Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694    OAI    DOI: 10.18276/au.2014.2.3-02
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / nr 2 (3) 2014
Witold Gombrowicz: autobiografizm w trzech odsłonach
(The three modes of Witold Gombrowicz’s autobiographism)

Authors: Tomasz Kunz
Uniwersytet Jagielloński
Keywords: Witold Gombrowicz autobiography self-portrait self-creation subject
Data publikacji całości:2014
Page range:18 (15-32)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

This article is an attempt to analyse the three modes of autobiographical writing of Witold Gombrowicz. The first of the modes is prospectively oriented and its purpose is to self-create and project into the future the successive subjective self-images created by the author. Diary, which takes a particular place between the autonomous, experimental fiction and traditional autobiographical narration, brings implementation of this strategy. The second mode is retrospective in nature and the most similar to the traditional autobiography. It is distinguished by the dominance of the reminiscent narration subordinated to the chronological sequence of events. We encounter it in Polish Memories and in A Kind of Testament. The third mode used by Gombrowicz in Kronos is implemented in the form of a specific historical calendar or inventory alluding to non-literary practical forms of personal notes and does not fit in any of the two previously mentioned autobiographical writing strategies, locating itself on the edge of both; the narrative convention of memories, as well as the diary convention subject to essayistic and self-portrait principles. Analysis of these three varieties of the autobiographical text shows that they do not make up for any coherent, multi-faceted vision of the subject. Each of them reveals in their own way the “Gombrowicz-like” autobiographical formula of discontinuity and emptiness that are discovered in the place of persistently recurring desire of a strong personal presence.
Download file

Article file

Bibliography

1.Balcerzan Edward, Przygody człowieka książkowego (ogólne i szczególne), Wydawnictwo PEN, Warszawa
2.1990.
3.Beaujour Michel, Autobiografia i autoportret, przeł. Krystyna Falicka. W: Autobiografia, red. Małgorzata
4.Czermińska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.
5.Błoński Jan, „Dziennik”, czyli Gombrowicz dobrze utemperowany. W: tegoż, Forma, śmiech i rzeczy
6.ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Wydawnictwo Znak, Kraków 1994.
7.Czermińska Małgorzata, O autobiografii i autobiograficzności. W: Autobiografia, red. Małgorzata
8.Franczak Jerzy, Operacja Kronos, „Tygodnik Powszechny” 2013, nr 20 (3332).
9.Głowiński Michał, Gombrowicz i nadliteratura, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002.
10.Gombrowicz Rita, Na wypadek pożaru. W: Witold Gombrowicz, Kronos, Wydawnictwo Literackie,
11.Kraków 2013.
12.Gombrowicz Witold, Dziennik 1953–1969, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
13.Gombrowicz Witold, Dziennik 1967–1969, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1992.
14.Gombrowicz Witold, Grube nieporozumienie. W: tegoż, Varia 2. Polemiki i dyskusje, Wydawnictwo
15.Literackie, Kraków 2004.
16.Gombrowicz Witold, Kronos, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
17.Gombrowicz Witold, Testament. Rozmowy z Dominique de Roux, Wydawnictwo Literackie, Kraków
18.2004.
19.Jarzębski Jerzy, Dziwna historia „Testamentu”. W: Witold Gombrowicz, Testament. Rozmowy z Dominique
20.de Roux, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.
21.Jarzębski Jerzy, Literatura jako forma istnienia (O „Dzienniku” Gombrowicza). W: tegoż, Podglądanie
22.Gombrowicza, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000.
23.Jarzębski Jerzy, Posłowie. W: Witold Gombrowicz, Kronos, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
24.Jarzębski Jerzy, Życiopisanie. W: tegoż, Natura i teatr. 16 szkiców o Gombrowiczu, Wydawnictwo
25.Literackie, Kraków 2007.
26.Jeleński Konstanty A., Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza. W: tegoż, Chwile oderwane, słowo/
27.obraz terytoria, Gdańsk 2010.
28.Lejeune Philippe, Ciągłość i nieciągłość. Dziennik jako seria datowanych śladów, przeł. Magda
29.i Paweł Rodakowie. W: tegoż, „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych,
30.przeł. Agnieszka Karpowicz, Magda i Paweł Rodakowie. Wybór, wstęp i oprac. Paweł Rodak,
31.Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
32.Lubas-Bartoszyńska Regina, Od dokumentu do fikcji (rzecz o powieści autobiograficznej). W: tejże,
33.Między autobiografią a literaturą, PWN, Warszawa 1993.
34.Łapiński Zdzisław, Życie i twórczość czy dwie twórczości? W: Biografia – geografia – kultura literacka,
35.red. Jerzy Ziomek, Janusz Sławiński, Ossolineum, Wrocław 1975.
36.Łapiński Zdzisław, Ja, Ferdydurke, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997.
37.Margański Janusz, Gombrowicz wieczny debiutant, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
38.Markowski Michał Paweł, Czarny nurt. Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Wydawnictwo
39.Markowski Michał Paweł, Mieszczaństwo kontratakuje, „Tygodnik Powszechny” 2013, nr 24 (3336).
40.Nycz Ryszard, Sylwy współczesne, Universitas, Kraków 1996.
41.Rosner Katarzyna, Narracja jako struktura rozumienia, „Teksty Drugie” 1999, nr 3.
42.Salgas Jean-Pierre, Witold Gombrowicz lub ateizm integralny, przeł. Jan Maria Kłoczowski, Czytelnik,
43.Warszawa 2004.
44.Sendyka Roma, Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku, Universitas, Kraków
45.2006.
46.Uniłowski Krzysztof, „Dziennik” Witolda Gombrowicza. Rozproszenie „ja”. W: tegoż, Polska proza
47.innowacyjna w perspektywie postmodernizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
48.1999.
49.Zieniewicz Andrzej, Osoba między kokieterią, manipulacją i opowieścią, czyli Gombrowicz jako
50.prekursor teorii autoprezentacji. W: Witold Gombrowicz nasz współczesny, red. Jerzy Jarzębski,
51.Universitas, Kraków 2012.
52.zł [Zdzisław Łapiński], Dziennik. W: Literatura polska po 1939 roku. Przewodnik encyklopedyczny,
53.red. Marek Witkowicz [właśc. Marek Drabikowski], Wydawnictwo PEN, Warszawa 1989.