ISSN: 1734-9923
eISSN: 2300-7621
OAI
DOI: 10.18276/aie.2016.34-05
Issue archive /
34 (2016)
Człowiek w imperium czasu, sens w imperium znaków. Hermeneutyka a sens historii
| Authors: |
Katarzyna
Szkaradnik
Uniwersytet Śląski w Katowicach |
| Keywords: | hermeneutics the sense of history narrativism tradition the text of history histioricity |
| Data publikacji całości: | 2016 |
| Page range: | 19 (91-109) |
Abstract
The linguistic turn has emphasized the linguistic aspect of history as a kind of a tale, unveiling its ideological foundations and rhetorical structure. This article’s aim is, however, to prove how seeing history as a collection of texts enables us to regain its subjective sense. The authoress considers the fears of historians’ manipulations as well as the validity of »the sense of history«’s question and shows that hermeneutics restores that validity in the epoch after metanarratives’ defeat. Referring to Ricoeur, Gadamer, Marquard, Vattimo and also a sociologist Jan Szczepański, this paper displays that we could be perceived as a product of history, but the interpretation of historical texts, sources and traditions, deepens our “being-in-the-world”. History appears to be the dialectics of being a product and creating, it relies on decision and obligation. Having understood, how the past mediated by texts – historical interpretations – influences our conduct, we could give it new senses.
Download file
Article file
Bibliography
| 1. | Arystoteles (1988), Poetyka, [w:] tegoż, Retoryka; Poetyka, wstęp i komentarz |
| 2. | H. Podbielski. Warszawa: PWN. |
| 3. | Bauman Z. (2009), Konsumowanie życia, tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska. Kraków: |
| 4. | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. |
| 5. | Brach-Czaina J. (1999), Szczeliny istnienia, Kraków: eFKa. |
| 6. | Budrewicz Z., Sendyka R., Nycz R. (red.), (2014). Pamięć i afekty, Warszawa: |
| 7. | Wydawnictwo IBL PAN. |
| 8. | Burszta W.J., Kuligowski W. (2005), Sequel. Dalsze przygody kultury w globalnym |
| 9. | świecie, Warszawa: Muza. |
| 10. | Caputo J.D. (1987), Radical Hermeneutics. Repetition, Deconstruction and the |
| 11. | Hermeneutic Project, Indianapolis: Indiana University Press. |
| 12. | Caputo J.D. (2000), More Radical Hermeneutics. On Not Knowing Who We Are, |
| 13. | Indianapolis: Indiana University Press. |
| 14. | Domańska E. (2010), Wokół „Metahistorii” [w:] H. White, Poetyka pisarstwa historycznego, |
| 15. | red. E. Domańska, M. Wilczyński. Kraków: Universitas, s. 7–30. |
| 16. | Domańska E. (2012), Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu |
| 17. | i humanistyki zaangażowanej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. |
| 18. | Dybel P. (2012), Oblicza hermeneutyki, Kraków: Universitas. |
| 19. | Feliksiak E. (2014), Przestrzeń antropologiczna jako domena etosu, [w:] tejże, Antropologia |
| 20. | literatury. Interpretacje i studia. Kraków: Universitas, s. 15–35. |
| 21. | Gadamer H.-G. (1979a), Cóż to jest prawda?, tłum. M. Łukasiewicz. [w:] tegoż, |
| 22. | Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybór i wstęp K. Michalski. Warszawa: |
| 23. | PIW, s. 32–46. |
| 24. | Gadamer H.-G. (1979b), Człowiek i język, tłum. K. Michalski. [w:] tegoż, Rozum, |
| 25. | słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybór i wstęp K. Michalski. Warszawa: PIW, |
| 26. | s. 47–56. |
| 27. | Gadamer H.-G. (1979c), Problem dziejów w nowszej filozofii niemieckiej, tłum. |
| 28. | K. Michalski. [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybór i wstęp |
| 29. | K. Michalski. Warszawa: PIW, s. 20–31. |
| 30. | Gadamer H.-G. (2003), Tekst i interpretacja, tłum. P. Dehnel. [w:] tegoż, Język |
| 31. | i rozumienie, wybór P. Dehnel, B. Sierocka. Warszawa: Fundacja Aletheia, |
| 32. | s. 99–141. |
| 33. | Gadamer H.-G. (2007), Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. |
| 34. | i wstęp B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. |
| 35. | Guriewicz A. (1997), Historia i antropologia historyczna, tłum. B. Żyłko, „Konteksty. |
| 36. | Polska Sztuka Ludowa”, t. 51, nr 1/2, s. 13–20. |
