pomorzu i na Kujawach w XI i XII wieku, Zapiski Historyczne” 23 (1968), z. 3, s. 19–60.
30.Liedtke A., Zarys dziejów Diecezji Chełmińskiej, „Nasza Przeszłość” 1971, t. XXXIV, s. 59–116.
31.Ludat H., Bistum Lebus. Studien zur Gründungsfrage und zur Entstehung und Wirtschaftsgeschichte siener schlesisch-polnischen Besitzungen, Weimar 1942.
32.Mielczarski S., Działalność misyjna Wojciecha i Ottona, „Studia Gdańskie” 1993, t. IX, s. 61–75.
33.Mitkowski J., Pięciu Braci Męczenników, „Ecclesiastica” 1997, nr 1, s. 257.
34.Nowacki J., Początki biskupstwa poznańskiego, Poznań 2000.
35.Nowogrodzki S., Walka o biskupstwo kamieńskie za Kazimierza Wielkiego, „Jantar” 2 (1938), z. 4 (8), s. 209–218.
36.Pater J., Z dziejów wrocławskiego Kościoła, Wrocław 1997.
37.Pietkowski P., Biskupstwo pomorskie jako początek biskupstwa kamieńskiego, Wrocław 2015.
38.Prokop K.R., Biskupi zachodniopomorscy (X–XX w.), Koszalin 2003.
39.Rymar E., Biskupi – mnisi – reformatorzy. Studia z dziejów diecezji kamieńskiej, Szczecin 2002.
40.Steckiewicz J., Kościół katolicki w obwodzie kaliningradzkim w latach 1945–2009, Kraków 2013.
41.Strzelczyk J., Apostołowie Europy, Warszawa 1997.
42.Sułkowski Z., Początki biskupstwa lubuskiego, „Sprawozdania z Czynności Towarzystwa Naukowego KUL” 10 (1960), s. 193–199.
43.Sułkowski Z., Początki Kościoła polskiego, w: J. Kłoczowski (red.), Kościół w Polsce, t. I: Średniowiecze, Kraków 1968, s. 17–123.
44.Szorc A., Dzieje diecezji warmińskiej (1243–1991), Olsztyn 1991.
45.Szulist W., Przeszłość obecnych obszarów Diecezji Pelplińskiej 1972–1920, t. II, Pelplin 2000.
46.Tyc T., Polska i Pomorze za Krzywoustego, w: T. Tyc, Z średniowiecznych dziejów Wielkopolski i Pomorza, red. i posłowie J.M. Piskorski, Poznań 1997.
47.Umiński J., Rola Bolesława Krzywoustego w uchrześcijanieniu Zachodniego Pomorza, „Collectanea Theologica” 22 (1950/1951), s. 18–42.
48.Walicki J., Przynależność metropolitalna biskupstwa kamieńskiego i lubuskiego na tle rywalizacji Magdeburga i Gniezna, Lublin 1960.
49.Weiss A., Biskupstwa bezpośrednio zależne od Stolicy Apostolskiej w średniowiecznej Europie, Lublin 1992.
50.Weiss A., Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu, Lublin 1977.
51.Weiss A., Terytorium diecezji lubuskiej w średniowieczu, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne KUL” 1973, z. 4, s. 83–99.
52.Wejman G. (red.), Święty Otton z Bambergu – ewangelizator Pomorza. Jego kult do czasów współczesnych, „Studia i Rozprawy” [Szczecin] 2004, nr 2.
53.Wejman G., Szczecińska Kapituła Kolegiacka św. Piotra/Mariacka w gronie kapituł biskupstwa kamieńskiego, w: A. Krzystek, G. Wejman (red.), Dwa Jubileusze. 825-lecie konsekracji kościoła św. Jakuba Apostoła w Szczecinie. 750-lecie powołania Szczecińskiej Kapituły Kolegiackiej, „Studia i Rozprawy” [Szczecin] 2014, nr 35, s. 143–170.
54.Wiśniewski J., Dzieje diecezji pomezańskiej (do 1360 r.), Elbląg 1993.
55.Wiśniowski E., Bractwa religijne na ziemiach polskich w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne” 1969, t. XVII, z. 2, s. 51–81.
56.Wyczawski H.E., Przygotowanie do studiów w archiwach kościelnych, Kalwaria Zebrzydowska 1989.
57.Zawadzki W., Zakony w Pomezanii w XVII–XIX wieku, Olsztyn–Elbląg 2013.