Autobiografia Literatura Kultura Media


ISSN: 2353-8694     eISSN: 2719-4361    OAI    DOI: 10.18276/au.2020.1.14-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / nr 1 (14) 2020
Jan Tomasz Gross – biografia symboliczna. (Uwagi na marginesie …bardzo dawno temu, mniej więcej w zeszły piątek…)
(Jan Tomasz Gross – “Symbolic Biography”. (Notes by the Way a …Long, Long Time Ago, More or Less Last Friday…))

Authors: MICHAŁ KOPCZYK ORCID
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Keywords: Jan Tomasz Gross talk literature autobiography self-creation
Data publikacji całości:2020
Page range:16 (169-184)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article focuses on the self-creation dimension of the autobiographic narrative by Jan Tomasz Gross contained in his book …Long, Long Time Ago, More or Less Last Friday… (an example of talk literature). In his analysis, Kopczyk brings out the biographic models into which the authorprotagonist inscribes his life, paying attention to their relation with the Polish patriotic tradition, and romantic tradition in particular. In the fate of the protagonist, he perceives elements of “a typical romantic biography,” including the motif of mission and pilgrimage (for one’s homeland). The conclusion of the article suggests a relationship between Gross’s self-creation project and his work as a historian revealing the truth about the fates of Polish Jews during World War 2 and afterwards. Inscribing his own biography into “good models” alleviates what Gross perceives as personal consequences of disturbing the social taboo related to Polish people’s participation in the extermination of the Jewish minority.
Download file

Article file

Bibliography

1.Balcerzan, Edward. „Biografia jako język”. W: Biografia – geografia – kultura literacka, red. Jerzy Ziomek, Janusz Sławiński, 25–38. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich–Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1975.
2.Balcerzan, Edward. Kręgi wtajemniczenia. Czytelnik, badacz, tłumacz, pisarz. Kraków: Wydawnic¬two Literackie, 1982.
3.Burek, Tomasz. Jaka historia literatury jest nam dzisiaj potrzebna?. Warszawa: NOW-a, 1979.
4.Dobrosielski, Paweł. Spory o Grossa. Polskie problemy z pamięcią o Żydach. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2017.
5.Główczewski, Aleksander. Poetyka i pragmatyka „rozmów z…”. Toruń: Wydawnictwo Adam Mar¬szałek, 2005.
6.Gosk, Hanna. Bohater swoich czasów. Postać literacka w powojennej prozie polskiej o tematyce współ¬czesnej. Izabelin: Świat Literacki, 2002.
7.Gross, Jan Tomasz. …bardzo dawno temu, mniej więcej w zeszły piątek… (rozmowę przeprowadziła Aleksandra Pawlicka). Warszawa: W.A.B., 2018.
8.Gusdorf, Georges. „Warunki i ograniczenia autobiografii”. Tłum. Janusz Barczyński. W: Autobio¬grafia, red. Maria Czermińska, 19–46. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2009.
9.Janicka, Elżbieta. „Mord rytualny z aryjskiego paragrafu. O książce Jana Tomasza Grossa Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści”. Kultura i Społeczeństwo 2 (2008): 229–252.
10.Jay, Martin. Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat. Tłum. Agnieszka Rejniak-Majewska (Kraków: Universitas, 2008).
11.Kolarzowa, Romana. „Antysemityzm jako element konstytutywny polskiego habitusu”. Teksty Drugie 3 (2018): 227–240.
12.„Książka mówiona”. W: Paulina Potrykus-Woźniak, Słownik nowych gatunków i zjawiska literackich, 91–94. Warszawa–Bielsko-Biała: Wydawnictwo Szkolne PWN–Park Edukacja, 2010.
13.Kunz, Tomasz. „Granice przedstawialności doświadczenia. Narracja jako terapia (na przykładzie „Jądra ciemności” Josepha Conrada)”. W: Polonistyka bez granic: IV Kongres Polonistyki Zagra¬nicznej, Uniwersytet Jagielloński, 9–11 października 2008 r., red. Ryszard Nycz, Władysław Mio¬dunka, Tomasz Kunz, 495–516. Kraków: Universitas, 2011.
14.Lejeune, Philippe. Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii. Tłum. Wincenty Grajewski, red. Regina Lubas-Bartoszyńska. Kraków: Universitas, 2001.
15.Lubas-Bartoszyńska, Regina. Między autobiografią a literaturą. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.
16.Łebkowska, Anna. „Kariera «książki mówionej»”. Dekada Literacka 6 (1993): 1, 4.
17.Łebkowska, Anna. „Rozmowa z pisarzem – analiza gatunku”. W: Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury, red. Magdalena Lubelska, Anna Łebkowska, 175–185. Kraków: Universi¬tas, 1994.
18.Łebkowska, Anna, „Rozmowy z pisarką/pisarzem – nowa odsłona”. Teksty Drugie 1 (2019): 368–383.
19.Maciąg, Kazimierz. W kręgu problematyki „pamiętników mówionych”. Rzeszów: Wydawnictwo Wyż¬szej Szkoły Pedagogicznej, 2001.
20.Makowiecki, Andrzej Z. Trzy legendy literackie. Przybyszewski, Witkacy, Gałczyński. Warszawa: Pań¬stwowy Instytut Wydawniczy, 1980.
21.Maroszczuk, Grażyna. Świadectwa – rozmowy – kreacje. W kręgu wielkich tekstów interlokucyjnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012.
22.Nowicka-Franczak, Magdalena. Niechciana debata. Spór o książki Jana Tomasza Grossa. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO, 2017.
23.Ong, Walter. „Przekształcanie się środków przekazu: książka mówiona”. Tłum. Maria Bożenna Fedewicz. Pamiętnik Literacki 1 (1990): 319–327.
24.Ricoeur, Paul. O sobie samym jako innym. Tłum. Bogdan Chełstowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
25.Stabro, Stanisław. „Andrzej Bobkowski. Biografia symboliczna”. Ruch Literacki 4 (1993): 375–389.
26.Strzyżewski, Mirosław. „Model «biografii typowej»” romantyka. W: Biografie romantycznych poetów, red. Zofia Trojanowiczowa, Jerzy Borowczyk, 103–115. Poznań: Wydawnictwo Polskiego Towa¬rzystwa Przyjaciół Nauk, 2007.
27.Tippner, Anja. „Ghostwriting i historia mówiona: teksty kolaboratywne jako przypadek graniczny pisarstwa autobiograficznego”. W: Autobiografie (po)graniczne, red. Inga Iwasiów, Tatiana Czer¬ska, 209–220. Kraków: Universitas, 2016.
28.Witosz, Bożena. „Stylistyka «prozy interlokucyjnej» – uwagi wprowadzające”. W: Interakcyjny wymiar dyskursu artystycznego, red. Bożena Witosz, 107–116. Katowice: Wydawnictwo Uni¬wersytetu Śląskiego, 2017.
29.Zaleski, Marek. Formy pamięci. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 1996.
30.Zieniewicz, Andrzej. Pakty i fikcje. Autobiografizm po końcu wielkich narracji (szkice). Warszawa: Elipsa, 2011.
31.Zimand, Roman. „Rozmowa z… – dokument czy literatura”. W: Roman Zimand, Czas normalizacji.
32.Szkice czwarte, 7–21. Londyn: Aneks, 1989.