ISSN: 1734-9923
eISSN: 2300-7621
OAI
DOI: 10.18276/aie.2018.42-02
Lista wydań /
42 (2018)
Pobieranie narządów po zatrzymaniu krążenia. O nadrzędności neurologicznego kryterium śmierci nad krążeniowym – kwestie regulacyjne
| Autorzy: |
Piotr
Nowak
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny |
| Słowa kluczowe: | bioetyka etyka medyczna prawo medyczne transplantacja narządów pobieranie narządów po zatrzymaniu krążenia śmierć mózgu reguła martwego dawcy |
| Data publikacji całości: | 2018 |
| Liczba stron: | 19 (35-53) |
Abstrakt
Przedmiotem tego dwuczęściowego artykułu są zagadnienia bioetyczne związane z pobieraniem narządów po zatrzymaniu krążenia. Część pierwsza jest poświęcona problematyce prawno-regulacyjnej. Dowodzę tutaj, że w Polsce dopuszczalne jest pobieranie narządów od dawców wszystkich kategorii wyszczególnionych w tzw. zmodyfikowanej klasyfikacji z Maastricht. W szczególności argumentuję, że w naszym kraju już obecnie istnieją podstawy prawne do rozwijania programu pobierania narządów od osób, u których doszło do zatrzymania krążenia po rezygnacji z terapii podtrzymującej życie. Z perspektywy prawa rozważam także, czy tego rodzaju dawcy mogą być uznani za zmarłych w momencie dokonywania eksplantacji.
Pobierz plik
Plik artykułu
Bibliografia
| 1. | Antoszkiewicz, K., Czerwiński, J. (2012). Pobieranie i przeszczepianie narządów w Polsce w 2011 r. W: J. Czerwiński, P. Malanowski (red.), Poltransplant. Biuletyn Informacyjny (s. 20-33). Warszawa: Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”. |
| 2. | Beauchamp, T.L., Childress, J.F. (1996). Zasady etyki medycznej. Warszawa: Książka i Wiedza. |
| 3. | Becler, R. (2017). Dawstwo narządów po nieodwracalnym zatrzymaniu krążenia: praktyka międzynarodowa i polska. Zagadnienia etyczne. Pobrane z: http://www.incet.uj.edu.pl/d/dzialy.php?l=pl&p=30&i=388&m=18&n=2&z=0&k=74. |
| 4. | Bernat, J.L (2013), On Noncongruence between the Concept and Determination of Death. The Hastings Center Report, 43 (6), 25-33. |
| 5. | Bernat, J.L., Culver, C.M., Gert, G. (1981). On the Definition and Criterion of Death. Annals of Internal Medicine, 94 (3), 389–394. |
| 6. | Brock, D.W. (1999). The Role of the Public in Public Policy on the Definition of Death. W: S.J. Youngner, R.M. Arnold, R. Schapiro (red.), The Definition of Death. Contemporary Controversies (s. 293-307). Baltimore: The Johns Hopkins University Press. |
| 7. | Brugger, E. Ch., (2013). D. Alan Shewmon and the PCBE’s White Paper on Brain Death: Are Brain-Dead Patients Dead?. Journal of Medicine and Philosophy, 38 (2), 205–218. |
| 8. | Dalle Ave, A.L., Bernat, J.L. (2017). Donation after brain circulation determination of death. BMC Medical Ethics, 18 (15), 1-6. |
| 9. | Domínguez-Gil, B., Matesanz, R. (red.). (2017). Newsletter transplant. International figures on donation and transplantation 2016. Strasburg: European Directorate for the Quality of Medicines, HealthCare of the Council of Europe (EDQM). |
| 10. | Espejo, F., Owen, A.M. (2013). Detecting awareness after severe brain injury. Nature Reviews Neuroscience, 14, 801-809. |
| 11. | Galewicz, W. (2013). Status ludzkiego zarodka a etyka badań biomedycznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. |
| 12. | Galewicz, W. (2016). Terapia daremna a procedura rozstrzygania konfliktów. Pobrane z: http://www.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p=30&i=3&m=19&n=1&z=0&k=57. |
| 13. | Kosieradzki, M. (2014). Możliwości wykorzystania narządów pobranych od dawców po nieodwracalnym zatrzymaniu krążenia. Pobrane z: http://www.uniatransplantacyjna.pl/images/Szkolenia_DCD/8.pdf. |
