Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694    OAI    DOI: 10.18276/au.2017.1.8-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 1 (8) 2017
„Baczność! Przeczytać i zwrócić dla zniszczenia”. Porządki archiwum a korespondencja intymna Racheli Auerbach z czasu wojny i getta – pytania i problemy

Autorzy: Karolina Szymaniak
Uniwersytet Wrocławski
Słowa kluczowe: Rachela Auerbach archiwum korespondencja intymna list dziennik
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:25 (57-81)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na wyzwanie, jakie stawia przed badaczką kwestia podjęcia w dyskursie akademickim analizy, pisanej po polsku, intymnej korespondencji z czasów okupacji i getta, autorstwa Racheli Auerbach (1899–1976), dwujęzycznej pisarki jidysz-polskiej, krytyczki literackiej, badaczki historii Zagłady, jednej z trojga ocalałych współpracowników podziemnego archiwum getta warszawskiego. Badając historię spuścizny Auerbach oraz ramy instytucjonalne, w obrębie których jej osobiste dokumenty – często opatrzone klauzulą „do zwrotu” czy też „zniszczyć” – zostały udostępnione, autorka zadaje pytania o granice między publicznym a prywatnym oraz etykę interpretacji i publikacji. Stara się też uchwycić obecne w tekstach napięcie między impulsem destrukcji i zatarcia a impulsem dokumentacji i ocalenia śladu jednostkowego istnienia, który zyskuje na znaczeniu wraz ze zmianą sytuacji okupacyjnej Auberach jako Żydówki. Z nimi też wiąże się zmiana modelu komunikacji wpisanego w korespondencję, która prowadzi do przekształcenia serii listów w autobiograficzną kolekcję-dziennik, a następnie część publicznej kolekcji-archiwum.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Auerbach, Rachela. „Indywiduum i indywidualność. Obiektywne warunki oryginalności indywidualnej”.W: Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy. T. 7: Spuścizny, oprac. Katarzyna Person, 2–100. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2012.
2.Auerbach, Rachela. „Z ludem pospołu”. Nasze Słowo 14–15 (1946): 13, 15.
3.Auerbach, Rachela. Warszewer cawoes. Bagegeniszn, aktiwitetn, gojroles 1933–1943. Tel Awiw: Jisroel-Buch, 1974.
4.Bauer, Yehuda. Problem gender: przypadek Gisi Fleischmann. W: Yehuda Bauer, Przemyśleć Holocaust. Tłum. Jerzy Giebułtowski, Janusz Surewicz, 223–245. Warszawa: ŻIH, 2016.
5.Ben-Sefer, Ellen. “Sex and the City: Women, Sexuality, and Reproduction in Westerbork Transit Camp”. W: Zygmunt Mazur, Jay T. Lees, Arnold Krammer, Władysław Witalisz, The Legacy of the Holocaust: Women and the Holocaust, 57–72. Kraków: Jagiellonian University Press, 2007.
6.Bir, Chajele (Helen Beer). „A sztil kecl mit szarfe negl. Wegn Rochl Ojerbachs żurnalizm”. W: Chutszelchesed. Lekowed Chawe Turnianski, red. Israel Bartal, Galit Hasan-Rokem, Claudia Rosenzweig, Ada Rapoport-Albert, Erika Timm, Vicky Shifriss, Jeruszolaim: Merkaz Zalman Szazar, 2013.
7.Bocheński, Jacek. Przedmowa do I wydania I była miłość w getcie, Marek Edelman, 7–21. Warszawa: Świat Książki, 2009.
8.Buss, Helen M. „Afterword”. W: Working in Women’s Archives: Researching Women’s Private Literature and Archival Documents, red. Helen M. Buss, Marlene Kadar, 1–5. Waterloo: Wilfrid Laurier Press, 2001.
9.Cohen, Boaz. „Rachel Auerbach, Yad Vashem, and Israeli Holocaust Memory”. Polin: Studies in Polish Jewry 20 (2008): 197–221.
10.Cohen, Nathan. „Przyczyny emigracji pisarzy jidysz z Polski (1945–1948)”. Tłum. Magdalena Ruta. W: Nusech Pojln. Studia z dziejów kultury jidysz w powojennej Polsce, red. Magdalena Ruta, 231–246. Kraków–Budapeszt: Austeria, 2008.