| 37. | Hartman J. (red.), (2004), Słownik filozofii. Kraków: Zielona Sowa. |
| 38. | Heidegger M. (1994), Bycie i czas, tłum. i przypisy B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo |
| 39. | Naukowe PWN. |
| 40. | Jauss H.R. (1999), Dzieje sztuki i historia, [w:] tegoż, Historia literatury jako prowokacja, |
| 41. | tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo IBL, s. 181–217. |
| 42. | Leśniewski N. (1998), O hermeneutyce radykalnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe |
| 43. | Instytutu Filozofii UAM. |
| 44. | Löwith K. (2002), Historia powszechna i dzieje zbawienia. Teologiczne przesłanki |
| 45. | filozofii dziejów, tłum. J. Marzęcki. Kęty: Antyk. |
| 46. | Marquard O. (1994a), Koniec mocy przeznaczenia, [w:] tegoż, Rozstanie z filozofią |
| 47. | pierwszych zasad. Studia filozoficzne, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa: |
| 48. | Oficyna Naukowa, s. 68–92. |
| 49. | Marquard O. (1994b), W sprawie dietetyki oczekiwania na sens, [w:] tegoż, Apologia |
| 50. | przypadkowości. Studia filozoficzne, tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa: |
| 51. | Oficyna Naukowa, s. 31–53. |
| 52. | Marquard O. (2001), Opóźniona moralistyka. Uwagi o nieodzowności humanistyki, |
| 53. | [w:] tegoż, Szczęście w nieszczęściu. Rozważania filozoficzne, tłum. K. Krzemieniowa. |
| 54. | Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 108–115. |
| 55. | Montrose L. (1996), Badania nad renesansem. Poetyka i polityka kultury, tłum. |
| 56. | M.P. Markowski. [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, |
| 57. | t. 4, cz. 2, H. Markiewicz (red.), Kraków: Wydawnictwo Literackie, |
| 58. | s. 116–147. |
| 59. | Nietzsche F. (1908), Ludzkie, arcyludzkie, t. 1, tłum. K. Drzewiecki. Warszawa: |
| 60. | Oficyna Jakub Mortkowicza. |
| 61. | Nietzsche F. (1993), O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie [w:] tegoż, Pisma |
| 62. | pozostałe 1862–1875 tłum. B. Baran. Kraków: Inter-Esse, s. 181–199. |
| 63. | Olsen B. (2013), W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, tłum. |
| 64. | B. Shallcross. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN. |
| 65. | Paczkowska-Łagowska E. (2000), Logos życia. Filozofia hermeneutyczna w kręgu |
| 66. | Wilhelma Diltheya, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria. |
| 67. | Ricoeur P., (1989), Przyswojenie, [w:] tegoż, Język, tekst, interpretacja. Wybór |
| 68. | pism, wybór i wstęp K. Rosner, tłum. P. Graff, K. Rosner. Warszawa: PIW, |
| 69. | s. 272–289. |
| 70. | Ricoeur P., (2008), Czas i opowieść, t. 3: Czas opowiadany, tłum. U. Zbrzeźniak. |
| 71. | Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. |
| 72. | Rorty R. (red.), (1967), The Linguistic Turn. Recent Essays in Philosophical Method, |
| 73. | Chicago–London. |
| 74. | Szczepański J. (1973), Przykład Jana Wantuły, [w:] tegoż, Odmiany czasu teraźniejszego. |
| 75. | Warszawa: Książka i Wiedza, s. 218–225. |
| 76. | Szczepański J. (1990), Historia mistrzynią życia?, Warszawa: Nasza Księgarnia. |
| 77. | Szczepański J. (1995), Czas i kultura, „Przegląd Humanistyczny”, nr 5, s. 1–6. |
| 78. | Szczepański J. (1996), Czas, „Regiony”, nr 4, s. 12–13. |
| 79. | Szczepański J. (1999), Fantazje na temat czasu, Lublin: TN KUL. |
| 80. | Szczepański J. (2009), Dzienniki z lat 1935–1945, red. D. Kadłubiec. Ustroń: Galeria |
| 81. | na Gojach. |
| 82. | Szulakiewicz M. (2011), Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury, Toruń: |
| 83. | Wydawnictwo Naukowe UMK. |
| 84. | Torzewski W. (2012), Hermeneutyka jako filozofia dziejowości. Studium myśli Diltheya, |
| 85. | Yorcka, Heideggera, Gadamera i Vattima, Bydgoszcz: Wydawnictwo |
| 86. | Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. |
| 87. | Vattimo G. (1998), Postnowoczesność i kres historii. Tłum. B. Stelmaszczyk. |
| 88. | [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, R. Nycz (red.), Kraków: Baran |
| 89. | i Suszczyński, s. 128–144. |
| 90. | Vattimo G. (2011), Prawda hermeneutyki. [w:] tegoż, Poza interpretacją. Znaczenie |
| 91. | hermeneutyki dla filozofii, Tłum. K. Kasia. Kraków: Universitas, s. 91–111. |