Acta Iuris Stetinensis

Previously: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Iuris Stetinensis


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2021.36-09
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / 4/2021 (36)
Dozwolony zakres interpretacji prawa – rozważania na kanwie charakteru postępowania w sprawach o odmowę dokonania czynności notarialnej – glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2015 roku (SK 34/12)
(Permitted scope of interpretation of the law – a discussion in the context of the nature of proceedings in cases of refusal to perform a notarial act – a commentary to the Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 January 2015 (SK 34/12))

Authors: Marta Lewandowska-Mroczkowska ORCID
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Keywords: law on notaries civil procedure instance complaint against a refusal to perform a notarial act concept of matters “not from the beginning” theory of law rational legislator concept juridical precedent
Data publikacji całości:2021
Page range:18 (163-180)
Cited-by (Crossref) ?:
Downloads ?: 373

Abstract

The aim of this commentary is to present the issue of the permitted scope of interpretation of the law by Polish courts under the Polish legal system and its impact on the practice in judicial decisions. The starting point is the discussed judgement of the Constitutional Tribunal. This judgment addresses the legal nature of a notary’s refusal to perform a notarial act, which is significant from the practical point of view. Pursuant to Article 83(1) of the Law on Notaries, a notary may refuse to perform a notarial act and such a refusal may be complained against. Therefore, a question on the nature of the complaint against a refusal to perform a notarial act arises. The research method used in this article consists in the analysis of legislative acts, judicial decisions and relevant literature. In its judgement, the Constitutional Tribunal agrees with the position that a decision of a regional court issued as a response to a complaint against is refusal in question is non-appealable. In consequence, the Constitutional Tribunal recognized the notary’s decision as a quasi-judgment of the first instance court. The research conducted allows the formulation of a thesis that the Tribunal’s standpoint, although accurate in many places, is mainly based on judicial decisions, including those of the Supreme Court, which are contrary to the rational legislator theory. What is more, despite many amendments to the act, the legislator did not decide to settle this problem directly in the regulation in force. The author addresses the issue of a juridical precedent and its impact on the rational legislator concept that is in force in the Polish legal order and also refers to the issue of the permissible limits of courts’ interpretation of laws.
Download file

Article file

Bibliography

1.Blajer P., w: A. Rataj, A.J. Szereda (red.), Ustrój notariatu. Komentarz do art. 1–78d Prawa o notariacie, Warszawa 2019.
2.Błaszczak Ł., Charakter prawny zażalenia na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w świetle Kodeksu postępowania cywilnego, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015, t. 96.
3.Bogusz M., Zasada dwuinstancyjności a zasada zaskarżalności rozstrzygnięć wydawanych w postępowaniu administracyjnym w pierwszej instancji (uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017, t. 38.
4.Borowicz A., Argument interpretacyjny odwołujący się do woli rzeczywistego prawodawcy, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2009, t. 69.
5.Broniewicz W., Istota i rodzaje zażalenia w postępowaniu cywilnym, „Przegląd Sądowy” 2001, nr 1.
6.Ereciński T., Kilka uwag o pozycji ustrojowej notariusza, jego odpowiedzialności cywilnej oraz sądownictwie dyscyplinarnym, „Rejent” 2006, nr 5.
7.Garlicki L., Wojtyczek K., Komentarz do art. 78, w: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, Warszawa 2016.
8.Grzegorczyk P., Weitz K., Komentarz do art. 78, w: M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP, t. 1, Warszawa 2016.
9.Kapkowski R., Odmowa dokonania czynności przez notariusza w aspekcie proceduralnym, „Rejent” 2008, nr 7–8.
10.Kwiatkowski Z., Notariusz jako funkcjonariusz publiczny w świetle nowego prawa o notariacie, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 3.
11.Lubiński K., Kontrowersje na temat istoty i charakteru prawnego spraw o odmowę dokonania przez notariusza czynności notarialnej sprzecznej z prawem oraz właściwości funkcjonalnej w tych sprawach sądu okręgowego, „Studia Iuridica” 2018, t. 75.
12.Łętowska E., Czy możemy w Polsce mówić o prawie precedensowym?, w: A. Śledzińska-Simon, M. Wyrzykowski (red.), Precedens w polskim systemie prawa, Warszawa 2010.
13.Michalska-Marciniak M., Zasada instancyjności w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2013.
14.Modrzejewski M., Pozycja ustrojowa notariusza, „Nowy Przegląd Notarialny” 2008, nr 1.
15.Morawski L., Kilka uwag w sprawie sędziowskiego aktywizmu, w: W. Staśkiewicz, T. Stawecki (red.), Dyskrecjonalność w prawie, Warszawa 2010.
16.Morawski L., Teoria prawodawcy racjonalnego a postmodernizm, „Państwo i Prawo” 2000, nr 2.
17.Nowak L., Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa, Warszawa 1973.
18.Nowocień M.A., Odmowa dokonania czynności notarialnej i jej zaskarżenie, Warszawa 2018.
19.Oleszko A., Charakter powołania na notariusza, „Rejent” 1995, nr 5.
20.Stelmachowski A., Prawotwórcza rola sądów, „Państwo i Prawo” 1967, nr 4–5.
21.Suska M., Kto jest prawodawcą? Rozważania na tle orzecznictwa sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019, nr 1.
22.Tymecki B., Nowe prawo o notariacie, „Przegląd Sądowy” 1991, nr 5–6.
23.Wiśniewski T., Problematyka instancyjności postępowania sądowego w sprawach cywilnych, w: T. Ereciński, J. Gudowski (red.), Ars et usus. Księga pamiątkowa ku czci Sędziego Stanisława Rudnickiego, Warszawa 2005.
24.Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2013.
25.Wojciechowski M., Pewność prawa, Gdańsk 2014.
26.Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982.
27.Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
28.Zedler F., Zagadnienia instancyjności postępowania cywilnego, w: Z. Banaszczyk (red.), Prace z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci sędziego Janusza Pietrzykowskiego, Warszawa 2000.
29.Zegarlicki J., Pewność prawa jako istotna wartość państwa prawnego, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2017, t. 6, nr 2.