Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694    OAI
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / nr 1 (1) 2013
Terapia i odmowa terapii – autobiograficzne narracje „postenerdowskie” lat ostatnich. Eugen Ruge i Marion Brasch
(Therapie und Therapie-Absage. Autobiographische „DDR-Romane“ der letzten Jahre am Beispiel von Eugen Ruge und Marion Brasch)

Authors: Brygida Helbig-Mischewski
Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy Deutsch-Polnisches Forschungsinstitut Collegium Polonicum Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Europa-Universitat Viadrina, Frankfurt (Oder)
Keywords: powieści autobiograficzne NRD konflikt międzypokoleniowy kryzys tożsamościowy funkcja terapeutyczna mityzacja
Data publikacji całości:2014
Page range:18 (51-68)

Abstract

Powieści autobiograficzne o dzieciństwie i młodości w NRD, o konfliktach międzypokoleniowych, tragediach rodzinnych, do których przyczyniły się funkcjonujące w tym społeczeństwie zakłamania i tabu, jak również o kryzysie tożsamościowym związanym ze zjednoczeniem, przeżywają w ostatnich latach okres rozkwitu, ich popularność wzrosła jeszcze od 2006 roku, po wydaniu przez Uwe Tellkampa powieści Der Turm [Wieża]. Autorka analizuje porównawczo dwie wydane w 2011 roku powieści autobiograficzne, które zyskały dużą popularność: In Zeiten des abnehmenden Lichts [W czasach ubywającego światła] Eugena Ruge, tłumacza Czechowa, syna znanego enerdowskiego historyka, który wiele lat spędził w sowieckich łagrach, oraz Ab jetzt ist Ruhe [Od teraz ma być spokój] Marion Ruge, moderatorki radiowej, córki byłego ministra kultury NRD, siostry znanych pisarzy. Autor i autorka mają korzenie wielokulturowe, są dziećmi tragicznie rozdartych komunistów, piszą z pozycji tego, który „przeżył”. Okazuje się, że powieść Ruge, brutalnie konfrontująca czytelnika z prawdą psychologiczną przedstawianych postaci, kompozycyjnie i stylistycznie nawiązuje do narracyjnych schematów mitycznych i spełnia ważną funkcję terapeutyczną. Inaczej książka Brasch, nieukładająca się w żaden mit, także w mit terapeutyczny, która jednak w przekornej, subwersywnej lekturze ujawnia interesujące podteksty.
Download file

Article file

Bibliography

1.Brasch Marion, Ab jetzt ist Ruhe. Roman einer fabelhaften Familie, S. Fischer Verlag, Frankfurt am
2.Main 2012.
3.Chandler Marilyn R., Healing Art. Regeneration through Autobiography, Garland, New York–London
4.1990.
5.Goldmann Stefan, Topos und Erinnerung. Rahmenbedingungen der Autobiographie. W: Der ganze
6.Mensch. Anthropologie und Literatur im 18. Jahrhundert, red. Hans-Jürgen Schnings, Metzler,
7.Stuttgart–Weimar 1994.
8.Helbig Brygida, Enerdowce i inne ludzie, Wydawnictwo Forma, Szczecin 2011.
9.Helbig-Mischewski Brygida, Język żałoby i buntu. Postzależnościowy dyskurs psychoanalityczny
10.Hansa-Joachima Maaza, „Teksty Drugie” 2010, nr 5.
11.Helbig-Mischewski Brygida, NRD-owcy na kozetce, „Pogranicza” 2010, nr 3.
12.Helbig-Mischewski Brygida, Strącona bogini. Rzecz o Marii Komornickiej, Universitas, Kraków 2010.
13.Kämmerlings Richard, Unsere neue DDR-Literatur, „Welt am Sonntag” 4.09.2012, www.welt.de/
14.print/wams/kultur/article13583189/Unsere-neue-DDR-Literatur.html (dostęp 15.08.2013).
15.Keff Bożena, Utwór o Matce i Ojczyźnie, Korporacja Ha!art, Kraków 2009.
16.Leinkauf Thomas, Novotny Rudolf, Ich war eben die kleine Schwester. Wywiad z Marion Brasch,
17.„Berliner Zeitung” 18.02.2012, www.berliner-zeitung.de/magazin/literatur-ich-war-eben-
18.-die-kleine-schwester,10809156,11651426.html (dostęp 15.08.2013).
19.Maaz Hans-Joachim, Das gestürzte Volk oder die verunglückte Einheit, Argon Verlag, Berlin 1991.
20.Maaz Hans-Joachim, Der Gefühlsstau. Ein Psychogramm der DDR, Argon Verlag, Berlin 1990; Verlag
21.C.H.Beck, München 2010.
22.Muschg Adolf, Literatur als Therapie? Ein Exkurs über das Heilsame und das Unheilbare. Frankfurter
23.Vorlesungen, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1981.
24.Porombka Wiebke, Vor der Tochter sterben die Söhne, „Frankfurter Allgemeine Zeitung” 17.02.2012,
25.www.faz.net/aktuell/feuilleton/buecher/rezensionen/belletristik/marion-brasch-ab-jetztist-
26.ruhe-vor-der-tochter-sterben-die-soehne-11653241.html (dostęp 15.08.2013).
27.Ruge Eugen, In Zeiten des abnehmenden Lichts. Roman einer Familie, Rowohlt Verlag, Reinbek bei
28.Hamburg 2011.
29.Ruge Wolfgang, Gelobtes Land. Meine Jahre in Stalins Sowjetunion, red. Eugen Ruge, Rowohlt Verlag,
30.Reinbek 2012.
31.Tellkamp Uwe, Der Turm. Geschichte aus einem versunkenen Land, Suhrkamp, Frankfurt am Main
32.2008.
33.Tulli Magdalena, Włoskie szpilki, Wydawnictwo Nisza, Warszawa 2011.
34.Wagner-Egelhaaf Martina, Autobiographie, Metzler, Stuttgart 2005.
35.Walczewska Sławomira, Damy, rycerze, feministki, Wydawnictwo eFKa, Kraków 1999.
36.Weyandt Hans-Jost, Buchpreis-Kandidat Ruge: „Die DDR war nie schön für mich”, Spiegel Online,
37.10.10.2011, www.spiegel.de/kultur/literatur/buchpreis-kandidat-ruge-die-ddr-war-nieschoen-
38.fuer-mich-a-790861.html (dostęp 15.08.2013).