Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Iuris Stetinensis

ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2021.35-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 3/2021 (35)
Dziecko jako ofiara namowy do targnięcia się na własne życie – uwagi na tle art. 151 k.k

Autorzy: Róża Kędra-Chmielewska ORCID
Zachodniopomorski Oddział Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego

Oskar Kubacki ORCID
Zachodniopomorski Oddział Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego
Słowa kluczowe: dziecko kodeks karny przestępstwo namowy człowieka do targnięcia się na własne życie samobójstwo zabójstwo
Data publikacji całości:2021
Liczba stron:15 (37-51)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 433

Abstrakt

Celem artykułu było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku namowy dziecka do czynu suicydalnego jest ono ofiarą przestępstwa namowy człowieka do targnięcia się na własne życie (art. 151 k.k.), czy też raczej narzędziem w rękach sprawcy i pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa zabójstwa (art. 148 § 1 k.k.). W pierwszej kolejności zaprezentowano ogólną charakterystykę czynu zabronionego, stypizowanego w przepisie art. 151 k.k., a więc jego podmiot, przedmiot, stronę podmiotową i przedmiotową. Szczególną uwagę poświęcono zwłaszcza znamieniu ,,namowy”, zastanawiając się, czy należy je rozumieć w ujęciu wąskim (wyłącznie jako namawianie za pomocą słów), czy raczej szerokim (utożsamiając ją z nakłanianiem, charakteryzującym podżeganie). Wskazano również, że bardziej przekonujący jest drugi z wyżej zakreślonych poglądów. Dostrzeżono także, że – zgodnie z większościowym poglądem prezentowanym w piśmiennictwie – możliwe jest namówienie do targnięcia się na własne życie jedynie takiego człowieka, który rozumie znaczenie czynu suicydalnego. Następnie omówiono spór w doktrynie, który pojawił się wokół tytułowego zagadnienia. Niektórzy autorzy wskazują bowiem, że w przypadku namowy dziecka, które nie potrafi rozpoznać znaczenia własnego czynu do targnięcia się na własne życie, należy w istocie mówić o zabójstwie. W tym przypadku dziecko jest zarówno ofiarą, jak i narzędziem w rękach sprawcy. Inni z kolei podnoszą, że zachowanie się sprawcy namawiającego takie dziecko do czynu suicydalnego musi być kwalifikowane jako przestępstwo stypizowane w przepisie art. 151 k.k. W opracowaniu ustalono, że bardziej przekonujący jest pierwszy pogląd i zaprezentowano argumenty przemawiające na jego rzecz oraz omówiono dorobek doktryny w tym zakresie. Rozważono także, czy możliwe jest wyznaczenie jakiejś konkretnej granicy wiekowej, do której możliwe będzie dokonanie kwalifikacji omawianego przestępstwa już jako namowy człowieka do targnięcia się na własne życie, dochodząc do wniosku, że granica taka nie powinna zostać wyznaczona, albowiem rozwoju człowieka nie można ściśle utożsamiać z jego wiekiem. Na zakończenie wyrażono opinię, że konieczna jest nowelizacja przepisu art. 151 k.k., ponieważ jego obecne brzmienie wywołuje liczne wątpliwości interpretacyjne. Do dokonania powyższych ustaleń wykorzystano metodę dogmatycznoprawną.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bachmat P., Mozgawa M., Crime of persuasion to commit or assistance in the commission of suicide Under Article 151 CC, „Ius Novum” 2017, nr 2.
2.Budyn-Kulik M., Komentarz do art. 151 k.k., w: M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el.
3.Burdziak K., Kierowanie wykonaniem samobójstwa i polecenie jego wykonania w polskim prawie karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, z. 4.
4.Burdziak K., Przedmiot czynności wykonawczej przestępstwa z art. 151 Kodeksu Karnego, „Acta Iuris Stetinensis” 2015, nr 2.
5.Burdziak K., Propozycja nowelizacji art. 151 Kodeksu Karnego, „Prawo w Działaniu” 2019, nr 39.
6.Burdziak K., Samobójstwo w prawie polskim, Warszawa 2019.
7.Giezek J., Komentarz do art. 151 k.k., w: J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, LEX/el.
8.Kokot R., Komentarz do art. 151 k.k., w: R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
9.Konarska-Wrzosek V., Komentarz do art. 151 k.k., w: V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, LEX/el.
10.Kosonoga-Zygmunt J., Namowa i udzielenie pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 11.
11.Kosonoga-Zygmunt J., Swoboda decyzji woli suicydenta jako przesłanka odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 151 k.k., „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2015, nr 2.
12.Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, Warszawa 2018.
13.Kuberska-Przekwas K., Samobójstwa dzieci i młodzieży jako choroba społeczna, „Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne” 2014, nr 1.
14.Malczewski J., Problemy z prawną kwalifikacją lekarskiej pomocy do samobójstwa (art. 151 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 11.
15.Malczewski J., Eutanazja. Gdy etyka zderza się z prawem, Warszawa 2012.
16.Mozgawa M., Komentarz do art. 208 k.k., w: M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el.
17.Tyszkiewicz L., Komentarz do art.151 k.k., teza 8, w: M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. 5, LEX/el.
18.Zoll A., Komentarz do art. 151 k.k., w: W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117–211a, LEX/el.