Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694     eISSN: 2719-4361    OAI    DOI: 10.18276/au.2022.1.18-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 1 (18) 2022
Anatomia anegdoty

Autorzy: ELIZA KĄCKA ORCID
Uniwersytet Warszawski
Słowa kluczowe: anegdota zwrot anegdotyczny literatura retoryka
Data publikacji całości:2022-12
Liczba stron:12 (41-52)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Anegdota stanowi przypadek graniczny literatury oraz zorganizowanej literacko żywej mowy (parole). Zastanawia trwałość jej specyficznej poetyki, widzianej „od strony” literatury (zawdzięcza ją m.in. udziałowi czynników nieświadomych), „od strony” technik fikcji anegdota okazuje się natomiast elementem strategii retorycznych. Zwrot anegdotyczny oznaczałby tu wykroczenie poza ścisłe reguły komunikacji dyskursywnej i narzucania sugestii. Anegdota bowiem jest zwykle zawoalowaną wypowiedzią krytyczną, działającą podprogowo. Łączy składniki informacyjne z intencją sceptyczną, która owe treści podważa. Jej ostrze wymierzone jest często we wzniosłe pozory i patos, z jakimi prezentuje się światu autorytet. Wprowadza w obraz świata migotliwość i dwoistość motywacji ludzkich, co składa się na właściwą jej strategię przenicowań.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Abrams, Meyer Howard, Harpham, Geoffrey Galt. A Glossary of Literary Terms. Boston: Cengage Learning, 2012.
2.Axer, Erwin. Sprawy teatralne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966.
3.Bojda, Wioletta. „Anegdota”. W: Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymo¬logia, red. Zbigniew Kadłubek, Beata Mytych-Forajter, Aleksander Nawarecki, 56–58. Gdańsk: słowo / obraz terytoria, 2018.
4.Butor, Michel. „Krytyka i inwencja”. W: Michel Butor, Powieść jako poszukiwanie. Tłum. Joanna Guze. Warszawa: Czytelnik, 1971.
5.Čapek, Karel. Marsjasz, czyli na marginesie literatury. Tłum. Halina Janaszek-Ivaničkowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981.
6.Epstein, Lawrence. A Treasury of Jewish Anecdotes. New York: Jason Aronson Inc., 1989.
7.Fineman, Joel. „The History of the Anecdote. Fiction and Fiction”. W: New Historicism, red. Harold A. Veeser. New York – London: Routledge, 1989.
8.Freud, Sigmund. Dowcip i jego stosunek do nieświadomości. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1993.
9.Freud, Sigmund. Wstęp do psychoanalizy. Tłum. Salomea Kempnerówna, Witold Zaniewicki. War¬szawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
10.Gallop, Jane. Anecdotal Theory. Durham: Duke University Press, 2002.
11.Gomulicki, Juliusz Wiktor. Podróże po Szpargalii. Mieszaniny literacko-obyczajowe. Warszawa: Więź, 2010.
12.Gouncourt, Edmund de, Goncourt, Juliusz de. Dziennik. Pamiętniki z życia literackiego. Wybór i tłum. Joanna Guze. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988.
13.Gossman, Lionel. „Anecdote and History”. History and Theory 42 (2003): 143–168.
14.Grabowska-Kuniczuk, Agata. „(Roz)poznawanie anegdoty. Próba opisu zjawiska”. W: Żywioł słowa. Literatura i jej formy mówione, red. Janusz Maciejewski. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN: Fundacja Akademia Humanistyczna, 2007.
15.Herodot, Dzieje, t. 1. Tłum. Seweryn Hammer. Warszawa: Czytelnik, 1954.
16.Jarząbek-Wasyl, Dorota. „Pochwała anegdoty”, Teatr 9 (2016). Dostęp 22.06.2022. https://teatr¬-pismo.pl/5724-pochwala-anegdoty/.
17.Kaleta, Roman. Sensacje z dawnych lat. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1974.
18.Kijowski, Andrzej. „Podręcznik wielkości”. W: Andrzej Kijowski, Listopadowy wieczór. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
19.Krzyżanowski, Julian. Paralele. Studia porównawcze z pogranicza literatury i folkloru. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
20.Kundera, Milan. Sztuka powieści. Tłum. Marek Bieńczyk. Warszawa: Czytelnik, 1991.
21.Loth, Roman. Franciszka Fiszera anegdoty autobiograficzne. W: Żywioł słowa. Literatura i jej formy mówione, red. Janusz Maciejewski, 115–127. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN: Fun¬dacja Akademia Humanistyczna, 2007.
22.Loth Roman, Na rogu świata i nieskończoności. Wspomnienia o Franciszku Fiszerze. Warszawa: Iskry, 2002.
23.Loveless, Natalie S. „Reading with Knots. On Jane Gallop’s Anecdotal Theory”. Journal of the Jan van Eyck Circle for Lacanian Ideology Critique 4 (2011): 24–36.
24.Misch, Georg. Geschichte der Autobiographie, t. 1., Frankfurt am Main: Verlag G. Schulte: Bulmke, 1949.
25.Podziewska, Luiza. Ludowe opowiadania komiczne. Poetyka i antropologia. Wrocław: Polskie Towa¬rzystwo Ludoznawcze, 2010.
26.„Rhodopis”. W: Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, red. William Smith, t. 3, 632. Boston: C.C. Little and J. Brown, 1849.
27.Sendyka, Roma, Anegdota i poetyki ‘New Historicim’. W: Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia, red. Włodzimierz Bolecki, Jerzy Madejski, 33–46. Warszawa: Fundacja „Cen¬trum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”: Instytut Badań Literackich PAN, 2010.
28.Sławiński, Janusz. „Anegdota”. W: Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień- -Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, 32. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1998.
29.Stempowski, Jerzy. Listy. Wybór i red. Barbara Toruńczyk. Warszawa: Fundacja Zeszytów Lite¬rackich, 2000.
30.Timoszewicz, Jerzy. Świstki teatralne wszystkie… i więcej. Red. Dorota Buchwald, Paweł Płoski, Marek Waszkiel. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2013.
31.Trzynadlowski, Jan. Małe formy literackie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977.
32.Wróblewski, Andrzej K. Uczeni w anegdocie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999.