Analiza i Egzystencja


ISSN: 1734-9923     eISSN: 2300-7621    OAI    DOI: 10.18276/aie.2015.32-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 32 (2015)
Związek filozofii Karla Jaspersa z klasyczną antropologią filozoficzną XX wieku

Autorzy: Maciej Urbanek
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Słowa kluczowe: antropologia filozoficzna antropologia plessner Scheler Jaspers filozofia egzystencji
Data publikacji całości:2015
Liczba stron:20 (93-112)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

The main objective of this paper is to reconstruct Jaspers’ views on philosophical anthropology of the early twentieth century. The text can be divided into three parts. First part tries to reconstruct direct and indirect references which Jaspers makes toward: a) term “anthropology”, b) the representatives of philosophical anthropology. Second part shows Jaspers’ attitude toward Scheler’s anthropology. Third and final part raises a question: Why do we often regard Jaspers’ philosophy as anthropology, can he be considered as philosophical anthropologist? We will show that the main point of his critic is that anthropology sets biological point of view as a starting point for its inquiry on human being. Therefore, human being can not be seen adequately from anthropological perspective. Its specificity is reduced by anthropologists to the specific characteristics of species, a collection of biological, psychological and social conditions that describe the phenomenon of man but do not reach the depths of the human being.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Arendt H., Jaspers K. (1992), Correspondence 1926–1969, transl. R. Kimber, New York–San Diego–London: HBJ.
2.Budimir L. (2011), Possibility of Viability of Philosophical Anthropology in the Work of Karl Jaspers, „Filozofska Istrazivanja”, nr 31 (3).
3.Budimir L. (2012), Čovjek kao šifra (Karl Jaspers) i homo absconditus (Helmuth Plessner) – na tragu usporedbe, „Filozofska Istraživanja”, nr 32 (2).
4.Chrobak K. (2014), Od meta zyki do empirii. Antropologiczno- lozo czne wizje człowieka, „Analiza i Egzystencja”, nr 26.
5.Czerniak S. (1998), Pomiędzy Szkołą Frankfurcką a postmodernizmem. Antropolo- gia lozo czna Gernota Böhmego na tle klasycznych stanowisk antropologii filozoficznej XX wieku, [w:] G. Böhme, Antropologia lozo czna: ujęcie pragmatyczne, tłum. P. Domański, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
6.Gehlen A. (2001), W kręgu antropologii i psychologii społecznej, tłum. K. Krze- mieniowa, Warszawa: Czytelnik.
7.Heidegger M. (1989), Kant a problem meta zyki, tłum. B. Baran, Warszawa: PWN. Heidegger M. (2008), Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
8.Herder J.G.W. (1962), Myśli o lozo i dziejów, t. 1, tłum. J. Gałecki, Warszawa: PWN.
9.Husserl E. (2009), Medytacje kartezjańskie, tłum. A. Wajs, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
10.Jagiełło J. (2011), Niedokończony spór o antropologię filozoficzną. Heidegger–Plessner, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
11.Jaspers K. (1919), Psychologie der Weltanschauungen, Berlin: Springer.
12.Jaspers K. (1954), Psychologie der Weltanschauungen, Berlin–Göttingen–Heidelberg: Springer.
13.Jaspers K. (1958), Von der Warhheit, München: R. Piper & Co Verlag.
14.Jaspers K. (1963), General Psychopatology, trans. J. Hoenig, M.W. Hamilton, Chicago: The Johns Hopkins University Press.
15.Jaspers K. (1991), Rozum i egzystencja. Nietzsche a chrześcijaństwo, tłum. C. Piecuch, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
16.Jaspers K. (1993), Autobiogra a, tłum. S. Tyrowicz, Toruń: Comer.
17.Jaspers K. (1995), Wiara filozoficzna, tłum. A. Buchner, J. Garewicz, D. Lachowska, M. Łukasiewicz, Toruń: Comer.
18.Jaspers K. (1999), Wiara filozoficzna wobec objawienia, tłum. G. Sowinski, Kraków: Wydawnictwo Znak.
19.Jaspers K. (2004), Wprowadzenie do filozofii, przeł. A. Wołkowicz, Wrocław: Siedmioróg.
20.Jaspers K., Heidegger M. (2000), Korespondencja 1920–1963, tłum. C. Wodziński, M. Łukasiewicz, J. Spychała, Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
21.Plessner H. (2004), Śmiech i płacz. Badania nad granicami zachowania ludzkiego, tłum. A. Zwolińska, Z. Nerczuk, Kęty: Antyk.
22.Plessner H. (2004), Zadanie antropologii filozoficznej, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, [w:] Studia z filozofii niemieckiej. T. 4: Antropologia filozoficzna, red. S. Czerniak, J. Rolewski, Toruń: Wydawnictwo UMK.
23.Rudziński R. (1987), Jaspers, Warszawa: Wiedza Powszechna.
24.Scheler M. (1987), Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. S. Czer- niak, A. Węgrzecki, Warszawa: PWN.
25.Węgrzecki A. (1975), Scheler, Warszawa: Wiedza Powszechna.