Colloquia Germanica Stetinensia

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Colloquia Germanica Stetinensia


ISSN: 2450-8543    OAI    DOI: 10.18276/cgs.2016.25-17
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / nr 25
‚Tempuskontrolle‘ im Deutschen und Polnischen
(‘Tense control’ – koreferencja form czasowych z realnym czasem)

Autorzy: Witold Sadziński
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny
Słowa kluczowe: formy czasowe realny czas współrzędność/podrzędność składniowa role semantyczne dependencja składniowa
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:16 (321-336)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 558

Abstrakt

Wychodząc od generatywnej koncepcji kontroli (control), pozwalającej na przydział semantycznej roli podmiotu w powiązanych dependencyjnie grupach bezokolicznikowych bez możliwości składniowej realizacji tej roli, postuluje się wprowadzenie pojęcia hipotetycznej tense control odpowiedzialnej za koreferencję form czasowych z czasem realnym. W oparciu o przykłady z korpusu badawczego wskazuje się na potrzebę czy też zasadność takiej kategorii badawczej – szczególnie w odniesieniu do języka polskiego. Jest to o tyle uzasadnione, że katalog form czasowych w obydwu językach znacznie się różni – z wyraźną przewagą liczebną w języku niemieckim. Ten fakt sprawia zatem, że język polski potrzebuje wsparcia w realizacji wspomnianej koreferenci na płaszczyźnie składniowej, podczas gdy język niemiecki realizuje to już na płaszczyźnie morfologicznej. W języku niemieckim potrzebę postulowania tense control widać jedynie w miejscach spotykania się trybu oznajmującego i przypuszczającego, tj. głównie w mowie zależnej i w hipotetycznych zdaniach porównawczych.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Braak, Ivo. Poetik in Stichworten. Literaturwissenschaftliche Grundbegriffe. Eine Einführung. 6. Aufl. Kiel: Hirt, 1980.
2.Chomsky, Noam. Some Concepts and Consequences of the Theory of Government and Binding. (Linguistic Inquiry Monograph 6) Cambridge/Massachusetts: MIT Press, 1982.
3.Chomsky, Noam. Lectures on Government and Binding: The Pisa Lectures. 7. Aufl., Berlin/New York: Mouton de Gruyter, 1993.
4.Drosdowski, Günter. Grammatik der deutschen Gegenwartssprache (Bd. 4 der Reihe: Der Duden in 10 Bänden). 4. Aufl., Mannheim u. a: Dudenverlag, 1984.
5.Engel, Ulrich. Deutsche Grammatik. Heidelberg: Julius Groos Verlag, 1988.
6.Helbig, Gerhard, Joachim Buscha. Deutsche Grammatik. Ein Handbuch für den Ausländerunterricht. 10. Aufl. Leipzig: VEB Verlag Enzyklopädie, 1987.
7.Rawitsch, Slavomir. Der lange Weg, aus dem Englischen übers. von Toni Lips. Frankfurt a. M.: Scheffler, 1956.
8.Rowley, Anthony. „Das Präteritum in den heutigen deutschen Dialekten“. In: Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik 50 (1983): 161–182.
9.Sadziński, Roman. „Nebensätze – Infinitivkonstruktionen – Nominalisierungen. Ein Blick auf das Deutsche vor dem Hintergrund des Polnischen“. In: Signans und Signatum. Auf dem Weg zu einer semantischen Grammatik. Festschrift für Paul Valentin zum 60. Geburtstag, hrsg. v. Eugène Faucher et al., 99–103. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 1995.
10.Sadziński, Roman. „Diachrone rudimentäre morphosyntaktische Befunde in diskursiven Texten der deutschen Romantik“. In: Akten des XII. Internationalen Germanistenkongresses Warschau 2010 „Vielheit und Einheit der Germanistik weltweit“, Bd. 17: Diachronische, diatopische und typologische Aspekte des Sprachwandels, hrsg. v. Franciszek Grucza et al., 337–341. Frankfurt a. M. u. a.: Peter Lang, 2013.
11.Sadziński, Roman, Witold Sadziński. [Rez.:] Hans-Jörg Schwenk: Die Semantik der Imperfektiv-Perfektiv-Opposition im Polnischen und ihr Niederschlag in polnisch-deutschen Wörterbüchern. Versuch einer aspektologisch-aspektographischen Neuorientierung (Reihe: Danziger Beiträge zur Germanistik 26). Frankfurt a. M.: Peter Lang. In: Kritikon Litterarum 38 (2011), H. 1–2: 73–81.
12.Sadziński, Witold. Regionale Varianz in ihrer Wechselbeziehung zum Standarddeutschen. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
13.Schopenhauer, Arthur. Die Welt als Wille und Vorstellung. 3. Aufl. Leipzig: Alfred Kröner Verlag, 1911.
14.Schwenk, Hans-Jörg. Die Semantik der Imperfektiv-Perfektiv-Opposition im Polnischen und ihr Niederschlag in polnisch-deutschen Wörterbüchern. Versuch einer aspektologisch-aspektographischen Neuorientierung (Reihe: Danziger Beiträge zur Germanistik 26). Frankfurt a. M. u. a.: Peter Lang, 2009.
15.Topolińska, Zuzanna (Hg.). Grammatyka współczesnego języka polskiego. Składnia. Warszawa: PWN, 1984.
16.Trost, Pavel. „Präteritumsverfall und Präteritumsschwund im Deutschen“. In: Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik 47 (1980): 184–188.
17.Wegener, Heide. „‚Kontrolle‘ – semantisch gesehen“. In: Deutsche Sprache 17 (1989): 206–228.
18.Zabrocki, Tadeusz. Lexical rules of semantic interpretation. Control and NP movement in English and Polish. Poznań: Wydawnictwo UAM, 1981.