| 14. | Kübler, A., Siewiera, J., Durek, G., Kusza, K., Piechota, M., Szkulmowski, Z. (2014). Wytyczne postępowania wobec braku skuteczności podtrzymywania funkcji narządów (terapii daremnej) u pacjentów pozbawionych możliwości świadomego składania oświadczeń woli na oddziałach intensywnej terapii. Anestezjologia Intensywna Terapia, 46 (4), 229-234. |
| 15. | Lizza, J.P. (2006). Persons, Humanity and the Definition of Death. Baltimore: The John Hopkins University Press. |
| 16. | Lizza, J.P. (2009). Commentary on „The Incoherence of Determining Death by Neurological Criteria”. Kennedy Institute of Ethics Journal, 19 (4), 2009, 393–395. |
| 17. | Lizza J.P. (2011). Where’s Waldo? The ‘decapitation gambit’ and the definition of death. Journal of Medical Ethics, 37 (12), 743–746. |
| 18. | Lizza, J.P (2018a). Defining Death: Beyond Biology. Diametros, 55, 1-19. |
| 19. | Lizza, J.P. (2018b). In Defense of Brain Death: Replies to Don Marquis, Michael Nair-Collins, Doyen Nguyen, and Laura Specker Sullivan. Diametros, 55, 68-90. |
| 20. | Marquis, D. (2010), Are DCD Donors Dead? Hastings Center Report, 40 (3), 24-31. |
| 21. | Marquis, D. (2018). Death is a Biological Phenomenon. Diametros, 55, 20-26. |
| 22. | McMahan, J. (2002). The Ethics of Killing. New York: Oxford University Press. |
| 23. | Matesanz, R, Miranda, B. (red.). (2007). Newsletter transplant. International figures on donation and transplantation – 2007. Madrid: Aula Médica Ediciones. |
| 24. | Miller, F.G, Truog, R.D. (2009) The Incoherence of Determining Death by Neurological Criteria: A Commentary on Controversies in the Determination of Death, A White Paper by the President’s Council on Bioethics. Kennedy Institute of Ethics Journal, 19 (4), 397–399. |
| 25. | Miller, F.G, Truog, R.D. (2012). Death, Dying, and Organ Transplantation. Oxford: Oxford University Press. |
| 26. | Monti, M.M., Vanhaudenhuyse, A., Coleman, M.R., Boly, M., Pickard, J.D., Tshibanda, L., Owen, A.M., Laureys S. (2010). Willful Modulation of Brain Activity in Disorders of Consciousness. New England Journal of Medicine, 362, 578-589. |
| 27. | Nair-Collins, M. (2018). A Biological Theory of Death: Characterization, Justification, and Implications. Diametros, 55, 27-43. |
| 28. | Nowak, P.G. (2016a). Rezygnacja z terapii podtrzymującej życie. Filozofia w Praktyce, 2 (17), 1-3. |
| 29. | Nowak, P.G. (2016b). Umiarkowanie liberalna koncepcja śmierci jako uzasadnienie dla neurologicznych kryteriów śmierci. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 98 (2), 199-2011. |
| 30. | Nowak, P.G. (2018). Etyka, śmierć i transplantacje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (w przygotowaniu). |
| 31. | Owen, A.M., Coleman, M.R., Davis, M.H., Boly, M., Laureys, S., Pickard, J.D. (2006). Detecting Awareness in the Vegetative State. Science, 313 (5792), 1402. |
| 32. | Ozark, S., DeVita, M.A. (2001). Ethical Issues in Non-Heartbeating Cadaver Donors. W: W. Shelton, J. Balint (red.), The Ethics of Organ Transplantation (167-194). Bingley: Emerland. |
| 33. | Posner, J.B., Saper, C.B., Schiff, N.D., Plum, F. (2007). Plum and Posner’s Diagnosis of Stupor and Coma. New York: Oxford University Press. |
| 34. | President’s Commission for the Study of Ethical Problems in Medicine and Biomedical and Behavioral Research (1981). Defining Death. A Report on the Medical, Legal and Ethical Issues in the Determination of Death. Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office. |
