Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto.2021.37-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 37/2021
Hejt i symbole religijne. Obrażanie przez prowokację jako nowy problem społeczny

Autorzy: Anna Leszczuk-Fiedziukiewicz ORCID
Uniwersytet w Białymstoku, Polska
Słowa kluczowe: mowa nienawiści hejt symbole religijne prowokacje Kościół katolicki LGBT media przestępstwo obrazy uczuć religijnych „tęczowa Matka Boska”
Data publikacji całości:2021-12-15
Liczba stron:18 (63-80)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie dyskursu medialnego związanego z nowymi formami prezentacji symboli religijnych i ze społeczną reakcją na to zjawisko. Symbole religijne są wykorzystywane przez środowiska zainteresowane zaznaczeniem swojej obecności w społeczeństwie. Jednym z pytań badawczych jest pytanie o to, czy przykłady happeningów, uznawanych przez grupy katolików za skandaliczne i obraźliwe, mogą być dowodem na nową formę „mowy nienawiści” w sferze publicznej. Miałaby ona ewoluować ze sfery językowej w sferę wizualnych znaczeń i odgrywać ważną rolę w „wojnie kulturowej” na światopoglądy i wartości w naszym społeczeństwie. Diagnoza zjawiska związanego z happeningami odbieranymi jako „prowokacje” prowadzi do przekonania, że mamy do czynienia z nowym problemem społecznym. Angażuje on osoby związane z Kościołem katolickim, policję, sąd i prokuraturę, ponieważ autorzy inicjatyw są oskarżani o obrażanie uczuć religijnych, co zgodnie z art. 196 kodeksu karnego jest w Polsce przestępstwem.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Kepplinger H.M., Mechanizmy skandalizacji w mediach, Kraków 2008.
2.Majewski J., Religia, media, mitologia, Gdańsk 2010.
3.Naruszewicz-Duchlińska A., Nienawiść w czasach Internetu, Gdynia 2015.
4.Draguła A., Sacrum zdeformowane. O prasowych karykaturach religijnych i reakcjach na nie, w: Sacrum w mediach, red. M. Chmielewski, M. Jodkowski, D. Sonak, J. Woźniak, Lublin 2015, s. 91–102.
5.Jupowicz-Ginalska A., Prowokacja jako forma manipulacji medialnej, w: Zawartość mediów, czyli rozważania nad metodologią badań medioznawczych, red. T. Gackowski, Warszawa 2011, s. 115–146.
6.Sierocki R., Mediatyzacja i mediacja religii, w: Media i religia. Nowy kontekst komunikacji, red. R. Sierocki, M. Sokołowski, A. Zduniak, Toruń 2016, s. 37–60.
7.Jaworski D., Müller M., Kodeks Boga nie chroni. Rozmowa z A. Zollem, „Tygodnik Powszechny” 3 (2010), s. 6.
8.Leszczuk-Fiedziukiewicz A., Czy hejt i mowa nienawiści staną się normą? Społeczne uwarunkowania zachowań dewiacyjnych w internecie, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna” 2018, s. 99–116.
9.Leszczuk-Fiedziukiewicz A., Tabloidyzacja bluźnierstwa, „Studia Prawnoustrojowe” (2019) 43, s. 217–237.
10.Wasil W., Od bluźnierstwa do przestępstwa, czyli co tak naprawdę chroni państwo: Boga czy uczucia religijne? Studium historyczno-prawne, „Kościół i Prawo” (2019) 1, s. 203–218.
11.Włodarczyk J., Mowa nienawiści w internecie w doświadczeniu polskiej młodzieży, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2 (2014) 13, s. 125.
12.Akcja Katolicka: Kościół poniżany i doświadczany, 7.05.2019, https://opoka.news/akcja-katolicka-kosciol-ponizany-i-doswiadczany (dostęp: 19.08.2021).
13.Definicje: bluźnierstwo, obraza, profanacja. Słownik Języka Polskiego on-line, www.sjp.pwn.pl.
14.Dyda K., Analiza dotycząca naruszeń prawa, które miały miejsce podczas V Trójmiejskiego Marszu Równości w Gdańsku w dniu 25 maja 2019, https://ordoiuris.pl/wolnosc-sumienia/analiza-dotyczaca-naruszen-prawa-ktore-mialy-miejsce-podczas-v-trojmiejskiego (dostęp: 19.08.2021).
15.Dziś w całej Polsce modlitwa wynagradzająca za profanacje, 23.06.2019, https://ekai.pl/dzis-w-calej-polsce-modlitwa-wynagradzajaca-za-profanacje/ (dostęp: 23.01.2020).