11.Czermińska, Małgorzata. Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie, wyzwanie. Kraków: Universitas, 2000.
12.Dever, Maryanne, Sally Newman, Ann Vickery. The Intimate Archive: Journeys Through Private Papers. Canberra: National Library of Australia, 2009.
13.Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, red. Waldemar Chorążyczewski, Stanisław Roszak, Arvydas Pacevicius. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015.
14.Friedman-Cohen, Carrie. „Rochl Ojerbach: rosze perakim le-cheker chajeja we-jecirata”. Chuljot 9 (2005): 297–304.
15.Gal-Ed, Efrat. Niemandssprache. Itzik Manger – ein europäischer Dichter. Berlin: Jüdischer Verlag im Suhrkamp Verlag, 2016.
16.Grądzka-Rejak, Martyna. Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie. Kraków: Wysoki Zamek, 2016.
17.Horowitz, Sarah R. „Memory and Testimony of Women Survivors of Nazi Genocide”. W: Women of the Word, Jewish Women and Jewish Writing, red. Judith R. Baskin, 258–282. Detroit: Wayne University Press, 1994.
18.Kadar, Marlene. „Afterword”. W: Working in Women’s Archives: Researching Women’s Private Literature and Archival Documents, red. Helen M. Buss, Marlene Kadar, 115–118.
19.Waterloo: Wilfrid Kassow, Samuel. Kto napisze naszą historię… Ukryte Archiwum Emanuela Ringelbluma. Tłum. Grażyna Waluga, Olga Zienkiewicz. Warszawa: Amber, 2010.
20.Lang, Berel. „Oskar Rosenfeld and the Realism of Holocaust-History: On Sex, Shit, and Status”. History and Theory 43 (2004) 2: 278–288.
21.Manger, Icyk. Lid un balade. Tel Awiw: Farlag J.L. Perec, 1976.
22.Pekaniec, Anna. „Literatura dokumentu osobistego kobiet. Ewolucja teorii, zmiany praktyk lekturowych”. Autobiografia 1 (2014): 13–28.
23.Pekaniec, Anna. Czy w tej autobiografii jest kobieta? Kobieca literatura dokumentu osobistego od początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013.
24.Rybicka, Elżbieta. „Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego”. Teksty Drugie 4 (2004): 40–55.
25.Sexual Violence Against Jewish Women During the Holocaust, red. Sonja M. Hedgepeth, Rochelle G. Saidel. Waltham, Mass.: Brandeis University Press, 2010.
26.Skwarczyńska, Stefania. Teoria listu. Oprac. Elżbieta Feliksiak, Mariusz Leś. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
27.Szmidt, Olga. Korespondent Witkacy. Kraków: Universitas, 2014.
28.Szymaniak, Karolina. Wstęp do: „Do ratowania rękopisów miałam więcej szczęścia… Racheli Auerbach pisma z getta warszawskiego”. Pisma z getta warszawskiego Racheli Auerbach, oprac. Karolina Szymaniak, 17–77. Warszawa: ŻIH, 2015.
29.Szymaniak, Karolina. „Próba zdekonspirowania imienia własnego. Kilka uwag o Racheli Auerbach (i obecności jidyszowych autorek w historii literatury polskiej)”. W: Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej, red. Monika Świerkosz, 75–108. Gdańsk: Katedra, 2016.
30.Verduyn, Christl. „Personal Papers: Putting Lives on the Line. Working with the Marian Engel Archive”. W: Working in Women’s Archives: Researching Women’s Private Literature and Archival Documents, red. Helen M. Buss, Marlene Kadar, 91–102. Waterloo: Wilfrid Laurier Press, 2001.
31.Waxman, Zoe. Women in the Holocaust: A Feminist History. Oxford: Oxford University Press, 2017.
32.Wisse, Ruth R. The Modern Jewish Canon: A Journey Through Language and Culture. New York: The Free Press, 2000.
33.Working in Women’s Archives: Researching Women’s Private Literature and Archival Documents, red. Helen M. Buss, Marlene Kadar. Waterloo: Wilfrid Laurier Press, 2001.