| 35. | President’s Council on Bioethics (2008). Controversies in the Determination of Death: A White |
| 36. | Paper by the President’s Council on Bioethics. Washington, D.C.: U.S. Department of Health and Human Services. |
| 37. | Reich, D.J., Mulligan, D.C., Abt, P.L., Pruett, T.L., Abecassis, M.M.I., D’Alessandro, A., Pomfret, E.A., Freeman, R.B., Markmann, J.F., Hanto, D.W., Matas, A.J., Roberts, J.P., Merion, R.M., Klintmalm, G.B.G., the ASTS Standards on Organ Transplantation Committee (2009). ASTS Recommended Practice Guidelines for Controlled Donation after Cardiac Death Organ Procurement and Transplantation. American Journal of Transplantation, 9 (9), 2004-2011. |
| 38. | Repertinger, S., Fitzgibbons, W.P., Omojola, M.F., Brumback, R.A. (2006). Long Survival Following Bacterial Meningitis-Associated Brain Destruction. Journal Child Neurology, 21 (7), 591–595. |
| 39. | Robertson, J.A. (1999). Delimiting the Donor: The Dead Donor Rule. The Hastings Center Report, 29 (6), 6–14. |
| 40. | Shewmon, D.A. (1998). Chronic „brain death”: Meta-analysis and conceptual consequences. Neurology, 51 (6) 1998, s. 1538–1545. |
| 41. | Shewmon, D.A. (2001). The Brain and Somatic Integration: Insights Into the Standard Biological Rationale for Equating „Brain Death” With Death. Journal of Medicine and Philosophy, 26 (5), 457–478. |
| 42. | Shewmon, D.A. (2009). Brain Death: Can It Be Resuscitated? Hastings Center Report, 39 (2), 18–24. |
| 43. | Singer, P. (1997). O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej. Tłum. A. Alichniewicz, A.Szczęsna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. |
| 44. | Szewczyk, K. (2016). O medycznej daremności proceduralnej i o powodach, dla których należy ją włączyć w polskie regulacje bioetyczne i system prawny. Pobrane z: http://www.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p=30&i=3&m=19&n=1&z=0&k=53. |
| 45. | Thomas, A.G. (2012), Continuing the Definition of Death Debate: The Report of The President’s Council on Bioethics on Controversies in The Determination Of Death. Bioethics, 26 (2), 101-107. |
| 46. | Truog, R.D., Robinson, W.M (2003). Role of brain death and the dead-donor rule in the ethics of organ transplantation, Critical Care Medicine, 31 (9), 2391–2396. |
| 47. | Thuong, M., Ruiz, A., Evrard, P., Kuiper, M., Boffa, C., Akhtar, M.Z., Neuberger, J., Ploeg, R. (2016). New classification of donation after circulatory death donors definitions and terminology. Transplant International, 29 (7), 749–759. |
| 48. | Veatch, R.M. (2015). Killing by Organ Procurement: Brain-Based Death and Legal Fictions. Journal of Medicine and Philosophy, 40 (3), 289-311. |
| 49. | Veatch, R.M., Ross, L.F (2015). Transplantation Ethics. Washington, D.C.: Georgetown University Press. |
| 50. | Warren M.A. (2010). O moralnym i prawnym statusie aborcji (197–214). W: W. Galewicz (red.), Antologia bioetyki, t. 2, Początki ludzkiego życia. Kraków: Universitas. |
| 51. | Wilkinson, D., Savulescu, J. (2012) Should we allow organ donation euthanasia? Alternatives for maximizing the number and quality of organs for transplantation. Bioethics, 20 (1), 32–48. |
| 52. | Zelman, M., Michalak G. (2013). Pobranie narządów po zatrzymaniu krążenia – rozmowa koordynatora transplantacyjnego z rodziną. Anestezjologia Intensywna Terapia, 45 (1), 2013, 54–57. |
| 53. | Ziemiński, I. (1999). Zagadnienie śmierci w filozofii analitycznej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. |
| 54. | Żuradzki, T. (2011). Rola świadomości w decyzjach dotyczących zaprzestania podtrzymywania funkcji życiowych. Rocznik Kognitywistyczny, 5, 191-198. |