16.Dziewuchy dziewuchom, https://www.facebook.com/TrojmiejskieDziewuchy/posts/2400749840161512/ (dostęp: 15.12.2019).
17.Graczyk E., Nie przepraszam za waginę, 19.09.2019, https://wyborcza.pl/7,75968,24913013,nie-przepraszam-za-wagine.html?disableRedirects=true (dostęp: 10.12.2019).
18.Królewska Wagina niczego nie imituje, 25.05.2019, https://www.dorzeczy.pl/kraj/104287/krolewska-wagina-niczego-nie-imituje-gdansk-organizatorki-obrazoburczego-happeningu-odpieraja-zarzuty.html (dostęp: 21.01.2020).
19.Ludzie kultury o skandalu z tęczową Matką Boską, https://kultura.onet.pl/wiadomosci/ludzie-kultury-o-skandalu-z-teczowa-matka-boska-nie-mozemy-zgadzac-sie-na-takie/53973gmutm_source=kultura.onet.pl_viasg_kultura&utm_medium=referal&utm_campaign=leo_automatic&srcc=ucs&utm_v=2 (dostęp: 15.12.2019).
20.Marsz Równości w Gdańsku. Wagina jako Najświętszy Sakrament, 26.05.2019, https://misyjne.pl/marsz-rownosci-w-gdansku-wagina-jako-najswietszy-sakrament (dostęp: 19.08.2021).
21.„Maryja Matka Kościoła”, 19.05.2019, https://archiczest.pl/wydarzenia/quotmaryja-matka-kosciolaquot-slowo-pasterskie-abp-waclawa-depo-na-niedziele-19-maja-2019-r,1558005699.html (dostęp: 21.01.2020).
22.Nosowski Z., Nie ma żartów, „Więź” 28.05.2019, http://wiez.com.pl/2019/05/28/gdansk-marsz-rownosci-lgbt-nie-ma-zartow (dostęp: 23.01.2020).
23.O jakiej „tęczowej zarazie” mówił abp Jędraszewski?, 9.08.2019, https://www.ekai.pl/abp-jedraszewski-nie-wzywalem-do-walki-i-nienawisci (dostęp: 19.08.2021).
24.Profanacja w Płocku, https://www.magnapolonia.org/profanacja-w-plocku-rozklejono-wizerunki-matki-boskiej-z-teczowa-aureola (dostęp: 19.08.2021).
25.Prymas: Nie wolno wykorzystywać wizerunku Matki Bożej do własnych partykularnych korzyści, 26.08.2019, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2019-08-26/prymas-nie-wolno-wykorzystywac-wizerunku-matki-bozej-do-wlasnych-partykularnych-korzysci (dostęp: 19.08.2021).
26.Sąd uniewinnił trzy kobiety, które rozlepiały nalepki z wizerunkiem Maryi z tęczową aureolą, 2.03.2021, https://serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia/artykuly/8109424,sad-uniewinnienie-kobiety-matka-boska-teczowa-aureola.html (dostęp: 19.08.2021).
27.Siedlecka J., PiS uwiarygadnia się, ścigając za obrazę uczuć religijnych, 7.05.2019, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1791772,1,pis-uwiarygodnia-sie-scigajac-za-obraze-uczuc-religijnych.read (dostęp: 21.01.2020).
28.Sprawa „tęczowej Matki Boskiej”, 9.07.2019, https://www.rp.pl/Spoleczenstwo/190709353-Sprawa-teczowej-Matki-Boskiej-Elzbieta-Podlesna-zatrzymana-legalnie.html (dostęp: 20.01.2020).
29.Sprawa waginy na marszu równości wraca, 9.10.2019, https://dziennikbaltycki.pl/sprawa-waginy-na-marszu-rownosci-wraca-po-4-miesiacach-tym-razem-domniemana-obraza-uczuc-religijnych-zajmie-sie-rzecznik/ar/c1-14488623 (dostęp: 20.01.2020).
30.Tęczowa aureola Matki Boskiej. Jak zareagowali publicyści i media katolickie, 7.05.2019, https://deon.pl/kosciol/teczowa-aureola-matki-bozej-jak-zareagowali-publicysci-i-media-katolickie,517896 (dostęp: 20.01.2020).
31.Wyniki Plebiscytu Słowo Roku 2019, https://www.uw.edu.pl/wyniki-plebiscytu-slowo-roku-2019/ (dostęp: 20.08.2021).
32.Znieważenie wizerunku Czarnej Madonny z wykorzystaniem logotypu LGBT – analiza prawnokarna Ordo Iuris, https://ordoiuris.pl/wolnosc-sumienia/zniewazenie-wizerunku-czarnej-madonny-z-wykorzystaniem-logotypu-lgbt-analiza (dostęp: 18.09.019).